Μαύρη αυγή

του Θάνου Δραγούμη

Όταν πήρα στα χέρια μου το αρκετά ογκώδες βιβλίο περιεργάστηκα αρχικά το εξώφυλλο. Η εντυπωσιακή ασπρόμαυρη φωτογραφία σε προϊδεάζει για διάβασμα με κομμένη την ανάσα. Στο εσώφυλλο ομολογείται ότι το όνομα του συγγραφέα δεν είναι το πραγματικό. Τι συμβαίνει λοιπόν; Έχουμε να κάνουμε με έναν Έλληνα Ρομπέρτο Σαβιάνο; Έναν συγγραφέα που, για όσα γράφει, προτιμά να παραμείνει με ψευδώνυμο στο ευρύ κοινό;
Πολύ σύντομα, από τις πρώτες κιόλας σελίδες, η απορία μου λύθηκε. Για τον αναγνώστη που αγνοεί ή που έχει λησμονήσει τις ενδιαφέρουσες πτυχές της πρόσφατης ιστορίας μας, το βιβλίο αποτελεί ένα συνοπτικό και ακριβές (όσο μπορεί να είναι) εγχειρίδιο γνώσης. Αν πάλι, ο αναγνώστης δεν έχει ασχοληθεί καν, με κάποιες από τις λεπτομέρειες του ξεπεσμού μας, το βιβλίο έχει διδακτικό ρόλο, με την προϋπόθεση πάντα ότι ο αναγνώστης θα βάλει το μυαλό του να δουλέψει και δεν θα αναγνώσει γραμμές αστυνομικής πλοκής και δράσης μόνο.
Μια και εμείς οι πολλοί, είμαστε έξω από τα κυκλώματα που περιγράφονται από τους ήρωες (Δάφνη, ιδιωτική ντετέκτιβ, και Τέλη, μυστικό αστυνομικό), ανακαλύπτουμε ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από όσο τα φανταζόμαστε και πολύ πιο απαισιόδοξα. Αναρωτιέται εύλογα ο αναγνώστης. Είναι η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα τόσο μεγάλη ή ο συγγραφέας υπερβάλλει στα πλαίσια της μυθοπλασίας; Πού είναι η ελπίδα; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει ελπίδα;
Το πρώτο κεφάλαιο ξεκινά με μία έκπληξη για τον αναγνώστη, που άλλα περιμένει και άλλα συναντά. Καλή και ευρηματική αρχή. Με κοφτό γράψιμο, γρήγορο, πολλές προτάσεις με το ρήμα να εννοείται, η πλοκή γίνεται καταιγιστική συσσωρεύοντας ερωτήματα. Πολλές φορές σκεφτόμουν καθώς διάβαζα "μα πώς θα συνδεθούν όλα αυτά;". Συνδέθηκαν όμως.
Παρέλαση ζωντανών εικόνων, διαλόγων, όλου του περιθωριακού κέντρου της Αθήνας, ανθρώπων με συναισθήματα και χωρίς συναισθήματα, προσωπικές αποτυχίες και άτολμα όνειρα. Ο υπόκοσμος περιγράφεται με τα σκοτεινά χρώματα του, τα σοκάκια και οι γειτονιές της Ομόνοιας ζοφερές και παρακμασμένες. Οι δύο ήρωες παλεύουν με τα φαντάσματα τους μη τολμώντας να ελπίσουν σε στιγμές ευτυχίας. Οι αναφορές σε πολιτικό επίπεδο απηχούν την πραγματικότητα, έτσι όπως την υποψιάζεται ο μέσος πολίτης και έτσι όπως αποκρύπτεται από τα ΜΜΕ. Οι ρεμούλες, το μαύρο χρήμα, οι μίζες, το εμπόριο όπλων, ναρκωτικών και λευκής σάρκας, η σαπίλα, η υποκρισία, τα πολιτικά παιχνίδια, η κομματική ιστορία και η κομματική πειθαρχία, ο πλούτος που ρέει και εξαγοράζει άκρατες ηδονές και το απανταχού βόλεμα δημιουργούν μια ταπετσαρία με έντονα και εφιαλτικά χρώματα.
Πίσω από τις λέξεις ο αναγνώστης αναγνωρίζει εύκολα τα πρόσωπα και την ευθύνη τους. Όπως αναγνωρίζει και την απουσία στην απόδοση της δικαιοσύνης. Ή μάλλον κατανοεί ότι η δικαιοσύνη που φαίνεται ότι αποδίδεται είναι απλώς η μύτη του παγόβουνου.
Ένα ενδιαφέρον βιβλίο, όσο πρέπει αθυρόστομο και όσο πρέπει ενοχλητικό.


Ευχαριστώ πολύ
Έμιλυ Ιωάννου