Το αγόρι στην αποβάθρα

του Στέφανου Δάνδολου

Μπορεί να περιέχει SPOILERS

Δεν ξέρω τι να γράψω γι' αυτό το βιβλίο. Προβληματίστηκα πάρα πολύ. Μου άρεσε; Δε μου άρεσε; Δεν έχω την απάντηση. Να γράψω τι μου άρεσε και τι όχι; Θα προσπαθήσω. Πρώτα πρώτα το παιδί είναι νεκρό. Άργησα και δυσκολεύτηκα να το καταλάβω και μετά που το διαπίστωσα το διάβασμα πήρε άλλη μορφή. Στην αρχή δυσκολονόητο και σχεδόν σουρεαλιστικό, μετά κατάλαβα τι πραγματικά θέλει να πει και συνέχισα. Το παιδί λοιπόν είναι νεκρό αλλά δεν το ξέρει, δεν το έχει διαπιστώσει, δεν το έχει παραδεχτεί. Συναντά έναν άνθρωπο (;) και αρχίζουν τις συνομιλίες. Σιγά σιγά διαπιστώνουμε ότι ο γεράκος (;) έχει μιαν αποστολή, έναν σκοπό: να βοηθήσει το παιδί να \"ξεχιονίσει\", να ξεκαθαρίσει μέσα του ότι έχει πεθάνει, να μην έχει απορίες, να μην έχει κακία και μίσος και να το προετοιμάσει για τον Παράδεισο που τον περιμένει. Πολλά μεταφυσικά γεγονότα σε συνδυασμό με τη \"ρεαλιστική\" ζωή ημών των ανθρώπων. Το παιδί νιώθει τύψεις που έβρισε τον αδερφό του κι εκείνος έπεσε στις ρόδες ενός φορτηγού. Ο νέος του φίλος τον καθησυχάζει ότι ο αδερφός του δεν έπεσε επίτηδες, ο οδηγός δεν τον πρόσεξε, ο αδερφός του δεν έπαψε να τον αγαπάει και τον περιμένει. Το παιδί νιώθει μίσος για τον εαυτό του επειδή μετά τον θάνατο του αδερφού του αυτοκτόνησε ο πατέρας του. Ο νέος του φίλος τον καθησυχάζει ότι ο πατέρας του ήταν αδύναμος χαρακτήρας αλλά τώρα βρήκε τον πραγματικό του εαυτό, αγάπησε τη γυναίκα του, από την οποία είχαν χωρίσει (και γι\' αυτό ένιωσε τύψεις το παιδί) και του στέλνουν χαιρετίσματα.

Ωραία όλα αυτά και μέχρι εδώ καλά. Γιατί όμως ο γεράκος (;) να είναι ο Χάιντεν, το δεξί χέρι του Μένγκελε στα στρατόπεδα εξόντωσης του Άουσβιτς, ο οποίος, όταν ήρθε αντιμέτωπος με τις συνθήκες που επικρατούσαν στα στρατόπεδα και ιδίως χάρη στο βλέμμα ενός Εβραίου, ήρθε αντιμέτωπος με την πραγματικότητα, απομακρύνθηκε από την ιδεολογία του Χίτλερ και ζητούσε συγχώρεση βοηθώντας κρυφά τους Εβραίους; Και τώρα, με τη σειρά του, αφηγείται τη ζωή του στο παιδί ώστε να ξεχιονίσει κι αυτός και να οδηγηθεί όπου δη; Γιατί να ανακατευτούν αυτές οι ιστορίες; Ωραία τα κομμάτια που αφορούν τον Χάιντεν, καλογραμμένη βιογραφία και συνοπτικά η ιστορία της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων. Αλλά γιατί;Από τη μια συγκινητικό, καλογραμμένο (το παιδί μιλάει με τη γλώσσα της αλητο-πιτσιρικαρίας, με κάποιες βωμολοχίες, με κάποια απορία για τα πράγματα γύρω του, με την ψεύτικη ασφάλεια και σιγουριά της ηλικίας του, ειλικρινά ένιωθα όντως σαν να διάβαζα τις εξομολογήσεις ενός ανήλικου παιδιού, άσε που η γλώσσα και το στυλ θύμιζε πολύ τον Φύλακα στη σίκαλη, στον οποίο υπάρρχει και εκτενής αναφορά στο βιβλίο, αλλά ευτυχώς οι ομοιότητες σταματούν εδώ) και από την άλλη μπερδεψούρικο. Το ίδιο το κείμενο σε βοηθάει να παρακολουθήσεις την πλοκή, με πληροφορίες όσες πρέπει κι εκεί που πρέπει, με κάποιες ανατροπούλες, αλλά συνολικά δεν ξέρω αν μπόρεσα να το εκτιμήσω σωστά. Σε καμία περίπτωση δε θα το απέρριπτα ως βιβλίο (ας μην ξεχνάμε και την πρωτοτυπία του θέματος που ασχολείται) αλλά ακόμη δεν έχω καταλήξει αν μου άρεσε ή όχι.

Πάνος Τουρλής