Ποτέ δε μου έχει τύχει να πάρω τόσο προσωπικά ένα βιβλίο, να νιώσω έντονα συναισθήματα για έναν κεντρικο χαρακτήρα βιβλίου. Μόλις έκλεισα το βιβλίο (δεν άντεξα, ξενύχτησα για να το τελειώσω) ήμουν ανάμεσα στη χαιρεκακία και τη δικαίωση για τον Σεμπάστιαν που επιτέλους η ανέμελη ζωή του, με θύματα τις αμέτρητες γυναίκες που πίστευαν σε αυτόν κι αυτός τις παράταγε μετά το πρώτο βράδυ, ήρθε αντιμέτωπη με μια φριχτή κατάσταση, και στην απόλαυση ενός πραγματικά καλογραμμένου αστυνομικού βιβλίου, που είναι πολυεπίπεδο, διαπροσωπικό, ουσιαστικό, βαθύ και χρησιμοποιεί την κεντρική ιδέα για να εξελίξει τους χαρακτήρες του, να γράψει κι άλλα πράγματα, να σημειώσει σωστές κοινωνιολογικές παρατηρήσεις.ΜΗΝ το διαβάσετε πρώτο. Αναζητήστε τα Σκοτεινά μυστικά γιατί στον Μαθητή υπάρχουν αρκετές διασυνδέσεις με αυτό. Σας εγγυώμαι ότι το παρόν βιβλίο είναι σκάλες ανώτερο, καλύτερο και με περισσότερη αγωνία. Έχουμε 640 σελίδες γεμάτες από κυνηγητό, αγωνία, φρικτές σκηνές, δολοφονίες, ανατροπές, εξελίξεις, μυστικά, εκπλήξεις, ένοχα μυστικά και αγώνα ενάντια στο χρόνο. Ολοκληρωμένο, στενά έως ασφυκτικά πλεγμένο, χωρίς ούτε μια αράδα περιττή. Και ο Σεμπάστιαν, που όπως είπα και στα Σκοτεινά μυστικά, δεν τον πάω με τίποτα συνεχίζει να αποκτά εχθρούς. Θανάσιμους εχθρούς.
Στη δεύτερη υπόθεση με την οποία ασχολείται η κόρη του, Βάνια, ο Σεμπάστιαν δεν είχε σκοπό να αναμιχτεί. Είχε σκοπό όμως να τον ανακατέψει ο παλιός του εχθρός Έντβαρντ Χίντε, ένας καθ\' έξην δολοφόνος που είναι κλεισμένος σε άσυλο ήδη από το 1996, πριν την υπόθεση των Σκοτεινών μυστικών. Κι όμως, κάποιος ξεκινά να σκοτώνει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο! Ποιος και γιατί; Ενεργεί αυτοβούλως; Αν όχι πώς ήρθε σε επαφή με τον απομονωμένο Χίντε; Και γιατί τον αντιγράφει; Με το τέταρτο θύμα έχουμε μια φριχτή αποκάλυψη: οι γυναίκες που δολοφονούνται είναι πρώην ερωμένς του Σεμπάστιαν!! Οπότε ο Σεμπάστιαν μπαίνει στην υπόθεση, δυσαρεστώντας πολλούς από την ομάδα έρευνας, με την οποία είχε συνεργαστει και στο προηγούμενο βιβλίο.
Ο τρόπος που χειρίζονται οι συγγραφείς την πλοκή είναι εξαιρετικός. Από την περιγραφή των φόνων στην αναγνώριση των θυμάτων, από τα φαντάσματα του Σεμπάστιαν που δεν τα έχει ξεχάσει λίγους μήνες αργότερα από τα Σκοτεινά μυστικά κι ας επέστρεψε στη Στοκχόλμη, στη συνεχή ερωτική του επίθεση. Ο κόσμος χάνεται γύρω του κι αυτός εξακολουθεί να βρίσκει την ησυχία και την ηρεμία στο εφήμερο σεξ! Και φυσικά το καλύτερο όλων: ο Χίντε του λέει καταπρόσωπο ότι είναι ίδιοι οι δυο τους, απλά ο ένας σκοτώνει κι ο άλλος \"κάνει έρωτα\" (για να το πω κομψά). Οι περιγραφές των χαρακτήρων, η ψυχολογία τους, ακόμη και η εξέλιξή τους είναι γραμμένα μοναδικά. Δεν ξεχνώ την αντίδραση του Σεμπάστιαν όταν ανακάλυψε τον συνεκτικό δεσμό που ένωνε τα θύματα και πόσο μεγάλη ανατροπή υπήρξε για την κοσμοθεωρία του και για τον ψυχικό του κόσμο η επιστροφή στο παρελθόν, σε ένα παρελθόν που αγωνίζεται να ξεχάσει γατί έχει τόσα κοινά στοιχεία με αυτό!
ΟΚ ψάχνουμε τον δολοφόνο, αναρωτιόμαστε για το επόμενο θύμα, δολοφονείται και η τέταρτη κοπέλα μπροστά στα μάτια μας. Ο Χίντε; Απόλυτα συνειδητοποιημένος και ψύχραιμος κινεί τα νήματα στο δικό του παράλογο και σατανικό κουκλοθέατρο. Βούτυρο στο ψωμί του οι αντιδράσεις του Σεμπάστιαν όταν τον επισκέπτεται στο άσυλο με τη Βάνια. Μέγα λάθος για τον Σεμπάστιαν και λαυράκι για τον Χίντε που βλέπει μια νέα ενδιαφέρουσα παράμετρο στο σχέδιο απόδρασης που έχει καταστρώσει! Ακριβώς μέρος του σχεδίου του είναι ο Μαθητής του, τον οποίο δεν διστάζει να καταδώσει για να καταφέρει να πάρει ανταλλάγματα (συγκεκριμένα τον θεωρεί \"βραχυπρόθεσμα πολύτιμο, μακροπρόθεσμα αναλώσιμο\", σελ. 416). Ένα από αυτά η Βάνια. Ο Χίντε είναι εκεί έξω και η Βάνια είναι στα χέρια του. Και τώρα; Διαβάστε τη συνέχεια στο βιβλίο.
Εξαιρετικά καλογραμμένο, θα το ξαναπώ, εξαιρετικά μελετημένο και αποδεδομένο με τον καλύτερο τρόπο. Μην το διαβάσετε το βράδυ, θα ξενυχτήσετε είτε διαβάζοντάς το είτε λόγω των τρομακτικών σκηνών του. Σε πολλά σημεία είναι καλύτερο και από τον Χάνιμπαλ και τη Σιωπή των αμνών. Επιτέλους κατάλαβα τι σημαίνει σασπένς και υπόθεση-παζλ. Για τα καλά! Λυπήθηκα κατά βάθος τον Μαθητή λόγω της φοβίας του για το σκοτάδι, την οποία ο αναγνώστης ζει στο πετσί του, το φόβο και τη βαριά ανάσα που εκπνέει σε κάθε σελίδα!
Οι συγγραφείς εξακολουθούν να βάζουν το μαχαίρι βαθιά στο κόκαλο της σουηδικής κοινωνίας: οι διαλυμένες οικογένειες εξακολουθούν να αναφέρονται και να επηρεάζουν τις κινήσεις μελών της ομάδας, τα διχασμένα συναισθήματα υπάρχουν, ακόμη και ο τρόπος που κάνουν τις δολοφονίες ο Δάσκαλος και ο Μαθητής έχει τις ρίζες του στα δύσκολα παιδικά χρόνια, με ακραίες μορφές κακοποίησης από το στενό συγγενικό περιβάλλον. Θα σταθώ σε ένα ωραίο ειρωνικό σχόλιο για τον λόγο της παρουσίας των βιβλιοθηκών στα αναμορφωτήρια:
\"Λες και οι μελλοντικοί καβγάδες ανάμεσα σε έγκλειστους πρώην Γιουγκοσλάβους με μετατραυματικά συμπτώματα άγχους, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί συνολικά για σοβαρά εγκλήματα βίας κατά συρροή, θα μπορούσαν να σωφρονιστούν με τη δωδεκάτομη Ιστορία της Αναγέννησης ή με κείμενα φιλοσοφίας και ιστορίας των ιδεών\" (σελ. 365).
Κατά τα άλλα οι συγγραφείς μάς προετοιμάζουν για τη συνέχεια των βιβλίων. Η Έλιορ, η νέα κατάκτηση του Σεμπάστιαν, μπαίνει στη ζωή του με τρυφερότητα και επιμονή, στοιχεία που τον γοητεύουν, στα μάτια του αναγνώστη όμως δείχνουν ότι εδώ έχουμε μια μικρή ψυχοπάθεια, που αναρωτιέμαι πώς θα εξελιχθεί. Ο Σεμπάστιαν καταφέρνει για άλλη μια φορά να κρύψει τη σχέση του με τη Βάνια από την ερευνητική ομάδα αλλά για πόσο ακόμη; Ειδικά όταν ένα μέλος της ομάδας διασταυρώνει κάποια στοιχεία και καταλήγει στο αυτονόητο συμπέρασμα;
Πάνος Τουρλής