Δεν έχω λόγια. Πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας (Έλληνας που δουλεύει στη Σουηδία), ένα αστυνομικό θρίλερ με ΔΥΟ ενόχους, ανατροπάρα στο φινάλε, ε, αν ζητήσετε και τα λεφτά σας πίσω, όπως γράφει περίτρανα στην κουβερτούρα του βιβλίου να το κάνετε αν δε μείνετε ευχαριστημένοι, τι να σας πω, σταματήστε να διαβάζετε τις παρουσιάσεις μου!Ομολογώ ότι δεν έχω διαβάσει και πολλή σουηδική αστυνομική λογοτεχνία. Κάνα δυο βιβλία κι αυτά σποραδικά και μάλλον γι' αυτό δεν έχω και την καλύτερη γνώμη. Πρέπει να οργανωθώ πιο συστηματικά, γιατί το αναγνωστικό κοινό διαβάζει φανατικά Νέσμπο και Μάνκελ, οπότε κάτι χάνω! Λοιπόν, διάβασα το Μίσος κι έχω μόνο τα καλύτερα να γράψω. Αγάπησα τον Ελληνοσουηδό Άντερς Οικονομίδη, παντρεμένο με Σουηδέζα και πατέρα του μικρού Γιάννη. Μου άρεσε το Έρεμπρο και οι κάτοικοί του. Πνίγηκα από τη σκοτεινή πλευρά της πόλης και της ζωής των κατοίκων. Παρασύρθηκα από τις ιστορίες των θυμάτων και με κέρδισε ο τρόπος που ξεδιπλώνεται κάθε κεφάλαιο πριν σε αρπάξει και σε βουτήξει βαθιά μες στο αίμα.
Το βιβλίο έχει μια ευθύγραμμη, φαινομενικά ήρεμη και μονότονη αφήγηση, κατά τη διάρκεια της οποίας βρίσκουμε τα θύματα, τον τρόπο ονίας τους, βλέπουμε την καθημερινή, οικογενειακή ζωή του επιθεωρητή Οικονομίδη, τις δυσκολίες του στην εργασιακή του ρουτίνα, κρυφοκοιτάμε τον κατά συρροήν δολοφόνο και αγωνιούμε να μάθουμε τι έγινε, τι έφταιξε και ξέσπασε το μίσος του αποκεφαλίζοντας αθώες μουσουλμάνες μετανάστριες (α, ναι, συγνωμη, θέλουμε να μάθουμε και ποιος είναι). Κι εκεί που το βιβλίο αρχίζει να φωτίζει άπλετα τον δολοφόνο, που αποκτά όνομα και τον βλέπουμε απέναντί μας, που συλλαμβάνεται και όλα βαίνουν καλώς, μια απροσδόκητη έκπληξη έρχεται να ανατρέψει τα πάντα, οπότε σηκώνεσαι όρθιος και αρχίζεις να ξεφυλλίζεις πυρετωδώς τις σελίδες ως το λυτρωτικό τέλος...
Άψογος χειρισμός της υπόθεσης, έντονες σκηνές δράσης, διάλογοι περιορισμένοι στα απολύτως απαραίτητα, σκέψεις και νοοτροπία των ηρώων χωρις φλυαρίες, πολλές εκπλήξεις και ανατροπές, τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται και για τοιχογραφία του μυθιστορήματος έχουμε τους μετανάστες, την ανασφάλειά τους για ένα αβέβαιο μέλλον σε ξένη χώρα, κάτι που κάποιοι ίσως δεν το αντιμετωπίζουν έτσι και πιστεύουν στην εξαφάνιση από προσώπου Σουηδίας αυτών των "μιασμάτων" που ζουν εις βάρος των κατοίκων (το κράτος έχει πειρσσότερα προνόμια γι' αυτούς, τους φροντίζει καλύτερα και περισσότερο κλπ.). Εικόνες που θυμίζουν έντονα την κατάσταση σε πολλές χώρες (και στην Ελλάδα, όπου το μεταναστευτικό πρόβλημα έχει πλέον αυξηθεί κατά πολύ το τελευταίο διάστημα) όμως η λύση δεν είναι ο ομαδικός αφανισμός και οι δολοφονίες. Εκτός από το ρατσισμό και την ξενοφοβία στηλτεύονται ο αλκοολισμός και η μοναξιά, με ένα τόσο διεισδυτικό μάτι, που λες ότι ο συγγραφέας είναι όντως Σουηδός και όχι από άλλη χώρα.
Από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα που θα το θυμάστε για πολύ καιρό! Μην το διαβάσετε μόνοι σας σε σκοτεινό χώρο!
Χαρακτηριστικό απόσπασμα:
"Η σουηδική κοινωνία είχε κάνει τα πιο απελπισμένα και ταυτόχρονα τα πιο αποφασιστικά βήματα για να προστατευτεί από τη μάστιγα του αλκοολισμού. Αλλά ακόμα και η αυστηρή μονοπώληση αλκοολούχων από το κράτος δεν ήταν αρκετή για να απομακρύνει το μπουκάλι από το διψασμένο στσόμα του κάθε κολασμένου. Το σουηδικό κράτος έχασε ολοκληρωτικά στην προσπάθειά του να προστατέψει την κοινωνία από τον αλκοολισμό κι έτσι πάσχισε να προστατέψει ττην κοινωνία από έναν πολύ πιο εύκολο αντίπαλο: τους αλκοολικούς. Είναι άλλωστε γνωστό ότι ένας δαίμονας μπορεί να εξορκιστεί πολύ πιο εύκολα από τον ίδιο τον διάβολο" (σελ. 18).
Πάνος Τουρλής