Η Δήμητρα Νούση από τον Αύγουστο του 2011 ασκεί καθήκοντα διευθύντριας στο Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων. Τίποτα δεν την προετοίμαζε γι’ αυτό που θα αντίκριζε και θα αντιμετώπιζε καθημερινά. Άστεγοι, ναρκομανείς αλλά και «νεόπτωχοι», άνθρωποι άνεργοι, με οικογένειες, που δεν τα καταφέρνουν και αναζητούν μια σακούλα τρόφιμα για να επιζήσουν άλλη μια μέρα. Δύσκολες στιγμές, σκληρές καταστάσεις, σε μια πόλη που δυσκολεύεται όλο και πιο πολύ να αναπνεύσει. Το βιβλίο αυτό είναι η απάνθρωπη πορεία για τη βελτίωση των συνθηκών σίτισης αλλά και για την αυτογνωσία της ίδιας της γραφούσης.Η συγγραφέας παραθέτει με αντικειμενικότητα, ωμότητα και ειλικρίνεια ό,τι μπορεί να συναντήσει κανείς σε ένα συσσίτιο: μετανάστες, αρρώστους, ανθρώπους που ζουν στον δρόμο, παιδιά που έζησαν την κόλαση επί της γης και τώρα τρώνε με αγάπη ένα πιάτο φαΐ, ένα σταθερό σημείο αναφοράς που τους επιβεβαιώνει ότι ζήσανε και σήμερα, μακριά από την καταστροφή που άφησαν πίσω τους.
Δεν υπάρχει μεμψιμοιρία στο κείμενο, ούτε εκμετάλλευση των συνθηκών προς τέρψιν του αναγνώστη ώστε να φτάνουμε στο επίπεδο του μελοδραματισμού. Οι ιστορίες, οι μορφασμοί, τα νεύματα, το βλέμμα αυτών των ανθρώπων περνούν υποδόρια μέσα από τις γραμμές και απλώς θυμίζουν με τη βουβή παρουσία τους πόσο αποτυχημένα δρουν κυβερνητικοί παράγοντες που αποφαίνονται και διατάζουν και υπολογίζουν χαρτιά και αριθμούς, όχι ψυχές. Άνθρωποι θαλασσοδαρμένοι, άνθρωποι μέχρι χτες αξιοπρεπείς που ντρέπονται να στηθούν στην ουρά, μην τους δει κάνα γνωστό μάτι. Πλήρης απέκδυση και απογύμνωση, για ένα πιάτο φαγητό, για ένα άσπρο ζυμαρικό. Κι όλα αυτά απότοκα αποφάσεων κυβερνώντων σε ακριβοπληρωμένα δείπνα.
Κι εκεί που αγαπάς τον αιτούντα, τον άσιτο, που θες να προστρέξεις να προσφέρεις εθελοντική βοήθεια, ρούχα, αγάπη, έρχεται η λερναία ύδρα της γραφειοκρατίας και του δημοτικού συμβουλίου που απαιτεί λογοδοσία για τα πεπραγμένα, ζητά τεκμηρίωση των αυθόρμητων εξόδων (ποιων αυθόρμητων, από τη στιγμή που αυξάνονται οι ανάγκες και ο αριθμός των σιτιζομένων εν μια νυκτί, πότε να προλάβεις να περιμένεις την απόφαση του συμβουλίου; Ο κόσμος θέλει τροφή, όχι χαρτόσημα!). Έτσι λοιπόν η συγγραφέας αγωνίζεται να εξισσοροπήσει αρμονικά τα πάντα, να αντιμετωπίσει σωστά ό,τι απίθανο μπορεί να της συμβεί και καταφεύγει στο χαρτί. Μια συνηθισμένη τακτική για όσους πνίγονται και δεν έχουν τρόπο να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους είναι να καταφεύγουν στη γραπτή εξωτερίκευση των σκέψεών τους. Πόσο μάλλον η κυρία Νούση, που έχει ήδη γράψει ένα μυθιστόρημα και ξέρει να χειρίζεται καλά τη δομή ενός τέτοιου κειμένου.
Σε κάποια σημεία η γραφή ξεφεύγει αρκετά, με κορόνες επί δικαίων και αδίκων αλλά και με γενικότερες κοινωνιολογικές παρατηρήσεις που συνοδεύουν το κείμενο χωρίς απαραίτητα να το υποστηρίζουν. Αυτά τα σημεία όμως είναι ελάχιστα και διακιολογούνται εύκολα, λόγω της συναισθηματικής φόρτισης και της προσωπικής εμπλοκής με τα δρώμενα. Το βιβλίο είναι ένα καλό εφαλτήριο για να μάθει ο αναγνώστης τι πραγματικά συμβαίνει σε ένα συσσίτιο, ποια η αντιμετώπιση των αιτούντων από συμπολίτες και κυβερνητικούς και τι θα μπορούσε να κάνει ο ίδιος εφόσον το επιθυμεί. Κυρία Νούση, σας ευχαριστώ που αγαπάτε αυτό που κάνετε και το δείξατε με το εύστοχο βιβλίο σας!
Πάνος Τουρλής