Η πόρτα στη σκάλα

της Lorrie Moore

Η πόρτα στη σκάλα ήταν το βιβλίο που, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, είδα να προτείνουν οι κριτικοί προς ανάγνωση αυτό το καλοκαίρι · δικαίως. Άρχισα να το διαβάζω σε κάποια παραλία, σύντομα όμως διαπίστωσα πως είναι βιβλίο εσωτερικού χώρου και επίσης βραδείας - αλλά δυνατής - ανάφλεξης.

H Τάσι είναι μια \'\'αθώα\'\' κοπέλα από την επαρχία, που στα είκοσί της πηγαίνει στη μεγάλη πόλη για να σπουδάσει στο κολλέγιο. Ο καινούριος της προορισμός δε της επιφυλάσσει αρχικά και πολλές εκπλήξεις : η πόλη είναι μονίμως βυθισμένη στο χιόνι, τα μαθήματα είναι ανιαρά, η συγκάτοικος και κολλητή της την εγκαταλείπει για κάποιο γκόμενο και η ίδια περνάει τον περισσότερο χρόνο της μόνη στο σπίτι με το αγαπημένο της μπάσο. Όταν πιάνει δουλειά ως μπέϊμπι σίτερ σε ένα ζευγάρι που προσπαθεί να υιοθετήσει παιδί, αυτοί οι δυο, καθώς και το κοριτσάκι, η Μαίρη-Έμμα (με το οποίο θα δεθεί πιο πολύ απ?όσο θα έπρεπε), γίνονται όλος της ο κόσμος. Τίποτα όμως δεν είναι όπως φαίνεται : η μικρή είναι μιγάδα και αυτό γρήγορα πυροδοτεί μικρές ή μεγαλύτερες εκρήξεις ρατσισμού από τον περίγυρό της. Επίσης, το ζευγάρι κρύβει ένα σκοτεινό και οδυνηρό μυστικό, που, όταν η Τάσι το ανακαλύπτει, νιώθει τον κόσμο της να καταρρέει. Παράλληλα ερωτεύεται τον Ρεϊνάλντο, έναν όμορφο βραζιλιάνο, που και αυτός σύντομα θα την απογοητεύσει, ενώ ο μικρότερος αδελφός της, Ρόμπερτ, αποφασίζει να καταταγεί στο στρατό και να πάει να πολεμήσει στο Αφγανιστάν, απόφαση που θα αποβεί μοιραία.

Το βιβλίο καταπιάνεται με μια σειρά δύσκολων και αιχμηρών θεμάτων - την οικογένεια, τη θρησκεία, τα φυλετικά ζητήματα, τον πόλεμο και το βάρος της ζωής όταν είσαι είκοσι χρονών. Είναι γραμμένο με τρόπο αργό και υπνωτιστικό, με πανέμορφες και λεπτομερείς περιγραφές κυρίως της ζωής στη φύση, και σε ρουφάει ύπουλα στο μικρόκοσμό του. Υπάρχει εδώ αρκετό χιούμορ, ειρωνία, μουσική, ακόμα και λίγος σουρρεαλισμός, που όλα μαζί σε αφήνουν απροετοίμαστο για τα απανωτά σοκ που σε περιμένουν από τη μέση του βιβλίου και μετά, σα μικρά χτυπήματα στο κεφάλι. Οι τελευταίες σελίδες είναι σχεδόν οδυνηρές και η εικοσάχρονη ηρωίδα, όπως κι εμείς, αναδύεται από την ιστορία αλλαγμένη, με ένα είδος νεοαποκτηθείσας σοφίας.
Και \'\'στο μεταξύ\'\', αναγράφεται στη σελίδα 393, \'\'όλοι οι άλλοι ήξεραν ότι τα πράγματα είναι απλά και ξεκάθαρα : η ζωή κοπανιέται σαν έντομο στο τζάμι και μετά, μια μέρα, σταματά.\'\'

Μαρία Τσουκανά