Η Ιστορία χωρίς το φαντασιακό συνιστά μια αποστειρωμένη Ιστορία, υποστηρίζει στα δοκίμια που έχουν συγκεντρωθεί στο έργο αυτό αναφοράς ο κορυφαίος Γάλλος Ζακ Λε Γκοφ. Εμβαθύνει στην αναζήτηση μιας ανανεωμένης θεώρησης για τη μεσαιωνική ιστορία και μελετά το φαντασιακό και τις συλλογικές αναπαραστάσεις της μεσαιωνικής κοινωνίας κατά το διάστημα από τον 5ο έως τον 16ο αιώνα.
Ο Λε Γκολφ εξηγεί γιατί το φαντασιακό αποτελεί μια πολυσήμαντη και δύσκολα προσδιορίσιμη έννοια. Ανατρέχει στη λογοτεχνική και καλλιτεχνική παραγωγή των μεσαιωνικών χρόνων για να αναδείξει τον Θεμελιώδη ρόλο του στο προσωπικό και συλλογικό ασυνείδητο. Εξετάζει τη διασύνδεσή του με τι έννοιες της αναπαράστασης, του ιδεολογικού και του συμβολικού. Εκκινώντας από την έννοια του θαυμαστού , ως συστήματος ανάγνωσης του υπερφυσικού, αναπτύσσει βασικά θέματα, όπως του μεσαιωνικού χωροχρόνου, των σχέσεων μεταξύ λόγιου πολιτισμού και λαϊκού πολιτισμού και των ονείρων, κομβικό σημείο μεταξύ της κουλτούρας των κληρικών και της λαϊκής κουλτούρας.
Ο χώρος του δάσους και των φεουδαλικών γαιών, οι τόποι εργασίας και κοινωνικών πρακτικών, τα ταξίδια στα επέκεινα, οι διατροφικοί και ενδυματολογικοί κώδικες, το σωματικό και το ονειρικό φαντασιακό, ο τρόπος με τον οποίο η μεσαιωνική Δύση προβάλλει σ` αυτά τους φόβους και τις επιθυμίες της συγκροτούν τις συνιστώσες στο γοητευτικό σύμπαν που μας προτείνει με τις αναλύσεις του ο Λε Γκοφ.
[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]
Ο Ζακ Λε Γκοφ, από τους κυριότερους εκπροσώπους της σχολής της "Νέας Ιστορίας", γεννήθηκε το 1924 στην Τουλόν. Απόφοιτος της Ecole Normale Superieure, agrege της ιστορίας, γίνεται το 1962 διευθυντής σπουδών και από το 1972-1975 πρόεδρος του VΙου τμήματος της Ecole Pratique des Hautes Etudes που ιδρύθηκε λίγα χρόνια πριν από τον Fernand Braudel. Από το 1975 ως το 1977 ήταν πρόεδρος της Ανώτατης Σχολής Κοινωνικών Επιστημών (Ecole Pratique des Hautes Etudes en Sciences Sociales) που διαδέχθηκε το VIo τμήμα. Η ενασχόλησή του με το ίδρυμα αυτό σηματοδοτεί την επιθυμία του να ανανεώσει τη μεσαιωνική ιστορία με τη συνδομή των κοινωνικών επιστημών. Αυτός ο προσανατολισμός διαφαίνεται στο έργο του "La Civilisation de l΄ occident medieval" (1964) που δημιούργησε και κατέστησε δημοφιλή μια καινούργια άποψη για το Μεσαίωνα, περισσότερο σύνθετη αλλά και ταυτοχρόνως περισσότερο ελκυστική. Από το έτος 1969 είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Annales". Η συμβολή του Λε Γκοφ στη μεσαιωνική ιστορία περιέχει δύο πτυχές. Πρώτον συγκροτεί μια κοινωνική ιστορία της μεσαιωνικής πόλης. Ο Marc Bloch ήταν ο πρώτος που πρότεινε την αντικατάσταση της επίσημης και θεσμικής ιστορία της φεουδαρχίας από μια κοινωνική προσέγγιση, ακολουθούμενος από δύο γενιές ειδικών (George Duby, Robert Fossier, Pierre Toubert). Οι έρευνες του όμως αφορούσαν κυριώς την αγροτική ιστορία. O Λε Γκοφ πρώτος οικοδόμησε μια κοινωνική ιστορία της πόλης και με το βιβλίο του "Les Intellectuels au Moyen Age" (1957) άνοιξε νέα πεδία ερεύνας. Το ενδιαφέρον του Λε Γκοφ για την πόλη μαρτυρούν και τα έργα του "L΄ Histoire de la France urbaine" (σε συνεργασία με τον Georges Duby, 1980) και "L΄ Homme medieval" (1989). Δεύτερον, ο Λε Γκοφ συνέβαλε αποφασιστικά σε μια ιστορία των μεσαιωνικών νοοτροπιών, αξιοποιώντας τη συμβολή της ανθρωπολογία, συνδέοντας μεταξύ τους πεδία ως τότε διακριτά όπως τη θεολογία με τις εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες ("La Naissance du purgatoire", 1981, "La Bourse et la vie" 1986) και χρησιμοποιώντας πηγές φαινομενικά περιθωριακές ή ελάσσονες: τη λογοτεχνία, τους θρύλους, τα κηρύγματα, τις εικόνες, τις τελετουργίες ("Pour un autre Moyen Age", 1977, "L΄ Imaginaire medieval, 1985). Παράλληλα ο Λε Γκοφ ασχολήθηκε και με την ιστοριογραφία: "Faire de l΄ Histoire" με τον Nora (1974), "La Nouvelle Histoire" με τους Chartier και Revel (1978), "Histoire et Memoire" (1988). Στα ελληνικά έχουν εκδοθεί τα βιβλία του: "Ήρωες και θαυμαστά του Μεσαίωνα" (Κέδρος), "Το πουγκί και η ζωή" (Κέδρος), "Η ωραιότερη ιστορία του έρωτα" (Κριτική), "Οι διανοούμενοι στο Μεσαίωνα" (Κέδρος), "Ιστορία και μνήμη" (Νεφέλη), "Η Ευρώπη" (Ελληνικά Γράμματα), "Για έναν άλλο Μεσαίωνα" (Ελληνικά Γράμματα), "Ο πολιτισμός της μεσαιωνικής Δύσης" (Βάνιας), "Η Ευρώπη γεννήθηκε τον Μεσαίωνα;" (Πόλις), καθώς και τα βιβλία "Η γένεση της σύγχρονης επιστήμης στην Ευρώπη" (Ελληνικά Γράμματα) και "Το έργο της Ιστορίας" (Κέδρος-Ράππα), τα οποία επιμελήθηκε.
(φωτογραφία: Matthias Zolle)
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
