Χάρτινες ζωές

της Πέρσας Κουμούτση

Δεν ήταν τόσο καλό όσο τα προηγούμενα της συγγραφέως αλλά η λυρικότητα και η πένα της εξακολουθούν να είναι ακμαίες! Εδώ έχουμε τρεις γυναίκες: τη Μαριάνθη στη Σμύρνη το 1922, που κρύβει έναν Έλληνα στρατιώτη που το σκάει από το μέτωπο και αναπτύσσεται αίσθημα, τη Βικτωρία τη δεκαετία του 1950, που το σκάει στο Σιδηρούν Παραπέτασμα για να μην υπογράψει την εξευτελιστική δήλωση περί αποκήρυξης του κομμουνισμού, και την Ανθή στη δεκαετία του 1970 που προσπαθεί να βρει τον έρωτα αλλά καραδοκεί η αρρώστια.

Η Μαριάνθη είναι η γιαγιά της Ανθής, η Βικτωρία η μάνα της και οι δυο κουβαλούν ένα σκοτεινό μυστικό: αυτό της κατάθλιψης. Η καθεμιά έχει τη δική της ιστορία, με έρωτες και προδοσίες, με απογοήτευση και μοναξιά, που ξεδιπλώνονται τρυφερά και λυρικά στο χαρτί. Η Ανθή, μετά τη γέννα της κόρης της, Βικτωρίας, παθαίνει επιλόχεια κατάθλιψη. Θα την ξεπεράσει; Είναι αρρώστια της στιγμής ή κληρονομική; Ποια απόφαση θα πάρει και πώς θα επηρεάσει αυτή τους γύρω της;

Σε κάποια σημεία κουραστικό, στα περισσότερα όμως αρκετά ενδιαφέρον. Αλλά δυστυχώς έχει πάρα πολλά τυπογραφικά λάθη που δείχνουν την προχειρότητα της επιμέλειας του κειμένου και πρέπει να ξανακοιταχτούν. Η συγγραφέας μας συστήνει τρεις γυναίκες, τόσο διαφορετικές και όμως τόσο όμοιες μεταξύ τους, που επηρεάζουν τηις ζωές των επόμενων γενεών χωρίς να το ξέρουν και χωρίς να το θέλουν. Καλογραμμένο και λυρικό αλλά όχι όπως τα προηγούμενά της έργα.

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

\"Αλήθεια, πόσο εύκολα, όταν κυλά ο χρόνος, οι ζωές μας χάνουν την πραγματική τους υπόσταση! Δε μένει από το παρελθόν άλλο από στιγμιότυπα αποτυπωμένα πάνω σε χαρτί! Με το χρόνο, οι ζωές μας αφήνουν την πνοή και την ανάσα τους και μετουσιώνονται σε αθόρυβες και άψυχες στιγμές καταγεγραμμένες σε μια φωτογραφία. Χάρτινες ζωές, των οποίων οι παλλόμενες και σφύζουσες από ζωή αλήθειες του χθες μετατρέπονται σε σκόρπιες μνήμες, που άλλοτε μας συγκινούν και άλλοτε μας πληγώνουν, σε κάθε περίπτωση όμως απόλυτα και σκληρά μας διαφεντεύουν!\' (σελ. 220).

\"Λένε πως η πραγματική αγάπη πάντα κρατά κάτι κρυφό, κάτι σαν απώλεια ή κάποιο μικρό μίσος, που στην αρχή δε φανερώνουμε σε κανέναν. Όσοι από εμάς έχουμε απορριφθεί ή αγνοηθεί ξέρουμε καλά γι\' αυτό, γιατί όταν επιτέλους ο αγαπημένος φτάνει σε μας, ασχέτως αν η χαρά φουντώνει ή ριζώνει, υπάρχει η πικρία για το ότι άργησε πολύ, γιατί περίμενε, γιατί έκανε άλλη επιλογή κκαι τώρα είναι αργά, γι\' αυτό και είναι δύσκολη η συγχώρηση\" (σελ. 264).

\"Ελευθερία δεν είναι μόνο αντίδραση, δεν είναι μόνο επιλογή και τελικά ίσως είναι ανθρώπινη υποκρισία να ισχυριζόμαστε ότι, μόνο και μόνο επειδή έχει επιλογές, ο άνθρωπος είναι ελεύθερος. Η πραγματική ελευθερία βρίσκεται στην αυτοσυνείδηση, στην επίγνωση που αποκτά κανείς με τα χρόνια, αλλά κυρίως βρίσκεται στη συναισθηματική μας ολοκλήρωση\" (σελ. 310).

Πάνος Τουρλής