Τα ποιήματα. Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Τα ποιήματα. Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας

Τέλλος Άγρας

19.91€ -10% 17.92€

Τα Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας, που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο, αποτελούν την τελευταία από τις τρεις ποιητικές συλλογές του Τέλλου Άγρα, η οποία εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, και μάλιστα με καθυστέρηση δύο δεκαετιών. Ο Κώστας Στεργιόπουλος, ο οποίος επιμελήθηκε την πρώτη έκδοση των ποιημάτων αυτών, έγραφε στην Εισαγωγή του το 1966: «Δεν ξέρω σε τι θα ωφελούσε πια αν απαριθμούσα εδώ όσες ενέργειες έκανα σ’ αυτό το διάστημα για να πετύχω την έκδοσή τους. Το συμπέρασμα είναι πως όλες μου οι προσπάθειες έμειναν χωρίς αποτέλεσμα». Και συνέχιζε: «Η έκδοση αυτή θα ’ταν προτιμότερο να γινόταν χωρίς η δική μου μεσολάβηση να είναι φανερή, πράμα που κι εγώ θα επιθυμούσα, αν ο ποιητής μας είχε αφήσει καθαρογραμμένα και οριστικά χειρόγραφα. Αλλά ο θάνατος τον πρόφτασε πάνω στην ώρα που άρχιζε να καθαρογράφει τα ποιήματα στην τελική τους μορφή, και πριν καλά καλά τελειώσει την ταξινόμηση. Αναγκαστικά λοιπόν είμαι υποχρεωμένος ν’ αναλάβω την ευθύνη για την παρουσίασή τους και να δώσω ορισμένες εξηγήσεις».
Όπως διηγείται στην Εισαγωγή του ο Κώστας Στεργιόπουλος, ο ίδιος ο Άγρας του εμπιστεύθηκε τα χειρόγραφα των ποιημάτων του «ένα βράδυ, μόλις ένιωσε την κατάστασή του να επιδεινώνεται», με την εντολή να τα εκδώσει μετά τον θάνατό του. Η ακαταστασία των χειρογράφων έφερε τον Στεργιόπουλο αντιμέτωπο με ένα «δεινό εκδοτικό πρόβλημα»: τα ποιήματα, που στη συντριπτική τους πλειονότητα είχαν δημοσιευθεί σε περιοδικά από το 1926 μέχρι το 1944, ήταν «ξαναγραμμένα και ξαναδιορθωμένα, έτσι ώστε ακριβώς όμοιο με την πρώτη του μορφή να μην έχει μείνει σχεδόν κανένα απ’ όσα βρέθηκαν στα χαρτιά του. Οι διορθώσεις αυτές, οι προσθήκες, οι διαγραφές, καμωμένες συχνά πάνω στο ίδιο χειρόγραφο, χωρίς να ’χουν σβηστεί παντού κι οι λέξεις ή οι φράσεις της παλαιότερης γραφής, δημιουργούν ένα πλήθος συνδυασμούς και παραλλαγές σε κάθε περίπτωση και προκαλούν φοβερή σύγχυση». Επιπλέον, «στίχοι και στροφές διαφορετικών ποιημάτων είχαν ανακατευτεί, σελίδες έλειπαν». Ωστόσο, η προσήλωση και ο μόχθος του Στεργιόπουλου, σε συνδυασμό με όσα γνώριζε για το έργο χάρη στη στενή γνωριμία του με τον ποιητή, εξασφάλισαν την αίσια έκβαση του εγχειρήματος.    
Ο παρών τόμος ακολουθεί πιστά την έκδοση του 1966, με την εισαγωγή και τις φιλολογικές σημειώσεις του Κώστα Στεργιόπουλου. Έχουν διορθωθεί μόνο προφανή τυπογραφικά σφάλματα και αβλεψίες και έχει εκσυγχρονιστεί η ορθογραφία, με γνώμονα να διευκολυνθεί ο σημερινός αναγνώστης. Η έκδοση συμπληρώνεται από ένα Επίμετρο όπου μεταξύ άλλων περιγράφεται γλαφυρά η τύχη του αρχείου του Τέλλου Άγρα και η κατάσταση στην οποία βρισκόταν όταν περιήλθε στο ΕΛΙΑ.

Κώστας Στεργιόπουλος

Κώστας Στεργιόπουλος (Επιμέλεια)

Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, ο Κώστας Στεργιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δίδαξε επί δεκαετία στη ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση και στη Σχολή Κινηματογράφου και Θεάτρου του Λ. Σταυράκου. Από το 1966 έως το 1969 εργάστηκε ως λέκτορας στην έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια ως βοηθός στο Σπουδαστήριο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1969-1972), απ΄ όπου παύτηκε από τη δικτατορία. Το 1974 έγινε καθηγητής στην ίδια έδρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου υπηρέτησε ώς το 1984 που αποχώρησε με εθελουσία έξοδο. Το 1986 αναγορεύτηκε ομότιμος καθηγητής. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα -μαθητής ακόμα του Γυμνασίου- από το περιοδικό "Νέα Εστία" το 1943, κι από τότε, κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες. Ήταν υπεύθυνος για τη στήλη της κριτικής στο περιοδικό "Ξεκίνημα" (1946-1947), στην εφημερίδα "Νίκη" (1962-1963) και στο περιοδικό "Εποχές" (1963-1967). Εξέδωσε δέκα ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία με διηγήματα, ένα μυθιστόρημα και εννιά κριτικά και φιλολογικά βιβλία, και είχε τιμηθεί δυο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως (με το Β΄ το 1961 και με το Α΄ το 1992), με το Βραβείο Κριτικής Μελέτης της "Ομάδας των 12" (1963), με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης και Δοκιμίου (1974), με το Βραβείο Δοκιμίου και Μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη (1997) και με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (2004). Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, ρωσικά, πολωνικά, ρουμανικά, βουλγαρικά, ισπανικά και ουγγρικά και δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά κι ανθολογίες του εξωτερικού, ενώ διηγήματα και κριτικά του κείμενα στα γαλλικά, βουλγαρικά, πολωνικά, αγγλικά, ισπανικά και ιταλικά. Το 1994 εκδόθηκε στα γερμανικά μια επιλογή απ΄ όλο το ως τότε ποιητικό έργο του, με τίτλο "Εδώ που μάχεται το φως με τη βαρύτητα", το 1999 κυκλοφόρησε στα ισπανικά ολόκληρη η συλλογή του "Ο ήλιος του μεσονυκτίου" και τον επόμενο χρόνο μια επιλογή από επτά συλλογές του στα ιταλικά, με τίτλο "Στιλπνότητα της μέρας". Από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων και τέως πρόεδρός της, ιδρυτικό επίσης μέλος και επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, είχε λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και χρημάτισε πρόεδρος ή μέλος σε διάφορες επιτροπές για θέματα λογοτεχνίας και βιβλίου. Πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 90 ετών.

Τέλλος Άγρας (Συγγραφέας)

Τέλλος Άγρας (1899 - 1944). Ο Τέλλος Άγρας (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ευάγγελου Ιωάννου) γεννήθηκε στην Καλαμπάκα, γιος του σχολάρχη Γεωργίου Ιωάννου και της Ειρήνης Βλάχου. Είχε ένα μικρότερο αδερφό το Χρήστο. Το 1899 η οικογένειά του ήρθε στην Αθήνα και το 1906 μετακόμισε στο Λαύριο, όπου ο ποιητής τέλειωσε το Δημοτικό και το Ελληνικό Σχολείο. Το 1907 έγινε συνδρομητής στη Διάπλαση των Παίδων, όπου πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία έντεκα μόλις ετών, στη στήλη της αλληλογραφίας. Τον ίδιο χρόνο πραγματοποίησε και τα δυο μοναδικά ταξίδια της ζωής του, ένα στην Κάρυστο και ένα στη Χαλκίδα. Από το 1911 άρχισε να γράφει τακτικά στη στήλη συνεργασίας συνδρομητών της Διάπλασης με το ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας. Η πρώτη του ποιητική δημοσίευση ήταν ο Βράχος. Το 1912 γράφτηκε στο Γυμνάσιο στην Αθήνα, μένοντας στο σπίτι της αδερφής της μητέρας του Αριστέας Βλάχου ως το 1925 που η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα. Μετά το θάνατο της θείας του ο Άγρας κράτησε το μικρό σπίτι της ως ερημητήριο. Η συνεργασία του με τη Διάπλαση των Παίδων συνεχίστηκε συστηματικά και ο συνολικός όγκος των νεανικών δημοσιευμάτων του υπήρξε πολύ μεγάλος. Το 1914 ο Ξενόπουλος σχεδίαζε να κάνει τον Άγρα τακτικό συνεργάτη του περιοδικού, τα σχέδιά του αναβλήθηκαν όμως με το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου (πραγματοποιήθηκαν τελικά το 1916). Το 1916 τέλειωσε το Γυμνάσιο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1923). Η πρώτη επίσημη παρουσία του στις στήλες της Διάπλασης σημειώθηκε το Μάη του ίδιου χρόνου με το πεζογράφημα Αποχαιρετισμός. Ακολούθησαν συνεργασίες του με τα περιοδικά Λύρα, Βωμός, Νέοι κ.α. Το 1918 βραβεύτηκε στο Σεβαστοπούλειο διαγωνισμό και στο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού του Λονδίνου Εσπερία. Το 1921 έδωσε διάλεξη για τον Καβάφη στην αίθουσα του Ελληνικού Ωδείου και εξέδωσε τη μετάφραση των Στροφών του Jean Moreas, ενώ το 1926 πραγματοποίησε και δεύτερη έκδοση μεταφράσεων από το έργο του Moreas με μια μελέτη για την ποίηση του γαλλόφωνου έλληνα ποιητή και μια για τη λογοτεχνική μετάφραση. Από το 1924 εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας και το 1927 διορίστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όπου παρέμεινε ως το θάνατό του. Έγραφε στη Νέα Εστία από τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας της και έγινε γρήγορα αρχισυντάκτης της (παραιτήθηκε από την αρχισυνταξία το 1932 και το 1936 ανέλαβε τη στήλη της αλληλογραφίας), ενώ δημοσίευσε επίσης κείμενά του στα Γράμματα, τη Νέα Ζωή, την Αλεξανδρινή Τέχνη (και τα τρία περιοδικά της Αλεξάνδρειας), το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου και σε πολλά άλλα έντυπα. Το 1928 έγινε συνεργάτης της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού. Το 1934 κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή ποιημάτων του, με τίτλο Τα βουκολικά και τα εγκώμια. Ακολούθησε (1939) η δεύτερη συλλογή του με τίτλο Καθημερινές (1923-1930), που τιμήθηκε το 1940 με το Κρατικό Βραβείο ενώ τα Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας (1929-1944) εκδόθηκαν μόλις το 1966. Το 1938 πέθανε ο πατέρας του και ο Άγρας μετακόμισε με τη μητέρα του στην οδό Αγαθουπόλεως, όπου παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. Οι κακουχίες της γερμανικής κατοχής αποδυνάμωσαν περισσότερο την ήδη ευαίσθητη κατάσταση της υγείας του. Τη μέρα της Απελευθέρωσης χτυπήθηκε από μια αδέσποτη σφαίρα στον αστράγαλο. Μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό όπου πέθανε το Νοέμβρη του 1944. Ο Τέλλος Άγρας τοποθετείται στους έλληνες ποιητές του μεσοπολέμου, τους λεγόμενους νεορομαντικούς ή παρακμιακούς (Καρυωτάκης, Κλέων Παράσχος, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης κ.α.). Το ποιητικό του έργο είναι αποτέλεσμα δημιουργικής αφομοίωσης του πνεύματος του γαλλικού συμβολισμού και αισθητισμού ( Moreas, Laforgue, Verlain, Mallarme, Baudelaire κ.α.) αλλά και της ελληνικής ποιητικής παράδοσης από το δημοτικό τραγούδι ως τον Ιωάννη Πολέμη, τον Κωστή Παλαμά, το Μιλτιάδη Μαλακάση και τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Κινήθηκε στα πλαίσια της εσωτερικότητας, της μελαγχολίας, της νοσηρότητας και της απαισιοδοξίας των συγχρόνων του, υιοθέτησε την ειδυλλιακή ενατένιση του παρελθόντος, ωστόσο παράλληλα χάρη στη βαθιά πνευματική του καλλιέργεια αρνήθηκε να παραδοθεί στην απελπισία και αγωνίστηκε να κρατηθεί από την ελπίδα για ένα καλύτ
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
2
Δέσιμο:
Σκληρόδετο
Σελίδες:
441
Διαστάσεις:
21x14
Βάρος:
0.663 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση