Ένα σκιάχτρο καρφώνεται στη γη για να τρομάζει τα πουλιά και να μην τρώνε τη σοδειά του αγρότη που το άφησε εκεί. Και στα ριζά του σκιάχτρου, φερμένος σπόρος από τον άνεμο, βλάστησε μια τριανταφυλλιά. Έτσι ξεκινάει μια δυνατή, συγκινητική και τόσο τρυφερή ιστορία που μου έφερε δάκρυα στα μάτια. Όχι μόνο γιατί πρέπει να νιώθουμε ευλογημένοι με το σπάνιο αγαθό της φιλίας αλλά γιατί κατάφερε η συγγραφέας με το λεξιλόγιο και το στυλ της να με παρασύρει και να με κάνει να νιώσω τόσο δική μου αυτήν την ιστορία. Πόσο έτοιμος είναι κανείς να δώσει τα πάντα για μια φιλία χωρίς να υπολογίζει το κόστος; Από πόσα εμπόδια πρέπει να περάσουν δυο χαρακτήρες για να σφυρηλατηθεί αυτός ο ιερός δεσμός, μακριά από μικρότητες και εγωισμούς;Το σκιάχτρο και η τριανταφυλλιά δένονται σφιχτά και ομορφαίνουν ταυτόχρονα. Η ξηρασία όμως απειλεί το λουλούδι με θάνατο κι έτσι μόνη λύση για το σκιάχτρο να σώσει τη φίλη του είναι τα πουλιά. Τι αντάλλαγμα όμως θα ζητήσουν αυτά και πώς θα εκμεταλλευτούν τη δύσκολη κατάσταση; Τι σημαίνει να στερείσαι όταν κάποιος δικός σου άνθρωπος σε έχει ανάγκη;
Το κείμενο απευθύνεται σε παιδιά από έξι ετών και πάνω και προσφέρεται για μια ουσιαστική συζήτηση γύρω από τη φιλία και τον τρόπο που πρέπει κανείς να αναπτύξει για να αγαπήσει τους άλλους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται. Τα παιδιά ίσως να μην καταφέρουν να συγκινηθούν τόσο πολύ αν δεν τα καθοδηγήσει σωστά ένας μεγαλύτερος, η ενάργεια του κειμένου όμως θα τα παρασύρει να ζήσουν έντονα τη σχέση ανάμεσα στην τριανταφυλλιά και το σκιάχτρο. Δεν είναι μόνο ο δεσμός της φιλίας που κυριαρχεί στο βιβλίο. Μέσα από ολοζώντανα περιστατικά ξεπηδούν έννοιες όπως εκμετάλλευση, εγωισμός αλλά και ελπίδα. Τα πουλιά είναι ένα λαμπρό παράδειγμα για να μάθουν τα παιδιά τι σημαίνει να εκμεταλλεύεται κάποιος τη δύσκολη θέση ενός άλλου και πόσο καταδικαστέο είναι αυτό. Οι σκηνές που το σκιάχτρο που δε διστάζει να γίνει κομμάτια για να σώσει τη φίλη του ήταν έντονες και τραγικές.
Το κείμενο νομίζω πως θα φανεί δύσκολο στο ηλικιακό γκρουπ που απευθύνεται, μιας και η κυρία Ελένη Τασοπούλου έχει διαλέξει κεντημένες αριστοτεχνικά σύνθετες λέξεις και εμπλουτίζει με ωραίες περιγραφές το παραμύθι. Αν υπάρξει βοήθεια στην ανάγνωση του κειμένου για καλύτερη κατανόηση, τα παιδιά θα αγαπήσουν έτι περαιτέρω αυτήν την εξαιρετική ιστορία. Λέξεις όπως «γλεντοκόπησε», «φτεροκοπώντας», «σκοροφαγωμένου» είναι ένα έναυσμα να μάθουν καλύτερα το βάθος και την ποικιλία της ελληνικής γλώσσας και να την αγαπήσουν. Η συγγραφέας περιγράφει γλαφυρά και με διεισδυτικότητα το περιβάλλον στο οποίο φυτρώνει η αγριοτριανταφυλλιά και στέκεται το σκιάχτρο. Κάπου κάπου ξεφεύγουν οι προτάσεις και μετατρέπονται σε στιχάκια, προσδίδοντας ένα παιχνίδισμα στην αφήγηση ενώ οι αστείες ομοιοκαταληξίες και τα πειράγματα του λουλουδιού δίνουν ένα ευχάριστο διάλειμμα μεταξύ των σκηνών.
Η εικονογράφηση είναι εντελώς διαφορετική απ’ ό,τι έχω δει ως τώρα. Εξαιρετικά λεπτομερής και παραστατική, σε πολλά σημεία ένιωσα σα να ζωγράφισε η κυρία Francesca Dell’ Orto πάνω σε φωτογραφίες και να έκανε ένα ολόδικό της στυλ που επίσης αγάπησα. Το εξώφυλλο δε άνετα θα το έβαζα σε κορνίζα! Στο κείμενο σκορπίστηκαν απλόχερα πολλές λεπτομέρειες που δίνουν αφορμή για παιχνίδι, μια ποικιλία χρωμάτων και δειγμάτων ζωικής και φυτικής βλάστησης, σελίδες που μυρίζουν αγρό και βροχή! Προς τιμήν της η εικονογράφος δε δίστασε να γκριζάρει το τοπίο στις δύσκολες στιγμές της πλοκής, χωρίς όμως να αφαιρεί κάτι από τη μαγεία του στυλ της!
«Το σκιάχτρο και η τριανταφυλλιά», που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς 2016, είναι μια τρυφερή ιστορία για τη φιλία, τη δοτικότητα και το νοιάξιμο για τους ανθρώπους που αγαπάμε. Η ζωηρή εικονογράφηση και το πλούσιο λεξιλόγιο θα εμπλουτίσουν ποικιλοτρόπως το διάβασμα, χαρίζοντας στους μικρούς αναγνώστες μια εξαιρετική εμπειρία που θα τη θυμούνται για καιρό.
Πάνος Τουρλής