Ένας ξαφνικός θάνατος

της J. K. Rowling

Ένα από τα μυθιστορήματα που με έκαναν να σκεφτώ βαθιά, να συγκινηθώ, να παρασυρθώ, να μην μπορώ να το αφήσω από τα χέρια μου. 593 σελίδες 24 εκατοστών με πυκνή γραμματοσειρά και ούτε μία σειρά περιττή, ούτε μία σελίδα κενή περιεχομένου. Άνθρωποι, άνθρωποι, άνθρωποι. Μια κλειστή κοινωνία. Μια κλειστή κοινότητα. Οικογένειες με μυστικά, φαντασιώσεις, ελπίδες, προσδοκίες, επιθυμίες, πόθους, σχέδια. Ανατροπές, εκπλήξεις, αλλαγές σχεδίων, σαμποτάζ κι ένας ξαφνικός θάνατος που ανοίγει τον κύκλο. Κάτι σαν το Desperate Housewives στο πιο απαιτητικό. ΜΗΝ το χάσετε!

Τη Ρόουλινγκ τη γνώρισα μέσα από τα βιβλία του Χάρι Πότερ, τα οποία μου άρεσαν πάρα πολύ κι αν εξαιρέσεις την υπερβολική και έντονη διαφήμιση που γινόταν γύρω από αυτά και τις ταινίες αργότερα ήταν καλογραμμένα βιβλία φαντασίας για προ-εφηβικές ηλικίες και για μεγαλύτερους. Χάρη στη Ρόουλινγκ τα παιδιά επιτέλους αγκάλιασαν το διάβασμα και μεταξύ μας προτιμώ να διαβάζουν το Χάρι Πότερ παρά τα Πόκεμον και τα συμπαρομαρτούντα.

Τον Ξαφνικό θάνατο τον διάβασα αποστασιοποιημένος από την επιτυχία του Χάρι Πότερ και έσπρωξα στο πίσω μέρος του μυαλού μου την εικόνα ενός πάμπλουτου συγγραφέα που επιδιώκει να παραμείνει στο φως των εξελίξεων και της δημοσιότητας γράφοντας ακόμη και βλακείες. Ευτυχώς διαψεύστηκα. Το βιβλίο είναι καλογραμμένο, με φοβερή ψυχολογία, άψογο χειρισμό προσώπων, γεγονότων και καταστάσεων. Ένα ντόμινο επεισοδίων και δράσεων και ο κλασικός κανόνας της φυσικής: δράση-αντίδραση.

SPOILERS

Το βιβλίο το συνιστώ σε όοσους έχουν δει ταινίες του Λαρς φον Τρίερ και τον έχουν λατρέψει. Αν έχετε δει Dogville, Dear Wendy, Δαμάζοντας τα κύματα και σας άρεσαν, διαβάστε το βιβλίο. Σίγουρα οι σελίδες διαπνέονται από απαισιοδοξία, σίγουρα η συγγραφέας δε γράφει για την Πολυάννα και για την Κάντυ-Κάντυ, σίγουρα δεν είναι όλος ο κόσμος χτισμένος και δομημένος έτσι, σίγουρα δε θέλει τόσο πολύ πια ο ένας το κακό του άλλου, όμως η συγγραφέας πήρε έναν κλειστό κύκλο ανθρώπων και τους τσαλάκωσε, τους έκανε σκουπίδια μπροστά στα μάτια των αναγνωστών. Δεν υπάρχει αισιοδοξία στο βιβλίο αλλά δεν καταντά και Ρέκβιεμ για ένα όνειρο (διαβάστε το κι αυτό).

Η πιο συγκλονιστική περίπτωση για μένα είναι η Κρίσταλ Γουίντον: 16χρονη \"αλήτισσα\", με μάνα πρεζού και πόρνη, δακτυλοδεικτούμενη στην κοινότητα του Πάγκφορντ, με ένα τρίχρον αδελφάκι, που μεγαλώνει σε ένα ακατάλληλο περιβάλλον. Έμεινα άφωνος με τη δύναμη των εικόνων που μετέφερε η συγγραφέας, από τις περιγραφές του τόπου κατοικίας τους, από τις μεταξύ τους σχέσεις και την αλληλεπίδραση, τις άκουγα να φωνάζουν δίπλα στο αυτί μου, τις έβλεπα να τσακώνονται μπροστά μου, έβλεπα την απελπισία της κοινωνικής λειτουργού, ένιωθα ολοζώντανη την απειλή να κλείσει το κέντρο απεξάρτησης και καλά λόγω έλλειψης πόρων. Και δε θα ξεχάσω ποτέ το τέλος του βιβλίου.

Εκτός από τους Γουίντον, έχουμε τους Γουόλι, επικεφαλής του τοπικού σχολείου και την απροσάρμοστη συμπεριφορά του υιοθετημένου γιου τους και τις ψευδαισθήσεις που ζει κάτω από κατάστάσεις άγχους ο Κόλιν Γουόλι, καταστάσεις που πολλές φορές ξεφεύγουν από τον έλεγχό του.

Έχουμε τους Πράις, άλλη μία οικογένεια-αντιπρότυπο: ο Σάιμον Πράις ασκεί λεκτική και σωματική βία στη γυναίκα του και στα παιδιά του και η συμπεριφορά του ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου, μιας και ο μεγαλύτερος γιος του, Άντριου, αρχίζει να σαμποτάρει διά της ηλεκτρονικής οδού τη θέση εργασίας του πατέρα του. Οι τσακωμοί, οι καβγάδες και η βία τρισδιάστατα και πέρα για πέρα φυσιολογικά και αληθινά (δυστυχώς).

Έχουμε τους Τζαβάντα, τους Ινδούς γιατρούς της κοινότητας και τον αγώνα των παιδιών τους να προσαρμοστούν σε μια κλειστή κοινότητα που αποτελείται αποκλειστικά από λευκούς! Χαρακτηριστκότερο παράδειγμα η Σούκβινταρ, η οποία είναι λίγο παχουλή, λίγο άσχημη και πολύ κλειστή στον εαυτό της. Η λανθασμένη συμπεριφορά των γονιών της απέναντί της και οι κοροϊδίες των συμμαθητών της της μειώνουν την αυτοπεποίθηση και η μόνη της παρηγοριά είναι να χαράζει με ξυράφι τον εαυτό της κάθε βράδυ εν είδει τιμωρίας.

Γύρω τους κινούνται κι άλλοι χαρακτήρες, όλοι με μυστικά και απωθημένα. Τους γνωρίζουμε σιγά σιγά και τους αντιπαθούμε ή αγαπάμε ακόμη πιο σιγά. Ως το τραγικό τέλος, ως την πιο άδικη απώλεια από όλους τους κατοίκους του Πάγκφορντ. Σχέσεις διαλύονται, παιδιά επιτίθενται στους γονείς, γονείς μεγαλώνουν δύσκολα παιδιά (ή μήπως το αντίστροφο;), κοινωνική ανισότητα, αγώνας για εξουσία και χιλίαδες άλλα θέματα, όλα εδώ, σε αυτές τις σελίδες.

Το βιβλίο κλείνει με το τραγούδι Under my umbrella της Rhianna και οι στίχοι αποκτούν άλλο νόημα όταν έχεις διαβάσει και την τελευταία σελίδα:


Because when the sun shines, we\'ll shine together
Told you I\'ll be here foreverSaid
I\'ll always be your friend
Took an oath, I\'ma stick it out to the end

Πάνος Τουρλής