Πρώτα πρώτα να ξεκαθαρίσω ότι το βιβλίο το διάβασα ως αναγνώστης και δεν το μελέτησα ως ερευνητής, επομένως δεν είμαι σε θέση να εντοπίσω λάθη ή αβλεψίες συγκριτικά με άλλες πηγές. Υπό αυτές τις συνθήκες λοιπόν καλή η προσπάθεια αλλά φαίνεται το προφορικό της απόπειρας, η έλλειψη σωστής και οργανωμένης γραπτής δομής και τονίζεται πόσο πολύ πονάει ο συγγραφέας την καταστροφή που υπέστησαν οι Έλληνες στα Σεπτεμβριανά.Κύριο αντικείμενο του βιβλίου είναι τα Σεπτεμβριανά. Όχι τι έγινε τότε αλλά γιατί έγινε αυτό και τι συνέπειες είχε (το ανησυχητικό είναι ότι δεν υπήρξαν σοβαρές συνέπειες και τουλάχιστον ως το 2006 που κυκλοφόρησε το βιβλίο σχεδόν αποσιωπάται και από Ελλάδα και από Τουρκία). Με έμφαση στα γεγονότα που επηρέασαν τα Σεπτεμβριανά, κυρίως στην προετοιμασία και στην εκτέλεσή τους, εκφράζονται προσωπικές απόψεις του συγγραφέα για συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα και διατυπώνονται ορισμένα ερωτήματα. Οι απαντήσεις ίσως δοθούν από ιστορικούς και κοινωνιολόγους όταν τα Σεπτεμβριανά τοποθετηθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις.
Ο συγγραφέας αναφέρει συνοπτικά τα γεγονότα, αναφέρει τα αίτια και τα αιτιατά, αναλύει και συμπληρώνει με παραπομπές και βιβλιογραφία. Επιπλέον ξεχωρίζει με όσο το δυνατόν καλύτερο τρόπο ποια η διαφορά ανάμεσα στις έννοιες: πογκρόμ, Νύχτα των Κρυστάλλων, εθνική κάθαρση και γιατί η νύχτα της 6/7 Σεπτεμβρίου 1955 δεν αντιστοιχεί σε καμία από αυτές τις έννοιες. Αναλύει την έννοια της γενοκτονίας, καταγράφει όλες σχεδόν τις διεθνείς διπλωματικές κινήσεις, τον ρόλο του ΝΑΤΟ και της ένταξης σε αυτό Ελλάδας και Τουρκίας και γενικότερα καταβάλλει φιλόιτιμες προσπάθειες να εισαγάγει κάποιον στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο των Σεπτεμβριανών, ακόμη ρισκάρει και να προβλέψει κάποιες κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας με στόχο τα ελληνικά εδάφη. Αναλυτικοί πίνακες των ζημιών και άλλων θεμάτων που αναπτύσσει ο συγγραφέας στο κυρίως κείμενο, βιβλιογραφία, επεξηγήσεις των αρκτικόλεξων, συμπληρώνουν αυτήν τη μελέτη, που για μένα πρέπει να διαβαστεί συνδετικά με άλλες, ιστορικές μελέτες σχετικές με τα Σεπτεμβριανά και όχι μόνη της.
Πάνος Τουρλής