Ένα δυνατό και σκληρό αστυνομικό μυθιστόρημα που ξεφεύγει αρκετά από τα συνηθισμένα του είδους ως προς την εξέλιξη της υπόθεσης. Η Βέρα Ναντ δολοφονείται άγρια: την καίνε ζωντανή. Οι κραυγές της, βαθιές, αγωνιώδεις, πνιχτές, ένα αφύσικο κοντράστ στους ρυθμούς και τις νότες της τζαζ μουσικής που τόσο την κατεύναζε και την έκρυβε από τα ουρλιαχτά και τις κραυγές οδύνης που γνώρισε στον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας το 1992. Αυτήν την ηρεμία, την ποικιλία, την κατατονία της τζαζ αναγνώρισε η Βέρα και κατέφευγε σχεδόν κάθε βράδυ στο μπαρ όπου έπαιζε πιάνο ο Μίστερ. Μια άγνωστη κοπέλα που σιγά σιγά μπήκε στη ζωή του έγχρωμου πιανίστα και αργότερα στην καρδιά του. Κι όλα τέλειωσαν τη νύχτα που η Βέρα βρέθηκε απανθρακωμένη.Η ιστορία ξεκινάει μετά τον θάνατο της Βέρας, όπου ο Μίστερ, με τη βοήθεια του φιλοσόφου ταξιτζή και φίλου του, Μπομπ, αρχίζει να κάνει τις δικές του έρευνες. Δεν τον καθησυχάζει το γεγονός ότι για τη δολοφονία της κοπέλας συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν δύο συμπατριώτες της, που ομολόγησαν ότι τη σκότωσαν για εμπορικές δοσοληψίες ναρκωτικών. Έτσι ξεκινάει ένα ταξίδι γεμάτο ανατροπές και εμπόδια για δυο ανθρώπους που είναι αρμονικά δεμένοι με την κατανυκτική ατμσόφαιρα της τζαζ ο ένας και με τη φιλοσοφία της ανθρωπότητας ο άλλος. Ο συγγραφέας δίνει με πρωτότυπο τρόπο ένα προς ένα τα ίχνη που ανακαλύπτουν αυτοί οι αταίριαστοι φίλοι, μας παραθέτει πολλές περιγραφές του Παρισιού και της καθημερινότητας των δύο πρωταγωνιστών (σε σημείο φλυαρίας θα έλεγα), όμως από τη στιγμή που εντοπίζεται ένας άνθρωπος-κλειδί, ο ζωγράφος Τζόζεφ Κρίστι, η δράση είναι καταιγιστική και όλα ανατρέπονται. Παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής παρεμβάλλονται κεφάλαια από τη ζωή της Βέρας Ναντ τις σκληρές μέρες του εμφυλίου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Ανατρεπτικό λοιπόν το βιβλίο, νουάρ ατμόσφαιρα από την αρχή ως το τέλος, μηνύματα ανθρωπιάς και αγωνίας για το μέλλον των Σερβοκροατών προσφύγων στη Γαλλία (και γενικά των προσφύγων σε όλον τον κόσμο), συγκινητικά και φρικιαστικά αποσπάσματα από μια ζωή κλεμμένη, ειρηνική στην αρχή και με το που ήχησαν τα τύμπανα του πολέμου, μαυρισμένη, σακατεμένη. Θα σταθώ στο κεφάλαιο που η γιαγιά της Βέρας της μάθαινε τους κλασικούς θεατρικούς συγγραφείς και με πόνο ψυχής κατέθαψε τα βιβλία της στον κήπο για να μην τα βρουν οι εισβολείς, όταν αναγκάστηκε να φύγει πρόσφυγας σε άλλη περιοχή της πατρίδας της. Επίσης δε θα ξεχάσω τη λεηλασία και τις καταστροφές που υπέστησαν τα μνημεία και οι βιβλιοθήκες της χώρας, παρά τις σαφείς οδηγίες του ΟΗΕ, σε καιρό πολέμου να σηματοδοτούνται οι πολιτιστικοί φορείς για να μην καταστρέφονται. Ναι, καλά! Ο εύκολος στόχος. Πόσα κειμήλια λεηλατήθηκαν και βρέθηκαν σε ιδιωτικές συλλογές και δημοπρασίες της Ευρώπης, πόσα εκατομμύρια βιβλία έγιναν στάχτη και εξαφανίστηκε για πάντα το πολιτιστικό παρελθόν ενός ακόμη δοκιμασμένου λαού...
Δυστυχώς η δολοφονία της Βέρας δεν είναι τίποτα μπροστά στο παιχνίδι εκδίκησης που ετοιμάζεται για τον υπουργό Εσωτερικών Καρολί, ο οποίος υπήρξε φίλος, συνεργάτης και οικονομικός αποδέκτης από παραστρατιωτικές οργανώσεις του εμφυλίου στην πρώην Γιουγκοσλαβία και εγκληματιών πολέμου. Ο Μίστερ και ο Μπομπ, έκθαμβοι, ξεθάβουν ένα ένα τα πετραδάκια που χτίζουν το οικοδόμημα της εκδίκησης και συνειδητοποιούν πόσο βαθιά στη γαλλική νύχτα είναι χωμένοι και κρυμμένοι άνθρωποι που πλούτισαν τις μαύρες μέρες του 1992 και πόσο δύσκολο είναι να χτυπηθεί ο πανίσχυρος άνθρωπος της Γαλλίας. Αίμα, βία, λεηλασίες, καπηλεύματα, βρώμικο χρήμα, πετρελαιοπηγές για αντάλλαγμα, μπροστά σε αυτά η δολοφονία της Βέρας είναι ένα αμελητέο εμπόδιο-αναποδιά για την ολοκλήρωση της καταστροφής του Καρολί.
Ένα δυνατό αστυνομικό μυθιστόρημα που θα σας γεμίσει με πολλές σκέψεις για τη ματαιότητα των πολέμων και θα σας χαρίσει άφθονη αγωνία ως το τέλος. Διαβάζεται ακούγοντας Έλλα Φιτζέραλντ, Blue in green, τρυφερά κομμάτια που ταιριάζουν απόλυτα με την ατμόσφαιρα του βιβλίου.
Πάνος Τουρλής