Ένα μακρινό καλοκαίρι όπως το φαντάστηκε ο Κώστας Στοφόρος, βασισμένο στις «Πρώτες ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα, ξεπηδάει με τα ζεστά και φωτεινά του χρώματα μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου. Το κείμενο αναφέρεται στο ταξίδι της Πηνελόπης Δέλτα στην τουρκοκρατούμενη ακόμη Χίο το 1886 και γνωρίζουμε πτυχές της προσωπικότητας της σημαντικής αυτής συγγραφέως ενώ ταυτόχρονα, μέσω των αναμνήσεων του παππού της λογοτέχνιδος, Αντώνη Μπενάκη, που ήταν δεκαοχτώ χρονών τότε, ταξιδεύουμε πίσω στο 1822 και γινόμαστε μάρτυρες της σφαγής του νησιού, ένα τραγικό γεγονός που ξεσήκωσε κύματα φιλελληνισμού σε όλη την Ευρώπη.
Το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Στοφόρου ακολουθεί την έφηβη Πηνελόπη που ζει τον πρώτο της έρωτα με τον Νικολή «… που μύριζε ψάρι, μανταρίνι και μαστίχα και στο βάθος κάτι πιο πικρό» (σελ. 21). Είναι μορφωμένη, ανήκει σε εύπορη αστική οικογένεια, γράφει στα κρυφά λυπητερές ιστορίες και τώρα αντικρίζει πρώτη φορά το νησί των παππούδων της. Ένα γλυκό, μυρωδάτο παιδικό καλοκαίρι χαρίζει στην Πηνελόπη Δέλτα αξέχαστες στιγμές. Στο νησί φτάνουν αδέλφια, ξαδέλφια κι όλοι μαζί, φίλοι, γείτονες, συγκροτούν μια φασαριόζικη δεμένη παρέα που περνά τον χρόνο της παίζοντας, τρώγοντας, γελώντας. Διαβάζουμε διασκεδαστικές ιστορίες από τις σκανταλιές του αδελφού της Πηνελόπης, Αντώνη, που «Άμα γράψει κανείς βιβλίο με τις περιπέτειές του, δεν θα τον πιστεύουν» (σελ. 30), αλλά και τραγικές από τη σφαγή της Χίου. Παιχνίδια και γλυκίσματα, μπάνιο και βόλτες σ’ ένα νησί γεμάτο Ιστορία και πολιτισμό, στο οποίο περπατάμε με τον τρόπο που μόνο ο Κώστας Στοφόρος ξέρει να καθοδηγεί. Πώς βγαίνει η μαστίχα, πώς παρασκευάζονται τα παραδοσιακά γλυκά, πώς επέζησε το νησί από τον σεισμό του 1881 (τον φονικότερο της ελληνικής Ιστορίας με 3.500 νεκρούς και 25.000 αστέγους), τι απέγινε η βιβλιοθήκη του Αδαμάντιου Κοραή και πολλές άλλες πληροφορίες δίνονται ανάκατα με τις κουβέντες των παιδιών και τις ετοιμασίες των μεγάλων για γιορτές και σχόλες.
Μυροβόλο νησί η Χίος, με πολλούς λαλάδες (τουλίπες) και τριαντάφυλλα, με τις μεθυστικές ευωδιές να κυκλώνουν τους περιπατητές και όσους φτιάχνουν το γλυκό ροδοζάχαρη, περίφημο ως την άκρη του κόσμου, και περπατάμε σε όλες του τις γωνιές, σε παραλίες και μοναστήρια, σε χωριά και πόλεις, σε μνημεία και σημεία ενδιαφέροντος όσο η Πηνελόπη γνωρίζει για πρώτη φορά τα όρια που επιβάλλει η αστική της καταγωγή… Το φιλί εκείνο όμως, κάτω από το φεγγάρι, με τη βαριά μυρωδιά των κλεμμένων σύκων, θα το θυμάται ακόμη το 1941 πριν πάρει τη μοιραία απόφαση για τη ζωή της. Ένα τρυφερό, συγκινητικό και γλυκό μυθιστόρημα για παιδιά από 8 ετών και πάνω που μοσχοβολάει μανταρίνι και μαστίχα. Εικονογραφημένο με τέχνη και ρεαλισμό από τη Γιώτα Κοκκόση, μας συστήνει μια γυναίκα κι ένα νησί, τις καταβολές τους και το μέλλον τους. Ένα υπέροχο ταξίδι σε ξεχασμένες παιδικές ηλικίες, σε λησμονημένα καλοκαίρια και στην ψυχή μιας σημαντικής προσωπικότητας των γραμμάτων.
Πάνος Τουρλής