1937. Η μεγάλη εκκαθάριση του Στάλιν που αγωνίζεται να καθιερωθεί στον χώρο της προεδρίας της χώρας. Ο κομμουνισμός και η Επανάσταση έχουν επιφέρει τα αποτελέσματά τους: πείνα, εξαθλίωση, ανέχεια, φτώχεια. Μέσα σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον ζει και ερευνά ο αστυνόμος της Διεύθυνσης Ποινικών Ερευνών και Λοχαγός της Πολιτοφυλακής της Μόσχας ("Μιλίτσια") Αλεξέι Ντιμιτρίεβιτς Κόρολεφ.Μιλίτσια ή Πολιτοφυλακή των Εργατών και των Αγροτών ήταν η Αστυνομία της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Τις ποινικές υποθέσεις διερευνά η αντίστοιχη Διεύθυνση στην οποία ανήκει ο Κόρολεφ ενώ τις πολιτικές η ΝιΚαΒεΝτε (NKVD), δηλαδή η Κρατική Ασφάλεια (NKVD = Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων) με έδρα τα γραφεία της Λουμπιάνκα. Η Μιλίτσια και η ΝιΚαΒεΝτε υπάγονται στο Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας, όπου νέος κομισάριος αναλαμβάνει ο Γιέζοφ. Πρόδρομος της NKVD είναι η ΤσεΚά και συνέχειά της είναι η γνωστή σήμερα KGB.
Το βιβλίο είναι το καλύτερο από όσα διάβασα ως τώρα της σειράς με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Κόρολεφ. Ζούμε επακριβώς την ατμόσφαιρα της εποχής, με τις ουρές για το ψωμί, με τα κάρα, με τις εκδηλώσεις για την επιτυχία της Επανάστασης, με την απαγόρευση θρησκευτικών πεποιθήσεων (θρησκεία είναι το Κόμμα), με την κοινωνική ένδεια των Ρώσων, με τους γαβριάδες και τα ορφανά παιδιά που πλημμύρισαν τους δρόμους της Μόσχας, με την απίστευτη φοβιστική ατμόσφαιρα όπου ο καθένας καταγγέλλει τον γείτονά του, τον φίλο του, τον αδερφό του για το παραμικρό, έστω και αν αυτό δεν ισχύει, μόνο και μόνο για να δημιουργηθούν προβλήματα, με τη σωρεία ανθρώπων που αυτοκτονούν μην αντέχοντας άλλο αυτήν την εκπεσμένη μορφή ζωής. Και το Κόμμα εκεί, να επιμένει στο σωστό της γραμμής και της σκέψης του! Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας: «Αυτόν τον καιρό, καταπώς φαίνεται, έπρεπε να στέκεσαι στην ουρά ακόμα και για να πέσεις από ένα κτίριο»!
Στον Τομέα 12 τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, αν μπορεί να τα πει κανείς καλύτερα. Οι Ρώσοι έχουν αποδεχτεί τον τρόπο ζωής τους, τις πεποιθήσεις του Στάλιν και την καθημερινότητά τους. Κάπου όμως κάποιο σατανικό μυαλό ετοιμάζει μια στρατιά από υπάκουους σοσιαλιστές, ρομποτάκια που αναμασούν τις απόψεις του Στάλιν και τις ιδέες του Λένιν. Ένα κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται όταν ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αζάροφ βρίσκεται δολοφονημένος κατά περίεργο και μη επεξηγήσιμο τρόπο. Σα να μη φτάναν όλα αυτά, σύντομα εντοπίζεται το πτώμα και του αντικαταστάτη του διευθυντή και τα πράγματα δυσκολεύουν.
Ο Κόρολεφ αποσπάται στη ΝιΚαΒεντέ κι αγωνίζεται να βρει τον δολοφόνο έχοντας να αντιμετωπίσει μυστικοπάθεια, εθελοτυφλία, πιστή υποταγή στη γραμμή του κόμματος, αυστηρές εντολές να μη διαδοθούν τα αποτελέσματα της έρευνας σε ανώτερα κλιμάκια και αξεπέραστη γραφειοκρατία. Και σα να μη φτάναν όλα αυτά, εξαφανίζεται ο γιος του Αλεξέι Κόρολεφ, Γιούρι. Κι αν τον έχουν απαγάγει οι ίδιοι που κάνουν τα απάνθρωπα πειράματα πάνω σε ανθρώπινους εγκεφάλους, ώστε με ηλεκτροσόκ να διαγράψουν τις μνήμες της ως τώρα ζωής τους κι από δω και πέρα να ζουν και να αναπνέουν για τον σοσιαλισμό; Κι αν όλο αυτό αποτύχει, η σοβιετική επιστήμη θα αμαυρωθεί για πάντα ή θα μπορέσει να το δικαιολογήσει με πιστευτό τρόπο;
Χιλιάδες ερωτήματα αναζητούν απάντηση, ο κόσμος του Κόρολεφ αναπαρίσταται πολύ καλά, ο συγγραφέας έχει μελετήσει και ερευνήσει εξονυχιστικά και την παραμικρή λεπτομέρεια και ο αναγνώστης κρατά στα χέρια του ένα δυνατό, σφιχτοπλεγμένο μυστήριο εποχής που δε θα το αφήσει από τα χέρια του εύκολα!
Πάνος Τουρλής