Στέλιος Μάινας
Ως άνδρας θεωρείται γοητευτικός αντινάρκισσος (βλ. φωτογραφία). Ως ηθοποιός, αδιαμφισβήτητο ταλέντο υποκριτικής (βλ. Το Νησί). Ως συγγραφέας, βαθιά αληθινός (βλ. Τα φαινόμενα απατούν). Τελικά, ποιος κρύβεται πίσω από τον εσαεί έφηβο Στέλιο Μάινα;
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΥ ΒΑΣΙΛΑΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ L' OFFICIEL (ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2010)
Ηθοποιός, σκηνοθέτης και τώρα συγγραφέας. Όνειρο ζωής, τυχαίο γεγονός ή ανάγκη να διαλευκανθούν... κάποια φαινόμενα που ίσως και να απατούν;
Πριν από αρκετά χρόνια, όταν με αποκαλούσαν ηθοποιό σε συνεντεύξεις ή συζητήσεις, διευκρίνιζα «προσπαθώ να γίνω ηθοποιός», συναισθανόμενος την απειρία και την αδεξιότητά μου σε μια τέχνη που οι απαιτήσεις της είναι μεγάλες. Σήμερα, έπειτα από όλα αυτά τα χρόνια, θα έλεγα πως έχω περάσει τις προαγωγικές, ας πούμε, εξετάσεις που θα μου έδιναν τον τίτλο του ηθοποιού. Αυτό μου αρκεί. Όσο για τους χαρακτηρισμούς, «σκηνοθέτης» και «συγγραφέας», υπήρξα περιστασιακά, οπότε δεν δικαιούμαι να χρησιμοποιώ τον τίτλο και τα δικαιώματά τους, δεν διαθέτω τις εργατοώρες και τα ένσημα, που λένε. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον τίτλο του συγγραφέα, νομίζω πως αυτό που κάνω είναι μια έκθεση ιδεών και σκέψεων που εύχομαι στον εαυτό μου αλλά και στο ριψοκίνδυνο εκδότη μου να έχει συνέχεια...
Η λογοτεχνία όπως και το θέατρο περνάνε έμμεσα κάποια μηνύματα. Τα διηγήματά σας είναι βαθιά ανθρώπινα και κάποια παραδίδουν μαθήματα ζωής. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι βιωματικά ή προέκυψε εν τη ρύμη του γραπτού λόγου;
Η άποψή μου είναι πως η λογοτεχνία πολλές φορές ενδύεται το μανδύα του μύθου για να εκφράσει αλήθειες. Αυτό το στάδιο με ενδιαφέρει. Πάντα ήμουν οπαδός του συμβολικού και υπαινικτικού, διατρέχοντας τον κίνδυνο να χαρακτηριστώ γενικόλογος και αδιάφορος, αλλά ελπίζω, τελικά, ευθύς και ειλικρινής. Όσο για το «βαθιά ανθρώπινος», βαθιά ανθρώπινος είναι κι ο Bataille και ο de Sade, απλώς εγώ δεν διακατέχομαι από το πάθος της πρόκλησης και την αγωνία της απελπισίας, είμαι λίγο πιο αισιόδοξο άτομο. Θαυμάζω όμως την κλασική λογοτεχνία, με την οποία άλλωστε μεγάλωσα - από Παπαδιαμάντη και Jack London μέχρι Dostoyevsky και Μικρό Ήρωα και από Καζαντζάκη και Melville μέχρι Joseph Roth και Αστερίξ.
Ως ηθοποιός, οφείλετε να εντρυφάτε στην ψυχολογία κάθε ήρωα και, κατ' επέκταση, σε εκείνη του ανθρώπου. Πόσο σας έχει επηρεάσει αυτό στη ζωή σας;
Ο ηθοποιός οφείλει να εισχωρεί στην ψυχολογία του ήρωά του γιατί μετατρέπει ένα χάρτινο χαρακτήρα σε παλλόμενο, αναγνωρίσιμο άνθρωπο με σάρκα και οστά. Το κοινό θυμάται και συγκινείται από την αλήθεια και αυτό γιατί μόνο η αλήθεια διαπερνά την προσωρινότητα της στιγμής. Φιλοδοξία μας είναι να μας θυμούνται, καθότι η μνήμη είναι το εργαλείο του πολιτισμού και της προόδου. Είμαστε λοιπόν τυχεροί αν ο κόσμος μάς θυμάται και ευγνώμονες όταν μας ονειρεύεται...
Διαβάζοντας τα κείμενά σας, συνειδητοποιεί κανείς ότι, παρότι ποικίλλει η θεματολογία, πρωταγωνιστεί η έννοια του χρόνου. Ο χρόνος που κυλά σας τρομάζει ή σας δυναμώνει;
Ο χρόνος είναι λυτρωτικός και ταυτοχρόνως απειλητικός. Λυτρωτικός γιατί δίνει τη σιγουριά της επανάληψης, τη βεβαιότητα της κυκλικής πορείας, αλλά και απειλητικός γιατί μας υπενθυμίζει την απόλυτη βεβαιότητα της προσωρινότητάς μας. Όσο μεγαλώνουμε συνειδητοποιούμε αυτή τη σκληρή αλήθεια της φύσης. Είμαστε «υπό προθεσμία», αυτή είναι άλλωστε και η αγωνία μας, να προλάβουμε να αφήσουμε ένα ίχνος για να έχουμε την αυταπάτη πως το πέρασμά μας δεν είναι μάταιο και αδιάφορο. Γι' αυτό η έννοια του χρόνου έχει τέτοια σημασία στα διηγήματά μου...
Όταν κοιτάζεστε στον καθρέφτη, αντικρίζετε τον ηθοποιό, το σκηνοθέτη ή το συγγραφέα Μάινα;
Εξακολουθώ να αντικρίζω ένα παιδί, λίγο επιπόλαιο, λίγο τρομαγμένο αλλά αρκετά αισιόδοξο και σκανταλιάρικο, ένα παιδί με γκρίζα μαλλιά -όσα έμειναν- και αρκετές ρυτίδες.
Μοιραστείτε μαζί μας κάποιο όνειρο ζωής...
Τα όνειρά μου είναι ακόμη παιδικά, έχουν να κάνουν με τη φυγή, την απόδραση, την περιπέτεια και το ταξίδι. Θα ήθελα, ας πούμε, να ταξιδέψω με ιστιοφόρο στις νότιες θάλασσες, να διασχίσω την Αλάσκα με έλκηθρο, την έρημο με καμήλες, να διαπλεύσω με πιρόγα τον Αμαζόνιο, να βουτήξω με τους καρχαρίες της Αυστραλίας, να χορέψω χούλα-χουπ με Αϊτινές καλλονές... Βλέπετε, τα όνειρα δεν ενηλικιώνονται. Ευτυχώς!
Τώρα, όσον αφορά στον πρωταγωνιστικό ρόλο σας στο Νησί, τι σας κέντρισε να πείτε το «ναι»;
Πρώτα απ' όλα, έχει να κάνει με μια κατηγορία που αγαπώ, τους «αποκλεισμένους» κάθε είδους, τις μειονότητες δηλαδή, και όταν είδα τον Ρεμουντάκη (πρόεδρο της αδελφότητας χανσενικών) σε ένα ασπρόμαυρο ντοκιμαντέρ σχεδόν μισό, χωρίς χέρια, χωρίς μάτια και σχεδόν χωρίς φωνή αλλά με ψυχή λέοντα, είπα «ναι, αξίζει τον κόπο»! Άλλωστε, οι συντελεστές και οι συνθήκες έμοιαζαν ονειρικά τέλειες για να είναι αληθινές. Και ύστερα από οκτώ μήνες στην Κρήτη μπορώ να πω πως η δουλειά έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες μου.
Μιλήστε μας για τον Γιώργη Πετράκη, τον ήρωα που υποδύεστε.
Γιώργης: ψαράς και πατέρας, περαματάρης, πάσχων και παθών. Χάνει τη γυναίκα του από την αρρώστια, τη μία κόρη σε βεντέτα, ενώ βλέπει την άλλη να κλείνεται στο νησί χτυπημένη κι αυτή από τη λέπρα. Αλλά, όπως σε όλες τις τραγωδίες, η κάθαρση και η λύτρωση έρχονται με το τέλος.
Σας εύχομαι καλή επιτυχία στη σειρά, αλλά κυρίως στο βάπτισμα του συγγραφικού σας πυρός, και ελπίζω ο χειμώνας να είναι δημιουργικός!
Σας ευχαριστώ. Όσο για το χειμώνα, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα ξεκινήσω γυρίσματα για την ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου Ο Εχθρός Μου, σε σενάριο του Γιάννη Τσίρου, με τους Δημήτρη Καταλειφό και Μαρία Σκουλά.
Το βιβλίο του Στέλιου Μάινα Τα φαινόμενα απατούν κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.