Ένα πολύ καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα που αφορά τη ζωή του Κροίσου, του βασιλιά της Λυδίας. Χωρίς τη λεπτομερέστατη, βαρετή γραφή και την πυκνή πλοκή της Μαίρης Ρενώ και χωρίς το πυκνογραμμένο ιστορικό φόντο του Στίβεν Πρέσφιλντ, το βιβλίο αυτό θα σας κρατήσει ως το τέλος γιατί κυλάει σαν το νερό. Η ιστορική έρευνα είναι τεκμηριωμένη και δοσμένη πολύ καλά, αποφεύγοντας ό,τι μπορεί να οδηγήσει τον αναγνώστη σε βαρεμάρα, η επιλογή του συγγραφέα να φωτίσει επιμέρους γεγονότα της ζωής του Κροίσου ακολουθώντας το πρωθύστερο σχήμα, οι εκπληκτικοί διάλογοι, η ολοκάθαρη «υβρις» και «νέμεσις» του Κροίσου, η σταδιακή αλλαγή του αλαζόνα βασιλιά σε υπάκουο δούλο και σοφό πολίτη, είναι στοιχεία που καλλωπίζουν άρτια το βιβλίο και συγκροτούν ένα κείμενο που θα το αγαπήσετε.Ο Κροίσος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Λυδίας της δυναστείας των Μερμνάδων. Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του η λυδική επιρροή έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή της αφού διοικούσε όλη την περιοχή δυτικά του ποταμού Άλη. Ήταν ξακουστός σε όλο τον αρχαίο κόσμο για τα αμύθητα πλούτη του και το παλάτι του στις Σάρδεις ήταν ένα από τα μεγαλύτερα οικοδομήματα της εποχής. Από τους φόρους που του έδιναν οι ελληνικές αποικίες της Μικράς Ασίας και από τα χρυσωρυχεία του Πακτωλού ποταμού, γινόταν όλο και πιο πλούσιος και πιο περήφανος για τα πλούτη του. Πίστευε μάλιστα ότι δεν υπήρχε πιο ευτυχισμένος άνθρωπος από αυτόν στον κόσμο. Γι\' αυτό παραξενεύτηκε και θύμωσε πολύ όταν κάποτε πήγε στο παλάτι του ο Σόλων και όταν ο Κροίσος περηφανεύτηκε ότι είναι ο ευτυχέστερος άνθρωπος του κόσμου, ο σοφός Έλληνας του αποκρίθηκε: «μηδένα πρό του τέλους μακάριζε», δηλαδή, «μην καλοτυχίζεις κανέναν προτού δεις το τέλος του». Και στ\' αλήθεια πλήθος συμφορές βρήκαν τον Κροίσο. Ο γιος του ο Άτυς σκοτώθηκε στο κυνήγι και ο ίδιος νικήθηκε από το βασιλιά των Περσών Κύρο και αιχμαλωτίστηκε. Τη στιγμή μάλιστα που ανεβασμένος στη φωτιά ο Κροίσος ετοιμαζόταν να πεθάνει, θυμήθηκε τα λόγια του Σόλωνα και φώναξε μετανιωμένος τρεις φορές «Σόλων! Σόλων! Σόλων!». Ο Κύρος, που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει τι σήμαινε η επίκληση αυτή, και ακούγοντας την ιστορία, χάρισε στον Κροίσο τη ζωή και τον κράτησε κοντά του ως σύμβουλο.
Ο συγγραφέας περιγράφει τη θανάτωση του Άτυ, τη δωροδοκία των μαντείων για καλύτερο χρήσμο όταν ο Κροίσος ετοιμαζόταν να επιτεθεί κατά των Περσών και του Κύρου, τον τρόπο που αλώθηκαν οι Σάρδεις (πραγματικά ξαφνιάστηκα με την ευρεσιτεχνία των Περσών και με την αδιαφορία των Λυδών), τα βιώματα που έζησε ο Κροίσος ως δούλος πλέον του Κύρου (δε θα ξεχάσω την άχλυ του μύθου για την πόλη της Βαβυλώνας, τις περιγραφές της πόλης με την εντυπωσιακή είσοδο -που την είδα από κοντά στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο) και τις δύσκολες στιγμές που άλλαξαν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Ήθη και έθιμα της αρχαίας Μικράς Ασίας, δοξασίες και θυσίες, μάχες και πολιορκίες, εφευρήματα και αποτυχίες, όλα αυτά δοσμένα απλόχερα και απολύτως κατανοητά στον αναγνώστη.
Πάνος Τουρλής