Η συνωμοσία του Δαρβίνου

του John Darnton

Ο Κάρολος Δαρβίνος (1809-1882) ήταν Άγγλος φυσιοδίφης και γεωλόγος, που έμεινε στην ιστορία ως ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης. Ήταν ο εισηγητής του μηχανισμού της φυσικής επιλογής μέσω του οποίου πρότεινε ότι συντελείται η εξέλιξη, όπου όλα τα είδη ζωής προέρχονται από κοινούς προγόνους και έχουν διαμορφωθεί με την πάροδο του χρόνου. Το πενταετές ταξίδι του με το πλοίο Beagle (Ιχνηλάτης) τον κατέστησε διάσημο ως γεωλόγο. Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις του στη βιολογία και τα δείγματα άγριας ζωής και απολιθωμάτων που συνέλεξε τον οδήγησαν να μελετήσει την ποικιλομορφία των ειδών και να αναπτύξει τη θεωρία του για τον μηχανισμό της φυσικής επιλογής το 1838. Η \"καταγωγή των ειδών\" που εκδόθηκε το 1859 καθιέρωσε την εξέλιξη από κοινή καταγωγή ως την πρωταρχική επιστημονική εξήγηση για την ποικιλότητα στη φύση. Περισσότερα εδώ.

Το βιβλίο αυτό λοιπόν μας αφηγείται την ιστορία των ανακαλύψεων και των παρατηρήσεων του Δαρβίνου με ωραίο, στρωτό και απλό τρόπο. Δεν αναλύει διεξοδικά τις θεωρίες ώστε να κουραστεί ο αναγνώστης και χρησιμοποιεί διαφορετικές τεχνικές αφήγησης: η εποχή του Δαρβίνου ξεδιπλώνεται μέσα από την αυτοβιογραφία του και τις επιστολές της κόρης του, Ελίζαμπεθ, ενώ στο σήμερα έχουμε έναν αγώνα δρόμου σπουδαστών βιολογίας να ανακαλύψουν γιατί ο Δαρβίνος καθυστέρησε να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα των ερευνών του.

Ομολογώ ότι η κεντρική ιδέα που αποτελεί και το \"μυστήριο\" του βιβλίου είναι πολύ αδύναμη: η θεωρία της φυσικής επιλογής δε διατυπώθηκε από τον Δαρβίνο, ούτε είχε αυτός την έμπνευση. Η ανατροπή της πραγματικής ταυτότητας της μελέτης που άλλαξε για πάντα την επιστημονική κοινότητα ανήκει σε κάποιον που δεν πηγαίνει το μυαλό σας. Τώρα, αλήθεια ή ψέμα δεν ξέρω, δεν το έχω μελετήσει τόσο διεξοδικά, όμως το βρήκα πολύ αδύναμο. Επιπλέον δεν είναι δυνατόν το ημερολόγιο της Ελίζαμπεθ να είναι γραμμένο απλά στο πίσω μέρος ενός λογιστικού τετραδίου το οποίο έχουν σίγουρα εξερευνήσει διεξοδικά οι αρχειονόμοι και το βρήκε ο πρωταγωνιστής απλά ξεφυλλίζοντάς το.

Το βιβλίο το συνιστώ για να προσεγγίσετε έστω σε πρώτο στάδιο τον δαρβινισμό και τη θεωρία της εξέλιξης, για το ωραίο γράψιμο και τη σωστή ανάπλαση της εποχής, για τους ωραίους χαρακτήρες και για τη διεξοδική μελέτη που έχει κάνει ο συγγραφέας. Και μόνο.

Πάνος Τουρλής