Η Τζούλιετ γυμνή

του Nick Hornby

Ξεφεύγει αρκετά από τις συνήθεις πλοκές των μυθιστορημάτων. Πολυεπίπεδο και βαθιά ανθρώπινο. Ο συγγραφέας πάει την ιστορία όπου θέλει, χωρίς αυτό να παρατραβάει ή να φαίνεται αλλόκοτο, και μέσα από αυτήν την ιστορία οι απόψεις του για τη ζωή, τις σχέσεις, το star system, πετάγονται εδώ κι εκεί, δίνοντας μια νέα διάσταση στο βιβλίο, μια άλλη διάσταση στον τρόπο σκέψης του κάθε αναγνώστη.

Το βιβλίο ξεκινάει με τον Ντάνκαν και την Άννι να ταξιδεύουν στην Αμερική από το επαρχιακό Γκούλνες της Αγγλίας όπου μένουν για να περπατήσουν στους δρόμους, να δουν τα μέρη που ενέπνευσαν, να μυρίσουν το άρωμα του αγαπημένου τους σταρ της μουσικής Τάκερ Κρόου (ο τραγουδιστής είναι φανταστικό πρόσωπο). Ο Ντάνκαν μετά από μια άσχημη εμπειρία στο σπίτι της τελευταίας πρώην συντρόφου του τραγουδιστή (ο οποίος έχει αποσυρθεί ξαφνικά και οριστικά από τη μουσική σκηνή εδώ και είκοσι χρόνια) επιστρέφει εσπευσμένα στην Αγγλία με την Άννι. Το πάθος του έχει ξεφουσκώσει, όμως ξαφνικά κυκλοφορεί ένα καινούργιο cd του τραγουδιστή με τις γνωστές του επιτυχίες ενορχηστρωμένες διαφορετικά. Ο Ντάνκαν είναι από τους πρώτους που το ακούει και ανεβάζει την εκθειαστική κριτική του στο διαδίκτυο. Η Άννι το θεωρεί υπερβολικό και ανεβάζει κι αυτή τη δική της, ουδέτερη και αντικειμενική, κριτική. Αυτό τραβάει το ενδιαφέρον του μεσήλικα πια Τάκερ Κρόου, με τον οποίο ξεκινάει ηλεκτρονική αλληλογραφία. Ο Ντάνκαν κάποια στιγμή παραδέχεται ότι απατά την Άννι, αυτή τον διώχνει κι όταν ο Τάκερ Κρόου έρχεται στην Αγγλία για οικογενειακούς λόγους το πεδίο είναι ανοιχτό για να ζήσει κι η Άννι κάτι ξεχωριστό. Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η ιστορία, που δε φαντάζεστε τι τέλος έχει και πού οδηγούνται τα συναισθήματα των ηρώων.

Η Άννι και ο Ντάνκαν είναι ένα ζευγάρι που ζει σε μια επαρχιακή πόλη βουτηγμένη στη μελαγχολία και την απραξία, οπότε αν ξεφουσκώσει η λατρεία για τον Τάκερ Κρόου που μοιράζονταν και που η Άννι νόμιζε ότι τους συντηρούσε ως ζευγάρι, τότε τι μένει; Η απροκάλυπτη αλήθεια ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο να τους ενώνει. Η ερωτική ατασθαλία του Ντάνκαν απλώς τη βοηθάει να καταλάβει ότι πέταξε δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή της κι αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια της. Η συμπάθεια που αρχίζει να νιώθει για τον Τάκερ Κρόου απλώς έρχεται ως φυσική συνέπεια.

Από την άλλη, ο Τάκερ Κρόου έχει πλέον τρεις (νομίζω) πρώην συζύγους και αντίστοιχα παιδιά. Τώρα είναι με την Κατ, μάνα του εξάχρονου και πανέξυπνου Τζάκσον, και βλέπει ότι όλα αυτά τα χρόνια που πέρασε στη σιωπή δεν τον ωφέλησαν σε τίποτε. Μέσα από τα γεγονότα που ζει στο βιβλίο και μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο που ενώνει τις πρώην του όλες μαζί διαπιστώνει ότι το παρελθόν δεν επιστρέφει έτσι ξεκάρφωτο: ή φροντίζεις από την αρχή έναν άνθρωπο ή η διαρκής απουσία και η απόσταση σε αποξενώνουν τελείως. Θεωρώντας τα παιδιά του ουσιαστικά ξένους και τις πρώην του απλώς άγνωστες, επικεντρώνει τις σκέψεις του, τα αισθήματά του και το ενδιαφέρον του στον εξάχρονο Τζάκσον. Οι όμορφες στιγμές που μοιράζεται με την Άννι τον κάνουν να πιστέψει ειλικρινά σε αυτόν τον δεσμό.

Ίσως ακούγεται φλύαρο και σε κάποια σημεία πλατιάζει λίγο όμως είναι καλογραμμένο, άμεσο, φωτίζει με ωραίο τρόπο ανθρώπους, χαρακτήρες, αισθήματα, σκέψεις, αντιλήψεις, απόψεις κι όλα αυτά ντυμένα με τη μουσική και τα τραγούδια (τα οποία προσωπικά δεν έχω ακούσει ποτέ μου κι έτσι δε με άγγιξαν ιδιαίτερα). Τα σχόλια και οι παρατηρήσεις του συγγραφέα είναι αληθινά, καίρια, καθόλου επιφανειακά και ο αναγώστης δεν παύει να υπογραμμίζει ή να σταματά για να σκεφτεί λίγο πριν προχωρήσει.

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

"Κανένας καλλιτέχνης δεν ξεχνιέται πια, ακόμα κι αν το επιθυμεί διακαώς. Εφτά θαυμαστές στην Αυστραλία συνασπίζονται με τρεις Καναδούς, εννιά Βρετανούς και καμιά δυο ντουζίνες Αμερικάνους και συζητούν καθημερινά για κάποιον που έχει να βγάλει δίσκο είκοσι χρόνια. Αυτό είναι η χρησιμότητα του ίντερνετ. Αυτό και η πορνογραφία" (σελ. 66).

"Τα βρίσκουμε με ανθρώπους που είναι ή ίδιοι ή τελείως διαφορετικοί από μας και στο τέλος τους χωρίζουμε για τους ίδιους ακριβώς λόγους" (σελ. 108).

""Ο Ντάνκαν δεν είχε νιώσει ποτέ λαχτάρα για αλλαγή, όπως τα δύο διπλανά κομμάτια ενός παζλ δε νιώθουν ποτέ λαχτάρα να αλλάξουν θέση -απ' όσο μπορούμε να ξέρουμε, τουλάχιστον. Αν τώρα, έτσι για να κάνουμε κουβέντα, φανταζόμασταν ότι τα κομμάτια του παζλ έχουν σκέψεις και συναισθήματα, τότε ίσως τα ακούγαμε να μονολογούν: Εγώ θα μείνω εδώ, πού να τρέχω τώρα; Κι αν ένα άλλο κομματάκι ερχόταν και κουνούσε τις ακρούλες του και τις γωνίτσες του προκλητικά, προσπαθώντας να δελεάσει το ένα κομματάκι, εκείνο δε θα δυσκολευόταν να αντισταθεί στον πειρασμό. Κοίτα, θα έλεγε το κομματάκι που ήταν αντικείμενο του πόθου, εσύ είσαι ένα κομματάκι από τηλεφωνικό θάλαμο κι εγώ είμαι ένα κομματάκι από το πρόσωπο της Μαρίας, της βασίλισσας της Σκοτίας, δε θα κολλάγαμε. Και το πράγμα θα τέλειωνε εκεί. Τώρα όμως ο Ντάνκαν είχε αρχίσει να αναρωτιέται αν η παρομοίωση με το παζλ ταίριαζε στις σχέσεις ανδρών και γυναικών, τελικά. Δε λάμβανε υπόψη της την αναθεματισμένη ξεροκεφαλιά των ανθρωπίνων όντων, την αποφασιστικότητά τους να κολλήσουν στον άλλον ακόμα κι όταν δεν ταιριάζουν" (σελ. 120).

"Οταν επαναλαμβάνεις συχνά και με πειθώ ένα ψέμα, στο τέλος πιστεύεις ότι είναι αλήθεια, όπως ένα μονοπάτι γίνεται κανονικό μονοπάτι, κάποια στιγμή, αν περνάει από εκεί αρκετός κόσμος' (σελ. 217).

"Όταν σκοπός σου είναι να μπεις μέσα στο σπίτι των ανθρώπων, πώς μπορείς να τους απαγορεύσεις μετά να μπουν κι εκείνοι στο δικό σου;" (σελ. 343). (για τους σταρ και τους διασήμους γενικότερα)

"Έτσι λοιπόν είναι τα προκαταρκτικά όταν γερνάς, μια γυναίκα η οποία είναι έτοιμη να συμβουλευτεί το ίντερνετ για τα προβλήματα υγείας που έχεις, πριν κοιμηθεί μαζί σου" (σελ. 368).

Πάνος Τουρλής