Ο θάνατος του Οδυσσέα

του Δημήτρη Σίμου

Ένας άντρας απειλεί να πέσει από την ταράτσα ενός ξενοδοχείου της Χαλκίδας και ο αστυνόμος Χρίστος Καπετάνος αναλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις, λίγα λεπτά πριν ο άγνωστος δολοφονηθεί από ελεύθερο σκοπευτή. Ποιος τον σκότωσε και γιατί; Τι ήξερε ο νεκρός που δεν έπρεπε να αποκαλυφθεί; Τι σημαίνει το όνομα «Οδυσσέας» που κατάφερε να πει πριν πεθάνει; Ποιοι είναι ο Άρης, ο Πετεινός, η Μάγδα και ο Θείος και ποιο είναι το σχέδιό τους; Ποιος αφήνει βαλσαμωμένα τσακάλια μετά από κάθε φόνο και τι συμβολίζουν; Τι συνέβη τη «νύχτα της κατασκήνωσης» και γιατί είναι επικίνδυνο να αναβιώσει ξανά;

Η νέα περιπέτεια του Δημήτρη Σίμου μας ρίχνει στα σκοτεινά νερά του εθνικισμού και της ακροδεξιάς που έχουν απλώσει τα δίχτυα τους πάνω από την Εύβοια. Η πλοκή εκτυλίσσεται μέσω της πρωτοπρόσωπης του Δημήτρη Καπετάνου και της τριτοπρόσωπης αφήγησης που αφορά μια ιδιόμορφη «παρέα» κάποιων ανθρώπων με ψευδώνυμα. Η υπόθεση είναι ένα δύσκολο παζλ που οι ψηφίδες του είναι άτακτα ερριμμένες και μόνο η τύχη και η ευστροφία του Καπετάνου θα μπορέσουν να του δώσουν το σωστό σχήμα. Ξεκινάμε από την απόπειρα αυτοκτονίας ενός άντρα που τελικά δολοφονείται από ελεύθερο σκοπευτή και παράλληλα εκτυλίσσεται η ιστορία ενός δεσμού μεταξύ του Θείου, της Μάγδας και του Άρη, μιας σχέσης που αρχίζει σταδιακά να διαρρηγνύεται όταν γίνεται μια σοβαρή ανακάλυψη που ανατρέπει τους άτυπους κανόνες τους. Η αγωνία χτυπάει κόκκινο, οι αποκαλύψεις έρχονται αργά μα σταθερά, από σελίδα σε σελίδα όλο και κάτι νέο βγαίνει στο φως κι όταν αρχίζει να αχνοφαίνεται ο εθνικισμός ως κίνητρο όλων αυτών ο συγγραφέας τοποθετεί καίρια και χωρίς ίχνος διδακτισμού τις απόψεις του επ’ αυτού ενώ ταυτόχρονα δείχνει μελετημένα τις συνθήκες ανόδου της Χρυσής Αυγής στην εκτίμηση του κόσμου και της εισόδου της τελικά στη Βουλή και πώς αυτό επηρεάζει τις τάσεις ρατσισμού, ξενοφοβίας και εθνικισμού που αρχίζουν να φουντώνουν, όσο κυβέρνηση και αντιπολίτευση μάχονται για την κατάργηση του μνημονίου και για πιθανή έξοδο από την Ευρώπη.

Είμαστε στο 2015. Ο αστυνόμος Χρίστος Καπετάνος, τώρα στα 45 του, με τη γνωστή αχτύπητη ομάδα που γνωρίσαμε και στα προηγούμενα βιβλία της σειράς, την υπαστυνόμο πλέον Μαρκένα ή Μινιόν και τον αστυνόμο πλέον Γιώργο Βαμβακά, καθώς και με τον αρχιφύλακα Ορέστη Ράντζογλου, προσπαθεί να λύσει έναν γρίφο που δεν έχει ορατή άκρη. Η δολοφονία του άντρα στο ξενοδοχείο δείχνει προς τρομοκρατική οργάνωση κι έτσι έρχεται η Αστυνόμος Βαλέρια Ραχή από τη Διεύθυνση Αντιτρομοκρατικών Υποθέσεων για να συνεργαστούν στην επίλυση της υπόθεσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από μεριάς του Καπετάνου που δεν την εμπιστεύεται ούτε βλέπει το «καπέλωμα» με καλό μάτι. Σε αυτό το βιβλίο έχουμε μεγαλύτερη και πληρέστερη εμβάθυνση στην προσωπικότητα του σστυνόμου, μιας και η κόρη του έχει μεγαλώσει («Για μερικά λεπτά βυθίστηκα στη σιωπή της εικόνας που εμφάνιζε το πρόσωπο της κόρης μου πασαλειμμένο ε λάδι στα χείλη και ικανοποίηση από τις πατάτες που μασουλούσε. Για μια στιγμή ο κόσμος είχε χάσει την κακία του, τις βόμβες και τους πολέμους, τις δολοφονίες και τις ταράτσες των ξενοδοχείων. Για μια στιγμή ο κόσμος είχε ελπίδα», σελ. 90), η σχέση του με τη δημοσιογράφο Ιουλία, συνάδελφο της αδελφής του στο τοπικό δημοσιογραφικό site Evias tree, που κρατάει ενάμιση χρόνο τώρα, δοκιμάζεται όταν η κοπέλα δέχεται να πάει για μεταπτυχιακό στο Παρίσι ενώ ο ίδιος αναρωτιέται αν του αξίζει αυτή η γυναίκα και τέλος έρχεται αντιμέτωπος με το «αυγό του φιδιού» κάτω από συνθήκες που θα τον ατσαλώσουν και θα τον δοκιμάσουν.

Η αφήγηση είναι δυνατή, έξυπνη, δημιουργεί ολοζώντανες εικόνες, σαν καλογραμμένο σενάριο ταινίας αλλά με λογοτεχνικές αξιώσεις και η ιστορία δεν ξέρεις πού θα σε πάει και πώς θα συνδεθούν τα επιμέρους κομμάτια της. Η γραφή του Δημήτρη Σίμου εξακολουθεί να βελτιώνεται και ζωντανεύει χαρακτήρες που συστήνονται σταδιακά στον αναγνώστη, έχει προσεγμένο λεξιλόγιο, αναπάντεχες οπτικές γωνίες και λεπτοδουλεμένες παρομοιώσεις και μεταφορές. Ο συγγραφέας παρουσιάζει σταδιακά, αφαιρετικά και μόνο με λέξεις-κλειδιά τον ψυχισμό, τη νοοτροπία και τις ταυτότητες θυτών, θυμάτων και διωκτών και όσο φτάνουμε στο τέλος τόσο αρχίζουν να ανοίγουν κάποια παράθυρα που καλό θα ήταν να μείνουν κλειστά, μιας και αυτό που φωτίζουν είναι ασύλληπτο και συνδέει απρόσμενα τις επιμέρους εξελίξεις. Ο κλοιός είναι σφιχτά πλεγμένος κι όταν αρχίζουν να φεύγουν κάποιοι κόμποι ξετυλίγεται ένα σκοινί γεμάτο υποκρισίες, προδοσίες και διπλά παιχνίδια πρακτόρων της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και αρωγών υπέρ των προσφύγων, όσο ένα «τσακάλι» χαίρεται με αυτήν την αναμπουμπούλα και δημιουργεί κάτι άκρως επικίνδυνο.

Στο νέο μυθιστόρημα του Δημήτρη Σίμου με ήρωα τον Χρίστο Καπετάνο δεν είναι μόνο τα κλασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα που κάνουν ένα αστυνομικό μυθιστόρημα πετυχημένο κι εδώ υπάρχουν άφθονα αλλά και το γεγονός πως αυτά συνδυάζονται αρμονικά με μια φρέσκια, διαφορετική, προκλητικά εναλλακτική ματιά που ανασυστήνει τα πιόνια σε μια έξυπνα στημένη σκακιέρα. Ρατσισμός και ξενοφοβία, ακροδεξιά και νεοναζισμός, μένος κατά των ξένων που «απειλούν» την Ελλάδα, στόχοι που ίσως αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, προδότες και ήρωες πονοκεφαλιάζουν τον Καπετάνο, τον φτάνουν στα χείλη του θανάτου, τον δυσκολεύουν και συγκροτούν μια χορταστική πολυεπίπεδη περιπέτεια. «Ο θάνατος του Οδυσσέα» είναι άλλη μια βουτιά στα «σκοτεινά νερά» της ευβοϊκής κοινωνίας και είναι μία ακόμη συναρπαστική περιπέτεια γεμάτη δράση, ανθρωποκυνηγητό, αποκαλύψεις, σασπένς και προβληματισμούς γύρω από τις συνέπειες της ανόδου της ακροδεξιάς στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και στην εισροή των προσφύγων και των μεταναστών.

Πάνος Τουρλής