Η δεκαπεντάχρονη Ζωή νιώθει εγκλωβισμένη σε μια καθημερινότητα με χωρισμένους γονείς: ο μεν πατέρας εξαφανισμένος, η δε μάνα περιφέρεται άσκοπα μες στο σπίτι αδιαφορώντας για την κόρη της. Έτσι το κορίτσι, απελπισμένο, το βάζει στα πόδια και καταφεύγει στην αγκαλιά της γιαγιάς της, σ’ ένα χωριό έξω από την Αθήνα. Τι αποφάσεις θα πάρει σε αυτήν τη φάση της ζωής της; Η γιαγιά της θα σταθείς το πλάι της; Ποιος είναι ο νεαρός γείτονας στο διπλανό σπίτι και πώς μιλάει τόσο καλά τα ελληνικά, αν και μελαψός; Τελικά, πόσο άνετα και οικεία μπορεί να σε κάνει να νιώσεις μες στη ζωή μια τηγανιά πατάτες;Η Ματίνα Παναγιωτελίδου με το πρώτο της βιβλίο, βραβευμένο στον διαγωνισμό συγγραφής εφηβικού μυθιστορήματος που προκήρυξε το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αποτυπώνει με σαφήνεια και ρεαλισμό πώς είναι να είσαι δεκαπέντε ετών, κορίτσι, παιδί χωρισμένων γονιών, γεμάτο ανασφάλεια για το μέλλον σου και να καταφεύγεις στις ιστορίες της φανταστικής Σούπερ-16 που σκαρφίζεσαι για να απομακρύνεσαι από τη δύσκολη αυτή πραγματικότητα. Κι ενώ είσαι ήδη γεμάτη απορίες, αδιέξοδα, φόβο και άγχος, τσουπ, εμφανίζεται κι απρόσκλητος ο έρωτας!
Η αφήγηση είναι γρήγορη, εστιάζει στα απολύτως απαραίτητα περιγραφικά και συναισθηματικά στοιχεία που χρειάζεται ο αναγνώστης για να μην πάρει ανάσα, αναπαριστά με ρεαλισμό τα σκηνικά δράσης που βιώνει η πρωταγωνίστρια και καταγράφει παραστατικότατους διαλόγους που με βοήθησαν να ενταχθώ καλύτερα στην οικογένεια της Ζωής και στην καθημερινότητα του χωριού. Χιούμορ και ειλικρίνεια, σημαντικές ανατροπές και εφηβική ανασφάλεια με κράτησαν ως το συναρπαστικό τέλος και μου γέννησαν μια πλειάδα συναισθημάτων και συνεχών σκέψεων.
Η ιστορία με τον γείτονα Γιάννη ήταν συμπαθητική, διασκεδαστική και χαρακτηριστική των ερωτικών σκιρτημάτων της ηλικίας αυτής στην εποχή μας. Το συγκεκαλυμμένο φλερτ που κρυβόταν πίσω από την ετικέτα της φιλίας και η ζήλια που άρχισε να παίρνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο όταν εμφανίστηκε ένας άλλος νεαρός άντρας στο προσκήνιο ήταν καταστάσεις που αποδόθηκαν με μέτρο και χωρίς ακρότητες στην πλοκή. Θα μπορούσε να γίνει ένα σχετικά μελοδραματικό μυθιστόρημα που θα εκβιάσει το συναίσθημα και θα περιγράφει γλυκανάλατες καταστάσεις για έναν κόσμο ροζ, χωρίς προβλήματα, με τον έρωτα να είναι νικητής σε όλα όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με μια αξιοπρεπέστατη περίπτωση κειμένου και μια συγγραφέα που θέλει να δείξει το ακριβώς αντίθετο σε όποιον εμπιστευτεί το βιβλίο της. Δεν είναι όλα απλά, εύκολα ή χωρίς συνέπειες στη ζωή, ούτε αυτό σημαίνει πως πρέπει να κοπιάσουμε ή να μοχθήσουμε σκληρά για να κερδίσουμε όμορφες στιγμές. Όλα στη ζωή θέλουν μέτρο μα πάνω απ’ όλα πρέπει να πιστέψουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας για να τα καταφέρουμε.
Μου άρεσε πολύ η περίπτωση των αδελφών Νίνας και Άλεξ, που τράβηξαν με την ελευθερία τους, τη χαλαρή κι ανέμελη διάθεσή τους μα πάνω απ’ όλα με την έλλειψη απόδοσης λογαριασμού σε μεγαλύτερους τη Ζωή που έψαχνε αυτό ακριβώς, ως αντίβαρο στην αδιάφορη ως τότε ζωή της. Η επιλογή της όμως θα απομακρύνει τον Γιάννη και θα φέρει απρόβλεπτες εξελίξεις και καταστάσεις στη συνέχεια, κάτι που θα τη βάλει σε δεύτερες σκέψεις και θα την οδηγήσει στο μονοπάτι της ενηλικίωσης. Όλα θα κριθούν σε ένα πολυαναμενόμενο πάρτι και τίποτε δε θα είναι πια το ίδιο για κανέναν τους. Φυσικά οι εξελίξεις στη σχέση της Ζωής με τη μητέρα της θα είναι ραγδαίες και τα λόγια του κοριτσιού είναι κάτι που χαρακτηρίζει διαχρονικά τους δεσμούς γονιών και παιδιών: «Ξέρω τώρα ότι οι γονείς δεν είναι σούπερ ήρωες και ηρωίδες. Είναι άνθρωποι, τρωτοί, και κάνουν πολλά λάθη και καμιά φορά, όσο κι αν το θέλουν, δεν τα καταφέρνουν» (σελ. 177).
«Μια τηγανιά πατάτες» είναι ό,τι χρειάζεται κάποιος για να νιώσει όμορφα και ασφαλής (είναι μια μυρωδιά κι ένα φαγητό άκρως συνδεδεμένο κυρίως με ευχάριστες και ανέμελες στιγμές) και ταυτόχρονα ένα σημαντικό μυθιστόρημα για εφήβους που θα δώσει απάντηση σε πολλές απορίες τους και θα τους οδηγήσει όσο γίνεται καλύτερα απέναντι στις ευθύνες και τα γεγονότα που τους περιμένουν.
Πάνος Τουρλής