Ο 16χρονος Γιώργος Δάντης ζει στα Χανιά, είναι μαθητής της Β΄ Λυκείου και τρελά ερωτευμένος με τη Ρέα, μια κοπέλα που φοβάται να της μιλήσει για τα αισθήματά του. Ο κολλητός του, Νικ Έβανς, ένα πλάσμα τόσο «διαφορετικό», του ανακοινώνει ότι η Ρέα έκανε απόπειρα αυτοκτονίας. Και αυτή είναι μόνο η αρχή της ιστορίας του βιβλίου που θα ξεδιπλωθεί σε μια συναρπαστική τριλογία.Ένα μυθιστόρημα που ξεκινάει με την πιο ανατρεπτική αρχή ιστορίας που έχω διαβάσει ως τώρα: η Ρέα πέφτει από το παράθυρο του σπιτιού της ακριβώς τη στιγμή που στο απέναντι δαμέρισμα διαπράττεται ένα έγκλημα! Η Ρέα, που γλύτωσε τελικά, θυμαται λεπτό προς λεπτό τη σκηνή και τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν το κορίτσι που είχε δει να της επιτίθενται έχει εξαφανιστεί ενώ οι γονείς της παριστάνουν πως δεν έχει συμβεί τίποτα. Έτσι, σύντομα, οι ζωές του Γιώργου, του Νικ και της Ρέας θα ενωθούν για να αντιμετωπίσουν ένα αδυσώπητο ανθρωποκυνηγητό και να βρουν τη λύση στο μυστήριο.
Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης είναι ένας συγγραφέας που τον παρακολουθώ προσεκτικά σε κάθε του βήμα, γιατί ξέρει να περιγράφει με τρομερή δεινότητα τις ιδέες του, αποτυπώνει τρισδιάστατα τον παλμό της εποχής μας και του τόπου που διαλέγει να περιγράψει σε κάθε βιβλίο του και ξέρει να διεισδύει βαθιά στην ανθρώπινη ψυχολογία. Έτσι κι εδώ, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Γιώργου με έβαλε για τα καλά στη ζωή του: αγωνία για τους βαθμούς και τις τελικές εξετάσεις, προβλήματα στη σχολική κοινωνία, ξενύχτι για ένα μεροκάματο μιας και δουλεύει σε ένα στριπτιζάδικο καθαρίζοντας ποτήρια αλλά και τον χώρο, ανθρωπιά μιας και ο Γιώργος κρατάει παρέα στις ξένες του καταστήματος στα διαλείμματα της παράστασής τους ενώ δεν παύει να σκέφτεται τον φτωχό μετανάστη στο φανάρι που η κόρη του πρέπει να χειρουργηθεί αλλά δεν υπάρχουν λεφτά.
Ο συγγραφέας κατάφερε να δημιουργήσει δύο αντίθετους πόλους γύρω από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι, τον Γιώργο και τη Ρέα: οι γονείς του Γιώργου είναι ψιλοαδιάφοροι απέναντι στο παιδί τους, προσπαθούν να φερθούν ως γονείς στον Γιώργο και την αδελφή του, Βάλια, απλώς με διεκπεραιωτικό τρόπο ενώ οι γονείς της Ρέας είναι άνθρωποι που κοιτάνε τη δημόσια εικόνα τους και ασχολούνται με τον δικό τους μικρόκοσμο, αφήνοντας μια κόρη να αποπειράται να αυτοκτονήσει για δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια.Από την άλλη, αγάπησα ιδιαίτερα τον Νικ, με τον πλούτο του λεξιλογίου του και ταυτόχρονα τις παρατεταμένες όλο νόημα σιωπές του σχεδόν σε όλη την καθημερινότητά του. Και η ερωτική του σχέση με τη Βάλια δεν είναι και ό,τι καλύτερο για τον Γιώργο, μιας και η σχέση του με την αδελφή του είναι σχεδόν διαλυμένη.
Δε φτάνει λοιπόν που έχουμε αυτούς τους υπέροχους χαρακτήρες για να ξεδιπλωθεί μια συναρπαστική, σχεδόν εφηβική περιπέτεια, έχουμε και την πόλη των Χανίων και της ευρύτερης περιοχής, που αποτυπώνεται τρισδιάστατα στο χαρτί. Δρόμοι, πλατείες, σημεία-κλειδιά, κρυμμένες είσοδοι, τοποθεσίες γνωστές μόνο στους ντόπιους, κάπου κάπου κι η ντοπιολαλιά της Κρήτης, όλα αυτά μαζί συνθέτουν μια ιστορία που ανασαίνει δίπλα στον αναγνώστη, είναι ολοζώντανη, με τις δικές της επιθυμίες και ανάγκες. Γραφή κινηματογραφική, λεξιλόγιο αντίστοιχο της κάθε ηλικίας και του κάθε ήρωα, άνθρωποι πραγματικοί, που κάπου τους έχει συναντήσει ο αναγνώστης στη ζωή του.
Θα αναφερθώ ιδιαίτερα στο λεπτό χιούμορ του Πολυχρόνη Κουτσάκη, τόσο αργά καυστικό που σταματούσα συχνά να ξαναδιαβάσω την πρόταση που προσπέρασα! Για παράδειγμα: «Ξεκινάω από τον Σταθμό, που βρίσκεται στη μέση της Ηρώων Πολυτεχνείου, ανάμεσα στο σουπερμάρκετ και στο πρώην χάι κλασάτο γυμναστήριο που έκλεισε κι έγινε χασάπικο, οπότε το μαγαζί συνεχίζει να ασχολείται με κρέατα» (σελ. 71). Το οποίο κείμενο φυσικά την αμέσως επόμενη στιγμή που θα έχεις χαμογελάσει ή προβληματιστεί, ανελέητα σου πετάει κάτι σαν αυτό: «Ακόμα κι όταν βλέπεις πως αυτός ο κάποιος παίρνει ό,τι θέλει από τους γονείς σας επειδή απλώς υπάρχει, ενώ εσύ πρέπει να είσαι τέλειος για να σου δώσουν τα μισά» (σελ. 143-144).
Η υπόθεση ξεδιπλώνεται σταδιακά, ας μου επιτραπεί να πω και λίγο αργά. Ένα καλά σχεδιασμένο παζλ όπου το κάθε κομμάτι μπαίνει στη θέση του την ώρα που πρέπει. Ο συγγραφέας μοιράζει τους χαρακτήρες του μες στην πόλη, τους αναπτύσσει, τους σκιαγραφεί και τους εξελίσσει σε τέτοιο βαθμό που η λύση του μυστηρίου είναι αληθοφανέστατη, στέρεα δικαιολογημένη και φυσικά ανατρεπτική. Το βιβλίο είναι το πρώτο της τριλογίας, γι’ αυτό δεν γκρινιάζω έντονα για την αργοπορία του κειμένου να προχωρήσει σε κάθε επόμενο στάδιο ως την τελική λύση. Νιώθω ότι αυτό είναι ένα εισαγωγικό πρελούδιο και σύντομα θα αναγνωρίσω εκείνη τη δεξιοτεχνία του ανθρώπου που με κάνει να τρέχω κάθε φορά να διαβάζω καινούργιο του βιβλίο, έχοντάς του απόλυτη εμπιστοσύνη. Ένα σημαντικό μειονέκτημα παρ’ ολ’ αυτά για μένα είναι οι πολλές μεγάλες παράγραφοι του κειμένου.
Στο τέλος του μυθιστορήματος, παρ’ όλο που δόθηκε η απάντηση στον κεντρικό γρίφο, η τελευταία πρόταση είναι το κλειδί για να χτυπήσει την πόρτα το παρελθόν στη ζωή ενός έφηβου αγοριού και να του δείξει ξεκάθαρα ότι είναι ο κρίκος μιας ιστορίας από τα παλιά κι αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσει. Αναρωτιέμαι τι θα συμβεί στον Γιώργο και πόσο αλλαγμένο θα τον παραδώσει στον ανυποψίαστο αναγνώστη στο τελευτάιο βιβλίο...Αλλά έχω χρόνο ως τότε!
«Καιρός για ήρωες» λοιπόν, το πρώτο βιβλίο της τριλογίας που έγραψε ο Πολυχρόνης Κουτσάκης με ήρωα τον Γιώργο Δάντη, παραστατικότατο, αληθοφανέστατο, ρεαλιστικότατο, ανατρεπτικό και συγκινητικό.
Πάνος Τουρλής