Υπέροχο. Ανθρώπινο. Άμεσο. Βαθύ. Ειλικρινές. Αληθινό. Αντικειμενικό. Διασκεδαστικό. Συγκινητικό. Τρυφερό. Και είναι μόνο το πρώτο βιβλίο της συγγραφέως!Η Χόλι μόλις χήρεψε. Νέα κοπέλα, στο Δουβλίνο του σήμερα. Ο άντρας της, ο Τζέρι, πέθανε από καρκίνο. Δέκα χρόνια παντρεμένοι και δεν πρόλαβαν να βαρεθεί ο ένας τον άλλον. Αλλά από ό,τι κατάλαβα μάλλον βρήκε ο καθένας το ταίρι του κι έτσι δε νομίζω να βαριούνταν. Ένα καθημερινό ζευγάρι: με τους καβγάδες τους, τα χάδια τους, τις ζηλίτσες τους, την καθημερινότητά τους, τον έρωτά τους, την αγάπη τους, τα αισθήματά τους, την ειλικρίνειά τους. Και τώρα τι;
Αλήθεια, πώς γίνεται μαι συγγραφέας να γράφει μια, ας μου επιτραπεί η έκφραση, χιλιοειπωμένη ιστορία (γυναίκα αγαπάει άντρα) (αν και δοσμένη με πρωτότυπο τρόπο), η οποία όμως θα διαρκέσει ένα χρόνο ώσπου η Χόλι να σταθεί στα πόδια της, ζώντας εμπειρίες είτε πρωτόγνωρες είτε ντροπιαστικές είτε γεμάτες θάρρος και ο αναγνώστης να μην βαριέται; Και μέσα από αυτές τις καθημερινές περιπέτειες, που είναι γραμμένες απλά κι όμως σε έλκουν, η ηρωίδα εξελίσσεται και επιβιώνει; Χωρίς καμία σκηνή να είναι περιττή (εντάξει ίσως η σκηνή του καραόκε και οι περιπέτειες των φιλενάδων στις διακοπές, αλλλά κι αυτές είναι μέρος της νοοτροπίας της Χόλι, είναι μέρος της Χόλι, οπότε και πάλι δεν τις λες περιττές)!
Όλοι οι χαρακτήρες είναι λες και σου κρατάνε το χέρι ή σε παίρνουν τηλέφωνο! Τους νιώθεις, τους αισθάνεσαι, είναι μέρος της ζωής σου. Ο Τζέρι είναι νεκρός αλλά όποτε εμφανίζεται κλέβει την παράσταση με τις γεμάτες ευγένεια και ρομαντισμό κινήσεις του για να προστατέψει τη Χόλι όταν ο θάνατος τους χωρίσει. Κάπου κάπου αιφνιδιάστηκα, πωπω υπάρχουν ακόμη άντρες με τόσο ευγενικά αισθήματα; Και να μην υπάρχουν είναι πολύ καλά δοσμένοι από την πένα της Άχερν! Μα να πεθαίνεις και η σκέψη σου να είναι η γυναίκα σου; Την οποία συμβουλεύεις να κάνει απλά καθημερινά πράγματα για να προχωρήσει μπροστά στη ζωή χωρίς εσένα (από το να αγοράσει ένα λαμπατέρ μέχρι να τη γεμίσει αισιοδοξία και να ξαναψάξει για δουλειά) και στο τελευταίο -αποχαιρετιστήριο- μήνυμά σου να της λες: \"Μη φοβηθείς να ερωτευτείς ξανά. Άνοιξε την καρδιά σου και ακολούθησέ την όπου αυτή σε οδηγεί...\"
ΟΚ γλυκανάλατο σας ακούγεται, ΟΚ ίσως και ανύπαρκτο ή αστήρικτο αλλά η συγγρφέας το πιστεύει και στο πασάρει ουχί πειθθαναγκαστικά αλλά χαλαρά, απλά, όμορφα, στρωτά. Και το κείμενο είναι γεμάτο ανατροπές, πουθενά μονοδιάστατο. Και στην αναζήτηση εργασίας και στα αοισθήματα που γεννιούνται ανάμεσα σε κείνη και σε έναν νέο άντρα που γνωρίζει (και πώς εξελίσσεται η σχέση τους), πουθενά δε βαριέσαι. Κι ευτυχώς λείπουν ερωτικές σκηνές, που πιστέψτε με, τίποτα δε θα προσθέτανε, αντίθετα ίσως και να εκβιάζανε και καλά τον αναγνώστη για να αγοράσει το βιβλίο ή για να τον κρατήσουν. Μου έκανε τεράστια εντύπωση το ταξίδι στη γυναικεία ψυχολογία χωρίς να καταντά χαζοβιόλικο ή ρηχό.
Επίσης, παρ\' όλο που το κεντρικό θέμα είναι στενόχωρο, υπάρχει και μια νότα αισιοδοξίας και στο φινάλε και γενικά στο περιεχόμενο του βιβλίου. Η Χόλι δε διστάζει να μας αποκαλύψει ότι όντως ήθελε να μην βγει ποτέ ξανά έξω, δε δίστασε να μουντζωθεί και να αρνηθεί το γεγονός ότι ναι, η ζωή συνεχίζεται, παραδέξου ότι αγάπησες κι άλλον άντρα μετά τον Τζέρι. Πράξεις και κινήσεις απελπισμένης, νέας χήρας, που επαναλαμβάνω ποτέ και πουθενά δεν γελοιοποιούν και δεν αποτελούν καρικατούρα. Σίγουρα κάπου δίπλα μας θα υπάρχει μαι τέτοια νέα γυναίκα και όση βοήθεια κι αν έχει από οικογένεια και φίλους δεν θα τα καταφέρει να επιβιώσει αν δεν το αποφασίσει η ίδια.
Από τα αγαπημένα μου σημεία το τέταρτο γράμμα του Τζέρι:
\"ΥΓ. Σ\' αγαπώ, Χόλι, και ξέρω ότι και εσύ με αγαπάς. Δεν χρειάζεται να βλέπεις τα πράγματά μου για να με θυμάσαι, δεν χρειάζεται να τα κρατήσεις ως απόδειξη ότι υπήρξα ή ότι ακόμα υπάρχω μέσα στο μυαλό σου. Δεν χρειάζεται να φοράς το πουλόβερ μου για να με νιώθεις πάνω σου. Είμαι εδώ...πάντα, με τα χέρια μου τυλιγμένα γύρω σου\" (σελ. 177).
Τα καυστικά σχόλια (ουχί μίσανδρα και γυναικουλίστικα αλλά έξυπνα, καίρια, καυστικά, πραγματικές ανησυχίες νέας κοπέλας) δεν λείπουν:
\"Μα τι πάθαιναν οι άντρες με το μπάρμπεκιου; Ήταν ο μοναδικός τομέας της μαγειρικής τέχνης στον οποίο μπορούσαν να διαπρέψουν ή είχαν κρυφές τάσεις πυρομανίας;\" (σελ. 200).
\"Της είχε δοθεί ένα υπέροχο δώρο: η ίδια η ζωή. Είχε μάθει ότι η ζωή δεν είναι κάτι αυτονόητο για όλους και ότι ορισμένες φορές κάποιοι τη χάνουν βίαια πολύ νωρίς. Το σημαντικό, αυτό που μετρούσε τελικά, ήταν τι έκανε κάποιος με τη ζωή του και όχι η διάρκειά της\" (σελ. 426).
Και φυσικά το τέλος, οι τελευταίες παράγραφοι που δείχνουν πως ό, τι κι αν έκανες μην διστάσεις να προχωρήσεις και να αφεθείς:
\'Ήταν μια γυναίκα που έκανε λάθη, που έκλαιγε μερικά πρωινά Δευ΄τερας ή κάποια βράδια μόνη της στο κρεβάτι. Ήταν μια γυναίκα που συχνά βαριόταν τη ζωή της και δυσκολευόταν να σηκωθεί το πρωί για να πάει στη δουλειά της..Ήταν μια γυναίκα που μερικές φορές απλώς δεν μπορούσε να καταλάβει τη ζωή. Από την άλλη πλευρά, ήταν μια γυναίκα με εκατομμύρια ευτυχισμένες αναμνήσεις, η οποία είχε γνωρίσει την αληθινή αγάπη και ήταν έτοιμη να ζήσει πιο έντονα, να αγαπήσει πιο βαθιά και να αποκτήσει περισσότερες αναμνήσεις. Ανεξάρτητα αν αυτό θα συνέβαινε σε δέκα μήνες ή δέκα χρόνια, η Χόλι θα υπάκουε στο τελευταίο μήνυμα του Τζέρι. Ό,τι και να ήταν αυτό που την περίμενε, εκείνη ήξερε πως θα άνοιγε την καρδιά της και θα την ακολυοθούσε όπου κι αν πήγαινε. Στο μεταξύ απλλώς θα συνέχιζε να ζει\" (σελ. 430).
ΥΓ Σπιρτούλη: το είδα δύο φορές και δεν μπορώ να το αγνοήσω: Ο στριπτιζέζ. Λυπάμαι αλλά αυτός που κάνει στριπτίζ είναι στρίπερ και όχι στριπτιζέζ, η κατάληξη -εζ είναι πάντα για το θηλυκό (π. χ. ντιζέζ).
Πάνος Τουρλής