Ο Πουαρό ερευνά

της Agatha Christie

«Ο Πουαρό ερευνά» έντεκα διαφορετικές και ετερόκλητες υποθέσεις: την κλοπή ενός διάσημου διαμαντιού, τον θάνατο ενός ανθρώπου που μόλις είχε κάνει μια σημαντική ασφάλεια ζωής, την «παγίδα» σ’ ένα πάμφθηνο ενοικιοστάσιο, μια δολοφονία στο Ντέρμπισαϊρ που αναλαμβάνει με χαρά ο Χέιστινγκς μιας και ο Πουαρό ήταν άρρωστος, μια κλοπή ομολόγων ενός εκατομμυρίου, την κατάρα του Μεν-χερ-Ρα, του οποίου ο τάφος ξεθάφτηκε στην Αίγυπτο μοιράζοντας συμπτωματικούς θανάτους, μια ληστεία κοσμημάτων στο ξενοδοχείο «Μετροπόλιταν».


Επίσης, ερευνά την απαγωγή του μαχητικού Άγγλου Πρωθυπουργού λίγο πριν από την κρίσιμη Σύνοδο των Συμμάχων για σύναψη ειρήνης μετά τον πόλεμο (μάλιστα τον «άσημο» ακόμη τότε ντετέκτιβ σύστησε προσωπικά ο βασιλιάς του Βελγίου!), την εξαφάνιση ενός σημαντικού τραπεζίτη που δεν υπάρχουν ίχνη του πουθενά, τη δολοφονία ενός πλούσιου Ιταλού κόμη και την εύρεση μιας χαμένης διαθήκης.

Τα μικρά αυτά κείμενα, παρ’ όλο που το διήγημα είναι πιο αυστηρό και περιορισμένο σε έκταση, οπότε ούτε περιθώριο για πολλές ανατροπές και εκπλήξεις υπάρχει ούτε το φινάλε φαίνεται δικαιολογημένο ή σωστά δοσμένο, δείχνουν το μέγεθος της ευστροφίας της συγγραφέως και το πόσο έξυπνα μπορεί να φτιάξει μια ικανοποιητική ιστορία ακόμη και μέσα σε τόσο λίγες σελίδες. Μια πλειάδα από χαρακτήρες και ένα ευρύ φάσμα περιπετειών χαρίζουν ποικιλία και πολυμορφία στη συλλογή. Στα διηγήματα αυτά, σε μερικά από τα οποία εμφανίζεται και ο Επιθεωρητής Τζαπ, γνωρίζουμε καλύτερα τη χημεία ανάμεσα στον έξυπνο, διορατικό Πουαρό και τον αφελή, σίγουρο για τον εαυτό του και γκαφατζή λοχαγό Χέιστινγκς, που είναι και ο αφηγητής και δε χάνει ευκαιρία ν’ αναφέρει πως ο φίλος του τον υποτιμά, τον χλευάζει και δεν εμπιστεύεται τις δυνάμεις του. Ίσως αυτό το δίπολο να κούρασε σύντομα τη συγγραφέα, γι’ αυτό και ξαπόστειλε τον λοχαγό στην Αργεντινή.

Πιο πολύ μου άρεσαν: «Η τραγωδία στην έπαυλη Μάρσντον» όπου η αποκάλυψη του δολοφόνου γίνεται μ’ ένα θεατρικό τέχνασμα και παρατίθενται με τον γνωστό τρόπο του Πουαρό όλες εκείνες οι συναρπαστικές λεπτομέρειες της υπόθεσης όταν μπαίνουν στη σωστή τους θέση, «Η περιπέτεια του φτηνού διαμερίσματος» γιατί ήταν μια γρήγορη και συναρπαστική κατασκοπική ιστορία, «Το μυστήριο του Χάντερς Λοτζ» γιατί είχε μια έξυπνη ανατροπή και μια διαστρεβλωμένη οπτική γωνία ώσπου ν’ αποκατασταθεί η αλήθεια, «Η εξαφάνιση του κυρίου Ντάβενχαϊμ» γιατί αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα του συλλογισμού των φαιών κυττάρων του Πουαρό ενώ η ίδια η υπόθεση είναι ασύλληπτη και ανατρεπτική και τέλος «Η περιπέτεια του αιγυπτιακού τάφου» γιατί είδα μια άλλη πλευρά του Πουαρό, με γκρίνια και μεμψιμοιρία, απότοκα του τετραήμερου θαλασσινού ταξιδιού από Μασσαλία για Αλεξάνδρεια (ο Πουαρό υποφέρει από ναυτία) και της άμμου που τρυπώνει παντού στα καλογυαλισμένα και σιδερωμένα ρούχα του αλλά και μια απίστευτη κωμική φιγούρα να προσπαθεί να ισορροπήσει σε καμήλα επικαλούμενος όλους τους Αγίους του ημερολογίου και γιατί επισκέπτεται την Αίγυπτο δεκατρία εκδοτικά χρόνια και δεκατέσσερις περιπέτειες πριν το αριστούργημα «Έγκλημα στον Νείλο» που κυκλοφόρησε το 1937.

Η συλλογή αυτή των έντεκα διηγημάτων με πρωταγωνιστή τον αξεπέραστο Ηρακλή Πουαρό κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1924 και στην Αμερική το 1925 (όπου μάλιστα ενσωματώθηκαν επιπλέον τρία διηγήματα, τα οποία παρουσιάστηκαν στην Αγγλία μόλις το 1974 στη συλλογή «Poirot’s early cases»). Όλες οι ιστορίες δημοσιεύθηκαν αρχικά στο αγγλικό περιοδικό The Sketch το 1923, κατά παράκληση του εκδότη προς τη συγγραφέα, γιατί είχε εντυπωσιαστεί από τον χαρακτήρα του Πουαρό, και στη συνέχεια στο αμερικανικό περιοδικό Blue Book Magazine (1923-1925). Είναι το τρίτο βιβλίο με περιπέτειες του Βέλγου ντετέκτιβ, με τα «The mysterious affair at Styles» και «Murder on the links» να προηγούνται.

Στα ελληνικά υπήρξαν πολλές εκδόσεις ώσπου κυκλοφόρησε το 1990 (με επιφύλαξη) από το Λυχνάρι με τον τίτλο «Ξενοδοχείο Μετροπόλιταν» και σήμερα (2018) επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μεγαλύτερο σχήμα, με προλογικό σημείωμα και με νέα μετάφραση (του Χρήστου Μπαρουξή). Ως προς το εξώφυλλο ακολουθούν την έκδοση Harper Collins (1993) ενώ έχουν ανακοινώσει πως στόχος τους είναι να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά όλα τα αστυνομικά έργα της Agatha Christie.

Πάνος Τουρλής