Ο Ιωάννης και τα γεώμηλα της Αίγινας

της Μαρίας Ανδρικοπούλου

Ποιος ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας που κυβέρνησε το ελληνικό κράτος στα πρώτα του βήματα μετά την Επανάσταση του 1821; Ποια ήταν η σχέση του με την Ελβετία πριν έρθει στην Ελλάδα και γιατί μνημονεύεται ακόμη σε αυτήν τη χώρα; Πώς αντιμετώπισε και πώς οργάνωσε το χάος που αντίκρυσε; Πού έδωσε έμφαση; Γιατί έφερε την πατάτα στην Ελλάδα; Τι έκανε στην προσωπική του ζωή για το καλό της χώρας που ήρθε να κυβερνήσει; Γιατί δολοφονήθηκε; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται στο τέταρτο βιβλίο της σειράς «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλα Γεγονότα».

Η Μαρία Ανδρικοπούλου ακολουθεί τα χνάρια του ανθρώπου που χαρακτηρίστηκε «ο πρώτος Ελλήνων Έλλην», του Μπαρμπαγιάννη των πρώην υπόδουλων ανθρώπων που εξακολουθούσαν να πεινάνε αλλά διέκριναν την ελπίδα της ανασύστασης και της προόδου στη λιτή αμφίεση του Καποδίστρια («κομψός επαίτης»). Λιτή και αιχμηρή γραφή (ιδού ποιοι τον υποδέχονται στην Αίγινα: «Φωνές που ανήκουν σε γυναίκες αναμαλλιασμένες, σε άνδρες λαβωμένους… σε ανθρώπους βγαλμένους από σπηλιές», σελ. 39), τεκμηριωμένη εξιστόρηση, λεξιλογικός πλούτος («Η αρχή θα γίνει με μουριές και γεώμηλα. Μετάξι για την ανάπτυξη, πατάτες για να ζήσει ο κόσμος», σελ. 61), ενδιαφέρουσες σκέψεις που αντικατοπτρίζουν τους στόχους του κυβερνήτη («Κακό δεν είναι να ζητάς βοήθεια για να επιζήσεις. Μα για να προκόψεις, πρέπει να πάψεις να εξαρτάσαι από άλλους», σελ. 60), διαλεχτές παρομοιώσεις και μεταφορές («…να βοηθήσουν το νεογέννητο κράτος που κλαψουρίζει όμοια με βρέφος στα σπάργανα», σελ. 25) είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματα του βιβλίου που παρουσιάζει με αγάπη και ουδετερότητα τα τρία χρόνια διακυβέρνησης του πρώτου πρωθυπουργού της Ελλάδος.

Η ιδέα να αποτυπωθούν τα γεγονότα με μορφή προσωπικού ημερολογίου αφήνει το περιθώριο να εντρυφήσουμε στην ιδιοσυγκρασία του σημαντικού αυτού ανθρώπου, να καταλάβουμε τα κίνητρα και τις αποφάσεις του, τους φόβους και τον αγώνα του για ένα στέρεο μέλλον. Η συγγραφέας δεν ωραιοποιεί τίποτα και ταυτόχρονα διαλέγει με τέτοιο τρόπο τις λέξεις της που προκαλεί συγκίνηση και σίγουρα θα δημιουργήσει στους αναγνώστες την επιθυμία να ακολουθήσουν τα χνάρια του και σε άλλες πηγές. Αγροτικές καλλιέργειες, βάσεις για την παιδεία με τα αλληλοδιδακτικά σχολεία, νόμισμα, μέτρα υγειονομικής προστασίας, επιστολές για οικονομική ενίσχυση, νόμοι, δουλειά, δουλειά, δουλειά. Οι συναρπαστικές λεπτομέρειες και το απλό αλλά καθόλου απλοϊκό κείμενο συνοδεύονται από μια όμορφη, σχεδόν τρισδιάστατη ασπρόμαυρη εικονογράφηση του Φίλιππου Φωτιάδη που σέβεται την εποχή και τον άνθρωπο και ξαναζωντανεύει με το προσωπικό στυλ του καλλιτέχνη τις στιγμές του βίου του. Αντικείμενα, τοπόσημα και φιγούρες στήνουν ένα εξίσου υπέροχο κάδρο που συνοδεύει ιδανικά την αφήγηση (προσέξτε την εικόνα της δολοφονίας στη σελίδα 101 με τι σεβασμό αποδίδει τη μαύρη εκείνη μέρα).

Η σειρά «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλα Γεγονότα» «είναι στραμμένη στους νεαρούς αναγνώστες και φιλοξενεί κείμενα με λογοτεχνική αφήγηση». Η κεντρική ιδέα κάθε βιβλίου είναι ένα πραγματικό γεγονός και η εξιστόρησή του οδηγεί στη μεγαλύτερη εικόνα της εποχής, των ιστορικών προσώπων και των πράξεών τους. Στο τέταρτο βιβλίο της σειράς μαθαίνουμε για την προσωπικότητα και το έργο του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με επιμορφωτικό και συναρπαστικό τρόπο.

Πάνος Τουρλής