Ο Βίκτορ Λάρεντς είναι ο συγγραφέας του «Ψυχοθραύστη», μιας ιατρικής έκθεσης μ’ ένα πρωτότυπο κι ενδιαφέρον πείραμα, γραμμένο όμως με τη μορφή βιβλίου θρίλερ! Ένας καθηγητής προσκαλεί φοιτητές του με χρηματικό έπαθλο για να ανακαλύψουν τον λόγο που ο Λάρεντς έγραψε τη γνωμάτευσή του σε αυτήν τη μορφή. Τι περιγράφει ο Λάρεντς και ποιος είναι ο λόγος του πειράματος που κάνει ο καθηγητής; Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τις γυναίκες που είχαν βρεθεί χρόνια πριν σε κατατονική φάση; Πώς μπορεί κανείς να «αδειάσει» εσωτερικά έναν άνθρωπο και να τον ρίξει σε κώμα; Ποιος είναι ο «Ψυχοθραύστης» και γιατί εισέβαλε σε μια ψυχιατρική κλινική μια παραμονή Χριστουγέννων; Γιατί η ανάγνωση του φακέλου επιτρέπεται μόνο με ιατρική επίβλεψη;
Ο Sebastian Fitzek με το «Πείραμα» με έριξε και πάλι στα άδυτα της ψυχιατρικής και του υπνωτισμού, βοηθώντας με να καταλάβω δυσνόητες και πρωτότυπες απόψεις γύρω από τα θέματα αυτά, τις οποίες μάλιστα εντάσσει σε μια σειρά «ψυχικών φόνων», για να το θέσω κομψά, που διαδραματίζονται στο Βερολίνο, με αποκορύφωμα τα γεγονότα στην κλινική. Εκείνη τη νύχτα, ο Κάσπαρ ένας άντρας με απώλεια μνήμης, μια γιατρός, ο διευθυντής του ιδρύματος, οι τρόφιμοι και δύο άντρες που έρχονται λες από το πουθενά παγιδεύονται στο κτήριο στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τον Ψυχοθραύστη, που αδιαμφισβήτητα έχει βάλει στόχο το επόμενο θύμα του κι αυτό βρίσκεται ανάμεσά τους. Στο κλειστοφοβικό περιβάλλον έχουμε απανωτές ανατροπές και εκπλήξεις, αγωνιώδεις προσπάθειες επιβίωσης, μυστικά που έρχονται σταδιακά στο φως και μια μεγάλη παραμορφωτική έκπληξη ενώ ταυτόχρονα ο Κάσπαρ αρχίζει να θυμάται το παρελθόν του.
Ποιος είναι ο Ψυχοθραύστης που αδειάζει τα θύματά του από ψυχοσυναισθηματική νοημοσύνη και γιατί αφήνει στον τόπο του «εγκλήματος» αινίγματα σαν αυτό: «Με αγοράζεις απλώς για να με πετάξεις αμέσως»; Πώς γίνεται κάποιος να βρεθεί παράλυτος και κατατονικός, χωρίς να έχει πέσει θύμα βιασμού; Τι κοινό έχουν οι γυναίκες που επιλέγει; Η αιτία θανάτου παραμένει γρίφος για τους γιατρούς ενώ παραμένει ανεξήγητο τι ακριβώς υφίστανται τα θύματα στα χέρια του δράστη. Ταυτόχρονα, αναρωτιόμουν ποιος είναι ο Κάσπαρ που βρέθηκε έξω από το ίδρυμα και γιατί δεν έχει καμία ανάμνηση της προηγούμενης ζωής του; Πώς γίνεται να παραμένει η πρακτική του γνώση αλώβητη αλλά όσα τον καθορίζουν συναισθηματικά, δηλαδή όσα στοιχεία συνιστούν την προσωπικότητά του, να έχουν χαθεί; Γιατί ο ψυχίατρος Σάμουελ Ράσφελντ επιμένει στην ιδρυματοποίησή του, αντίθετα με τη Σοφία που θέλει να δώσει δημοσιότητα στην υπόθεση για να βοηθήσουν ουσιαστικότερα τον ασθενή; Ο Κάσπαρ θα προσπαθήσει να το σκάσει γυρεύοντας απαντήσεις την ίδια νύχτα που ένα ασθενοφόρο θα τρακάρει στο καφάο καταστρέφοντας την τηλεφωνική επικοινωνία και κάποιος θα σαμποτάρει το μοναδικό όχημα διαφυγής εν μέσω της χιονοθύελλας που ξεσπάει. Το μυθιστόρημα μετατρέπεται σχεδόν αμέσως σε κείμενο «κλειδωμένου δωματίου», ας το χαρακτηρίσω έτσι έστω κι αυθαίρετα, με την αγωνία να χτυπάει κόκκινο και τα ερωτήματα να απαντώνται σε κρίσιμα σημεία της πλοκής, κλιμακώνοντάς την.
Παράλληλα, στο σήμερα, ένας καθηγητής ξεκινάει ένα πρωτότυπο πείραμα με εθελοντές φοιτητές του και η ιστορία ξεδιπλώνει σταδιακά τον ρόλο της στο μυθιστόρημα, ανατριχιάζοντάς με ακόμη περισσότερο με την αίσθηση του φόβου και της αγωνίας που αποπνέει. Τα ανωτέρω γεγονότα καταγράφονται στον φάκελο του πειράματος (μάλιστα η σελιδοποίηση αλλάζει, δίνοντας την αίσθηση πως όντως διαβάζουμε ιατρική έκθεση), με το όνομα του Βίκτορ Λάρεντς να ξυπνάει αναμνήσεις από την εξίσου συναρπαστική «Θεραπεία», όπου πρωταγωνιστεί. Κι όλα αυτά κλείνουν με τον γνωστό αναπάντεχο τρόπο του συγγραφέα, με αποτέλεσμα μικρές ανατριχίλες να με διαπερνούν και να αναρωτιέμαι αν όλα αυτά είναι πραγματικά γεγονότα ή μυθοπλασία (αλήθεια, να στείλω mail στο παρένθετο post-it που υπάρχει στο βιβλίο με την ηλεκτρονική διεύθυνση;).
«Το πείραμα» είναι ένα δυνατό, ανατρεπτικό ψυχολογικό θρίλερ, γεμάτο αγωνία, ένταση και παραμόρφωση της αλήθειας, ενδιαφέρουσες απόψεις γύρω από τον κόσμο της ψυχιατρικής και της ύπνωσης και το γνωστό «κλείσιμο του ματιού» από τον συγγραφέα στον αναγνώστη. Η ανθρώπινη ψυχή έχει τελικά πολλά μυστικά καλά φυλαγμένα κι αλίμονο αν εντρυφήσει σε αυτά ένας έξυπνος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων σαν τον Sebastian Fitzek!
Πάνος Τουρλής