Το γκρι ταγιέρ

του Andrea Camilleri

Ένας διευθυντής τράπεζας βγαίνει στη σύνταξη κι αναρωτιέται τι θα κάνει όλο αυτόν τον ελεύθερο χρόνο που ξαφνικά απέκτησε. Η δεύτερη σύζυγός του, Αντέλε, έχει μια γεμάτη κοινωνική ζωή ενώ ο παντρεμένος γιος του ζει στο Λονδίνο. Ουρανοκατέβατα, του έρχεται μια πρόταση για δουλειά εν όψει μιας συγχώνευσης εταιρειών όπου ίσως και να είναι μπλεγμένη η ιταλική Μαφία. Ταυτόχρονα, αρχίζει να διαπιστώνει πως η Αντέλε ίσως να μην είναι και τόσο πιστή.

Ο Αντρέα Καμιλλέρι συνεχίζει να γράφει έξυπνες και γρήγορες ιστορίες, με σωστά ψυχολογικά υπόβαθρα και αληθινούς χαρακτήρες. Σε αυτό το μυθιστόρημα παρατίθενται πολλές λεπτομέρειες γύρω από την καθημερινότητα του ανώνυμου διευθυντή, προετοιμάζοντάς με είτε για μια γερή ανατροπή είτε για μια αστυνομικού ύφους ατμόσφαιρα. Είναι ένας άντρας που δείχνει πελαγωμένος με την ελευθερία κινήσεων που του χαρίζεται, προβληματισμένος με τη σχετικά φιλελεύθερη συμπεριφορά της γυναίκας του και αναποφάσιστος με την επαγγελματική πρόταση που του γίνεται. Κοφτές φράσεις, σύντομες παράγραφοι, γρήγορα κεφάλαια και ρεαλιστικές περιγραφές των γεγονότων δίνουν μια ταχύτητα στο κείμενο. Τα βήματα που κάνει ο πρωταγωνιστής, οι συμπτώσεις που τον οδηγούν σε κάποιες εκπλήξεις, μια αδρότατη σκιαγράφηση της Αντέλε, με έκαναν να πιστέψω πως κάποιο έγκλημα θα λάβει χώρα κι είχα τον νου μου να μη χάσω καμία από τις συναρπαστικές λεπτομέρειες. Τελικά κάτι συμβαίνει, δίνεται όμως αρχικά σχεδόν αφαιρετικά και μονοδιάστατα και στο τέλος με πανέξυπνα υπονοούμενα που μου έφεραν ένα χαμόγελο στα χείλη.

Παρ’ όλο που η ιστορία κινείται γύρω από την Αντέλε, τον σύζυγό της κι έναν μυστηριώδη ανιψιό, από ένα σημείο και μετά, ανεπαίσθητα, φωτίζεται μόνο ο πρώην διευθυντής και ταυτόχρονα τα γεγονότα που ζει με παρέσυραν σε μια ροή που με «ξεγέλασε», με την καλή έννοια, μιας και όταν διάβασα την τελευταία πρόταση του βιβλίου η ικανοποίηση από μια καλή εξιστόρηση υπερτέρησε της αίσθησης πως το μυθιστόρημα με «εξαπάτησε». Σκέψεις όπως: «Αφού ήθελε ο συγγραφέας να καταλήξει έτσι το κείμενό του, γιατί μου παρουσίασε τόσα πολλά γεγονότα» ή «Γιατί με άφησε να πιστέψω πως περιμένουμε ένα έγκλημα αφού ολοκληρώθηκε έτσι» είναι απότοκες μιας έξυπνης, ευρηματικής γραφής, που δεν αναμασάει χιλιοειπωμένες ιστορίες, σέβεται τον αναγνώστη και δεν παύει να ψάχνει τον κατάλληλο τρόπο για να δώσει μια διαφορετική, πρωτότυπη νότα στην έννοια του σασπένς.

«Το γκρι ταγιέρ» είναι ένα έξυπνο, ιδιαίτερο ψυχογράφημα, με δικούς του κανόνες αφήγησης, δυνατό και ανατρεπτικό, που μου έδειξε πως οι πραγματικά ταλαντούχοι συγγραφείς, όσο μεγαλώνουν, δεν επαναπαύονται στιγμή και πάντα ψάχνουν κάτι που θα ικανοποιήσει τους αναγνώστες τους και θα ξεφύγει από την πεπατημένη. Κοινωνικό, ανατέμνει τα φυλετικά και ψυχολογικά γνωρίσματα του άντρα και της γυναίκας σε εξαιρετικό βάθος ενώ ταυτόχρονα τα χρησιμοποιεί επιδέξια σε μια ευφάνταστη ιστορία!

Πάνος Τουρλής