Λογοτεχνικά σκίτσα Κωνσταντινουπολιτών

του Στέφανου Α. Δεκαβάλλα

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται είκοσι έξι βιογραφίες Κωνσταντινουπολιτών (άλλες δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Επτάλοφος και άλλες στην εφημερίδα Ο Πολίτης). Καλύπτονται όλοι οι τομείς: βιομηχανία, Γράμματα, μουσική, εκπαίδευση, Εκκλησία, ζωγραφική, βιβλιεμπόριο, ιατρική κλπ. Δίνονται πληρέστατα βιογραφικά στοιχεία για τους: Λέοντα Μελά (πρόεδρο της Ελαΐδος), Κωνσταντίνο Καραβία-Γρίβα, αδελφούς Νεγρεπόντη, Αρίστη Κιμιατζή, Αριστείδη Πασαδαίο, Ηλία Βιγγόπουλο, Κωνσταντίνο Αποστόλου, Φρίξο Ποταμιάνο, Δημήτριο Ιωαννίδη, Κυριάκο Αντζιόπουλο, Δημήτρη Χαβιαρόπουλο, Νικόλαο Αθανασίου Ταπτά, βιβλιοπωλείο Σεργιάδη, Μάγια Δρόσου, Αλέξανδρο Παππά, Βασίλειο και Κωνσταντίνο Αιμιλιάδη, Μιχαήλ και Νίκο Φακατσέλλη, Ευφροσύνη Παλαιολόγου, Πέτρο Γρανίτα, την οικογένεια Μαυρογένη (της Μαντούς βεβαίως βεβαίως), ακόμα και για το Γρηγόριο Ξενόπουλο.

Ξεχωριστή θέση καταλαμβάνει το αφιέρωμα στην οδό Φιντάν (πάροδο της λεωφόρου Κωνσταντινουπόλεως), με αφορμή το οποίο γνωρίζουμε οικογένειες που συνέβαλαν σημαντικά στην ανάτπυξη της Πόλης και αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν μαζί με άλλους εκείνα τα μαύρα χρόνια, αλλά και ένα μεγάλο αφιέρωμα στην οικογένεια Σαπουντζάκη, την οποία γνωρίζουμε από τους προγόνους ως τον ξεριζωμό. Πώς ανατπύχθηκε, πώς εξελίχθηκε, σε τι βαθμό βοήθησε την ώθηση του πνεύματος και του εμπορίου στην Πόλη και εκτός συνόρων.

Μια πρωτότυπη προσθήκη είναι η βιογραφία του σημαντικού ηθοποιού Γιώργου Παππά. Η καριέρα του, τα ανέκδοτα, η θεατρική του πορεία, μια βιογραφία που, όπως όλα τα βιογραφικά σημειώματα, συνοδεύεται από πλήθος φωτογραφιών και με την προσωπική ματιά του συγγραφέα.

Το βιβλίο κλείνει με την ιστορία της οικογένειας του συγγραφέα, την οποία έχει μελετήσει εξονυχιστικά και μας την παρουσιάζει σε πολλές σελίδες.

Τα θετικά του βιβλίου είναι: η ρέουσα γλώσσα (παρ\' όλο που παρατίθενται πλήθος βιογραφικών και ιστορικών στοιχείων πουθενά το βιβλίο δεν γίνεται βαρετό, ίσως σε αυτό βοηθά το γεγονός ότι τα κείμενα διαβάζονται και αυτοτελώς οπότε δεν απαιτείται απερίσπαστη προσοχή για πολλές σελίδες), ο πλούτος του φωτογραφικού υλικού (σπάνιες φωτογραφίες, πολλές ανέκδοτες, ποικιλία απεικονίσεων από επίσημες μέχρι καθημερινές, εξώφυλλα βιβλίων και περιοδικών, απίθανο υλικό) και οι προσωπικές εξομολογήσεις για τον καθένα φίλο, γνωστό και συγγενή που αφηγείται τη ζωή του ο συγγραφέας (με όλους ήρθε σε επαφή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο). Φυσικά για άλλη μια φορά οι Πολίτες έκαναν το θαύμα τους στα πεδία των επιστημών και των Τεχνών και δυστυχώς για άλλη μια φορά όλη αυτή η παραγωγή διακόπηκε απότομα τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 στην Πόλη τουλάχιστον.

Πάνος Τουρλής