Μια φορά κι έναν καιρό, σ’ ένα χωριό, υπήρχε ένα δέντρο, που επί αιώνες ήταν εκεί, στην κεντρική πλατεία, σημείο και τόπος αναφοράς. Παιδιά έπαιζαν από κάτω του, το καφενείο σκιαζόταν, οι γιαγιάδες έπλεκαν κι έλεγαν παραμύθια. Κάποια στιγμή όμως άρχισε να γεμίζει ο τόπος κακόβουλους ανθρώπους που αποφάσισαν να το κόψουν. Θα τα καταφέρουν; Πώς θα αντιδράσει το χωριό σε αυτήν τη φοβερή είδηση; Πόσο καλά είναι ριζωμένο ένα δέντρο στη συλλογική μνήμη ενός μικρού μέρους;
Η συναρπαστική αυτή ιστορία είναι γεμάτη αλληγορίες και τρυφερή ειλικρίνεια. Η συγγραφέας καταγράφει όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής ενός τόπου, αναφερόμενη σε λεπτομέρειες που ζωντανεύουν τον μικρόκοσμο ενός χωριού. Με το διαπεραστικό βλέμμα της και το πηγαίο ταλέντο της καταφέρνει να καταγράψει ευσύνοπτα τις αλλαγές στο πέρασμα των καιρών και να φέρει σταδιακά στο προσκήνιο σκοτεινόψυχους ανθρώπους που άρχισαν να επιβουλεύονται το δέντρο και να βρίσκουν χίλιες δυο δικαιολογίες για να το γκρεμίσουν. Η λαογραφία και η μυθολογία μπλέκονται με τον αφηγηματικό ρεαλισμό του κειμένου δίνοντας ένα υπέροχο και δυνατό νόημα κι ένα μήνυμα προς τις νεότερες γενιές να μην ξεχάσουν τις ρίζες τους, την παράδοσή τους. Τα δέντρα είναι η ζωντανή πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου και κανείς δεν πρέπει να αποκοπεί από αυτόν.
Η εικονογράφηση του Πρόδρομου Μάνου είναι αριστουργηματική. Απεικονίζει τους ανθρώπους και το
μέρος με μια βυζαντινή λιτότητα κι έναν αρμονικό και πρωτοποριακό συγκερασμό Θεόφιλου και Εγγονόπουλου. Οι τόνοι του πράσινου και η πολυχρωμία των πρώτων σελίδων αντικαθίσταται από μουντές και σκούρες αποχρώσεις που με τη σειρά τους καλωσορίζουν μια επισκέπτρια-έκπληξη που ζωντανεύει το κείμενο με τη μορφή της. Αγαπημένη μου σκηνή είναι εκείνη όπου η γιαγιά συγκεντρώνει γύρω της τα παιδιά και τους λέει μύθους και θρύλους κάτω από το δέντρο ενώ γύρω τους στήνουν χορό, αποζητώντας πιο ενεργό ρόλο, καλικάντζαροι, δράκοι και η Αγία Παρασκευή. Το σκούρο μπλε του φόντου φωτίζει με τον κατάλληλο τρόπο μια συναρπαστική βραδιά σαν αυτές που μόνο οι γιαγιάδες μας ήξεραν να μας χαρίζουν.
«Το δέντρο του μικρού μας κόσμου» είναι αφιερωμένο στα αιωνόβια δέντρα και τον ενεργότατο ρόλο που εξακολουθούν να παίζουν στους τόπους όπου ρίζωσαν αλλά και σε δεύτερο επίπεδο διαπιστώνει κανείς πως υπάρχει ένας σεβασμός, ένα δέος καθώς και μια ανησυχία για τη διάσωση όχι μόνο του κορμού αλλά και της πρωτοκαθεδρίας του στην πνευματική παράδοση του λαού. Με την υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης και του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, οι εκδόσεις Αρτέον φέρνουν τα μικρά παιδιά κοντά στην αξία και τη σημασία της παράδοσης που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και δημιουργεί την άυλη πολιτιστική ταυτότητά της.
Πάνος Τουρλής