Οι άθλοι του Ηρακλή

της Agatha Christie

Πρόκειται για μια συλλογή δώδεκα διηγημάτων με πρωταγωνιστή τον διάσημο Βέλγο ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό, εμπνευσμένων από τους άθλους του ομώνυμου μυθολογικού ήρωα. Απαγωγές, εξαφανίσεις, δολοφονίες, πολιτικά σκάνδαλα, εκβιασμοί, απάτες, ναρκωτικά, λαθρεμπορία είναι τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο δαιμόνιος ντετέκτιβ ως επιμύθιο για την καριέρα του, ώστε να ασχοληθεί επιτέλους απερίσπαστος και συνταξιούχος ων με την καλλιέργεια κολοκύθων. Θα τα καταφέρει;

Οι ιστορίες διαφέρουν αισθητά σε τόνο και ύφος, διαδραματίζονται, εκτός από την Αγγλία, σε Γαλλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελβετία και… Ερζοσλοβακία και οι αλληγορίες τους είναι ευρηματικές. Δώδεκα άθλοι που προσαρμόζονται στα δεδομένα των μέσων του 20ού αιώνα και στην κοινωνική και γεωπολιτική ατμόσφαιρα που επικρατούσε τότε που γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν. Βοηθοί του αγαπημένου ντετέκτιβ είναι η πιστή γραμματέας μις Λέμον και ο υπηρέτης του, Τζορτζ, ενώ ένα μικρό πέρασμα κάνουν ο επιθεωρητής Τζαπ και η Βέρα Ρόσακοφ (που γνωρίσαμε στους «Μεγάλους Τέσσερις» και στο διήγημα «Διπλό στοιχείο» της συλλογής «Οι πρώτες υποθέσεις του Πουαρό»).

Μικρές πανέξυπνες μπουκιές έντασης και αγωνίας, με τις αγαπημένες μου ανατροπές και την προσεκτική παρατηρητικότητα της συγγραφέως που δημιουργεί εκπληκτικές σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων της. Διακριτικά ρομάντσα, ανθρωποκυνηγητό, κατασκοπικό θρίλερ και κλασικά whodunit δείχνουν και πάλι την ευστροφία της Agatha Christie και το βάθος της μελέτης που έκανε ώστε να ενσωματώσει τους μυθολογικούς συμβολισμούς στα κείμενά της. Μάλιστα, σε τρεις περιπτώσεις ήταν αρκετά ευρηματικοί: η Λερναία Ύδρα είναι ένα σύμπλεγμα ψεμάτων και καχυποψίας, ένα πλήθος από κουτσομπολιά και φήμες, κάτι που συμβαίνει και με τους στάβλους του Αυγεία, όπου η κόπρος των απειλών για σκάνδαλο κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα πολιτικές καριέρες, ενώ τα ανθρωπόμορφα άλογα του Διομήδη είναι οι έμποροι ναρκωτικών και οι βλάβες αυτών των ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Φυσικά, το λατρεμένο της χιούμορ δε γινόταν να λείπει κι αυτήν τη φορά, μεταξύ άλλων, ισοπεδώνει τον κόσμο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας: «Αν αυτή ήταν η ιδέα του ήρωα που ασπάζονταν οι αρχαίοι Έλληνες τότε, σύμφωνα με τα σύγχρονα πρότυπα, ήταν σίγουρα απαράδεκτη… Όλοι αυτοί οι θεοί και οι θεές φαίνεται ότι είχαν τόσο διαφορετικά ψευδώνυμα όσο και οι σύγχρονοι εγκληματίες… Οινοποσία, ακολασία, αιμομιξία, βιασμοί, λεηλασίες, φόνοι και μηχανορραφίες… Δεν είχαν ευπρεπή οικογενειακή ζωή…» (σελ. 28).

Αυτή η συλλογή διηγημάτων κυκλοφόρησε σε Αγγλία και Αμερική το 1947  και θεωρείται ως η εικοστή έβδομη περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό. Στα ελληνικά υπήρξαν πολλές εκδόσεις του μυθιστορήματος ώσπου κυκλοφόρησε από το Λυχνάρι με παρεμφερή τίτλο («Οι άθλοι του Ηρακλέους») και σήμερα (2019) επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μεγαλύτερο σχήμα, με εισαγωγή του John Curran και με νέα μετάφραση (του Χρήστου Μπαρουξή). Ως προς το εξώφυλλο ακολουθούν την έκδοση Harper Collins (2000) ενώ έχουν ανακοινώσει πως στόχος τους είναι να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά όλα τα αστυνομικά έργα της Agatha Christie. Τέλος, το διήγημα «Η αιχμαλώτιση του Κέρβερου» δε δημοσιεύτηκε στο περιοδικό που φιλοξένησε τα προηγούμενα έντεκα διηγήματα (Strand, 1939-1940), η συγγραφέας το ζήτησε πίσω και το ξανάγραψε το 1947. Η αρχική μορφή του διηγήματος (αδημοσίευτο ως το 2009) συμπληρώνει την παρούσα έκδοση.

Πάνος Τουρλής