Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε

του Jonas Jonasson

Είστε εκατό χρονών, έχετε ζήσει έναν ταραγμένο 20ό αιώνα, έχετε γευματίσει με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της Ιστορίας, έχετε βοηθήσει την πορεία των εξελίξεων εν τη αφελεία σας και τώρα θα μείνετε κλεισμένος σε ένα δωμάτιο γηροκομείου για να γιορτάσετε την ημέρα των γενεθλιών σας; Ποτέ! Έτσι ο Άλαν Κάρλσον το σκάει από το παράθυρο του δωματίου του με χρήματα στις τσέπες, παντόφλες στα πόδια και αγαπη για ελευθερία! Ε, από κει και πέρα κάθε κατεστημένο και κάθε νόρμα αφήγησης ανατρέπονται διά παντός!

Το βιβλίο είναι κατά τόπους ξεκαρδιστικό ως προς την πλοκή των γεγονότων και την εξέλιξη της ιστορίας. Χωρίς να γίνεται σουρεαλιστικό, οι χαρακτήρες που γνωρίζει ο Άλαν, η εξέλιξη της ιστορίας του, οι συνέπειες της φυγής του, οι αποφάσεις των συνοδοιποόρων του, είναι πράγματα που δε θα συμβούν ποτέ σε κανέναν και κανένας δε θα σκεφτόταν να τα καταγράψει έτσι! Σύντομα όμως χάνεται η πρωτοτυπία και η φρεσκάδα και ο αναγνώστης παρακολουθεί από περιέργεια την πορεία της ιστορίας ως το τέλος. Ειδικά από ένα σημείο και μετά που ο Άλαν έχει καταστρέψει τον μισό σχεδόν κόσμο, όπως μαθαίνουμε από τις αναμνήσεις που ξετυλίγει παράλληλα με τις περιπέτειές του στο σήμερα, λες, εντάξει, δε γίνονται ΤΟΣΕΣ συμπτώσεις μαζεμένες!

Στο σήμερα, ο Άλαν το σκάει από το γηροκομείο και παέι σε σταθμό λεωφορείων. Εκεί ένας κακός άντρας του αφήνει τη βαλίτσα του γιατί δε χωράει κι αυτή στην τουαλέτα που θέλει να πάει. Ο Άλαν όμως βιάζεται να φύγει με το πρώτο λεωφορείο κι έτσι το σκάει με τη βαλίτσα! Καταλήγει σε μακρινό προορισμό, όπου συναντά έναν άντρα, τον οποίο έχουν απομονώσει οι κάτοικοι του χωριού. Στη συνέχεια αυτοί οι δύο συναντούν μια γυναίκα που ζει απομονωμένη σε εξοχική καλύβα παρέα με έναν ελέφαντα που το είχε σκάσει από τσίρκο! Ο κακός κυνηγάει τον παππού με τη βαλίτσα κι αρχίζουν να εμφανίζονται μυστηριωδώς πτώματα στις τέσσερις άκρες της γης, με αποτέλεσμα έντονο πονοκέφαλο και μια υπόθεση-κουβάρι στα χέρια του αστυνομκού διευθυντή και του εισαγγελέα. Δεν μπορείς να μην ξεκαρδιστείς από τους ευρηματικούς τρόπους του συγγραφέα εξόντωσης των κακών που κυνηγούν τους ήρωές μας (ναι, η βαλίτσα περιέχει κλοπιμαία!) ή όταν διαβάζεις αποσπάσματα όπως το παρακάτω:

«-Και γιατί κυκλοφορείτε με λεωφορείο; -Διότι έχουμε μαζί μας έναν ελέφαντα εκεί πίσω. -Ελέφαντα; -Σόνια τη λένε. -Ελέφαντα; -Ασιατικό ελέφαντα, ναι. -Ελέφαντα; -Ελέφαντα» (σελ. 240-241).

Παράλληλα, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις του Άλαν από αυτά τα 100 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ο εκατοντάχρονος έχει γνωρίσει τον Φαμπερζέ, τον Αϊνστάιν, τον Στάλιν, τον Τρούμαν, τον Ρούσβελτ, τον Φράνκο, τον ετεροθαλή αδλεφό του Άλμπερτ Αϊνστάιν, Χέρμπερτ, τον Ντε Γκωλ και με την αθωότητά του και τις τεχνικές του γνώσεις πάνω στις ανατινάξεις βοήθησε τους Συμμάχους να κατασκευάσουν την ατομική βόμβα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά εστάλη στην Κίνα για να βοηθήσει τον Τσιάνγκ Κάι Σεκ και το Κουομιτάγκ! Αυτό στη συνέχεια τον κατέστησε επικίνδυνο στόχο για τη ρωσική αντικατασκοπία, οπότε μέσα στο κλίμα του Ψυχρού πολέμου της δεκαετίας του 1950 ο Άλαν θεωρείται κατάσκοπος και ζει απίστευτες περιπέτειες στην Ινδοκίνα, στα βουνά του Πακιστάν, στην Τουρκία και αργότερα καταφεύγει στο Παρίσι τον Μάη του 1968! Κορυφαία πράξη του, η από λάθος εξαφάιση εκ θεμελίων της πολης του Βλαδιβοστόκ! (δεν κατάφερα να βρω ιστορικές πηγές γι' αυτό, πάντως!)

Αστεία περιστατικά, ήρωες-καρτούν, διάχυτη αισιοδοξία, ειρωνεία και καυστικότητα από μεριάς του συγγραφέα, απίθανες συμπτώσεις (πολλές τελικά!) και ο έξυπνος χειρισμός της υπόθεσης θα σας βοηθήσουν να περάσετε ευχάριστα την ώρα σας και να ρίξετε μια διαφορετική ματιά στην Ιστορία του 20ού αιώνα!

Πάνος Τουρλής