Φλέγομαι

του Torbjorn Safve

Τοb60259 «Φλέγομαι», του Τούρμπγιερν Σέβε, είναι ένα βιβλίο 642 σελίδων που μιλάει για τη ζωή του Μαγιακόφσκι, γεμάτο από ποιήματα του Μαγιακόφσκι αφειδώλευτα και χορταστικά.
Πώς έγραψε το «Σύννεφο με Παντελόνια;», ποιες οι συνθήκες που θα το κάνουν τελικά βιβλίο, πώς σκεφτόταν ο Μαγιακόφσκι; Πώς σκουντουφλούσε στο στέρεο παράθυρο των στιγμών κι έχτιζε στίχους; Πώς οι φράσεις του κατάπιναν το παρόν με πρωτιές αντίληψης και εκπονούσαν ποίηση;
Αυτά κι άλλα πολλά θα μας τα πει ο ίδιος ο Μαγιακόφσκι στο βιβλίο, μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο υπό την άξια πένα και έρευνα του συγγραφέα του βιβλίου Τουρμπγιερν Σέβε.
Μαθαίνουμε για τις σχέσεις του Μαγιακόφσκι τις πολιτικές, τις ερωτικές, τις ποιητικές, τις φιλικές. Την εσωτερική σκέψη του από όπου με ορμή και πάθος ασίγαστο ρέοντα μπαλόνια των εμφάσεων της ποιητικής έκφρασης του Μαγιακόφσκι με τα μπερδεμένα φλασκιά της παρατήρησης του γύρω του κόσμου που θέλει να επαναστατήσει αλλά για την τέχνη του και κάνει ατέρμονες συζητήσεις με την σημειωμένη τροχαλία της ευθύτητας που τον χαρακτήριζε πάντοτε με τους φίλους του:

«Τα βράδια καθόμαστε στη σόμπα και συζητάμε με τον Σλόφσκι. Εκφράζεται επιδέξια: “H τέχνη πρέπει να αφεθεί ελεύθερη –όχι επειδή είναι τέχνη, αλλά επειδή δεν γίνεται να φτιάχνεις νόμους γι’ άγνωστα πράγματα!»
(σελ. 292)

Λόγια πλωτά, στην αφετηρία ανθρώπων και ανθρώπων, που τα ενδόμυχα των υπάρξεών τους απαρτίζουν μια εποχή ολάκερη και παρελαύνουν αφειδώλευτα σκαλισμένα στο ματόχανδρο του συνειδητού και το παστό των αντοχών, κάθε λογής ενδεχόμενα και πρόσωπα. Έτσι μαθαίνουμε για την ποιήτρια Άννα Αχμάτοβα που καθήλωσε σε κομποδέματα συνειρμών των Μαγιακόφσκι , καθηλώνοντας τον με την εξωτερική περιβολή της και που κουτρουβάλησε ασυμμάζευτα στη νόησή του μόλις άρθρωσε την πρώτη της πρόταση στο συνοδό της εκείνη τη βραδιά που τη συνάντησε ο Μαγιακόφσκι .
Γαργαλούν με ευστροφία οι προτάσεις της μυθιστορηματικής βιογραφίας αυτής, μπαρκαρισμένες συναντήσεις εαυτού στη μπανιέρα του γνώριμου οίστρου του Μαγιακόφσκι, με την τάξη του σοβαρού πεταγμένη σταγόνα στις παραφράσεις μιας κοινωνίας και μιας προσωπικότητας που στάθηκε με γυμνό το στήθος των επιθυμιών και των παρορμήσεών της συνευρίσκοντας τη φράση για την ποίηση του, ν’ αλωνίζει παρόν και μέλλον στην παντρειά των λέξεων…

«γράφω σαν τρελός, κόβω μεγάλες φλούδες από τα ψαχνά του μυαλού μου»
(σελ.95)

Μας ενοικιάζει τις στιγμές από τις φιλίες του με τα ίδια δρομολόγια των ευστοχιών που ενδοσκοπεί τη λάμπα του ο καιρός και σουρώνει όραση ο συμβολισμός του καθημερινού και του ιδεατού, ζυγίζοντας με πόσιμη ειλικρίνεια τα πιεστικά των ζωών και των στίχων. Τα φουσκωμένα σπήλαια των αρχών του όργωνε πάντα η ποίηση και η δημιουργικότητα της Τέχνης σε όλες τις εκφάνσεις της. Μέσω της Τέχνης, ήθελε να διεκδικηθεί η βακτηρία των εξουσιών, ξελεπιασμένη από τη δεινότητα της σημαιοφόρου ενδοφλέβιας ύπαρξης της. Αστέρωνε έτσι χρησμούς όταν το κλιμακοστάσιο των μυστηρίων της δημιουργικότητας των γνωστών και φίλων του ποιητών και δημιουργών του αποκαλύπτοντας με μυελούς πενιχρούς. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει για τον Μπλοκ:

«Τότε κατάλαβα πως «η νέα του δημιουργικότητα» δεν ήταν καν νέα. Ήταν απλώς διασκευές παλιών του στίχων, θλιβερές τσιγγάνικες μπαλάντες, απαλά ερωτικά όνειρα και το χειρότερο μυστικοπαθείς ύμνοι στη νεκρή βασίλισσα του έρωτα ανακάτευε με τα λόγια του το περιεχόμενο μιας τεφροδόχου. Είχα βεβαιωθεί πια, με θλίψη και πόνο, ότι αυτό ήταν το τέλος του Μπλοκ.»
(σελ.333)

Συζητώντας για την επανάσταση είπε κάποτε σε ένα καφέ που ετοιμαζόταν να παρουσιάσει εργασία του:

“Xειροκροτήματα. Σταμάτησα τη φιλονικία δείχνοντας την αφίσα μου για τα έργο: μια υφήλιο διαγεγραμμένη από τη φράση Ο παλιός κόσμος. «Είμαστε ένας καινούργιος κόσμος, ένα Μυστήριο κι ένα Μπούφφο! Ας αρχίσουμε τις πρόβες!»
(σελ. 269)

Ένα βιβλίο ακροβολισμένο σε αμμοβολές αλήθειας, αβούτηχτο στο προσχηματικό, που κατοπτρεύει τις αιτίες και βηματίζει στη γαλότσα της ζωής και της ύπαρξης του Μαγιακόφσκι, τυλιγμένο με τον ποιητικό του λόγο και νοτισμένο με τις λεπτομέρειες μιας ύπαρξης φωσφορικά σοβατισμένης στο απόλυτο. Ένα βιβλίο, γιαταγάνι ευθύτητας, που θησαυρίζει τον αναγνώστη στις αιτίες, τα πιστεύω και τα γιατί μιας από τις μεγαλύτερες ποιητικές φυσιογνωμίες της εποχής μας. Άξιο ανάγνωσμα με πολλά να προσφέρει στη σκέψη, τη βούληση, τον ψυχικό πλούτο και τις γνώσεις όποιου το πάρει στα χέρια του και καταδυθεί ακέραια μέσα του.

Βάλη Τσιρώνη
Ιατρός-λογοτέχνης
Μέλος της Διεθνούς Ενώσεων Κριτικών Λογοτεχνίας
υπό την αιγίδα της ΟΥΝΕΣΚΟ
Συνεργάτης λογοτεχνικού περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ