Ο Δάκης Κομνηνός, δημοσιογράφος, προσπαθεί για καιρό να βρει δουλειά ώσπου του κατεβαίνει μια ιδέα: να γίνει ιδιωτικός ντετέκτιβ, πιστεύοντας πως θα του ανατεθούν κάνα διαζύγιο, καμιά παρακολούθηση, τέτοια πράγματα, άρα θα βγάλει εύκολα χρήματα. Φυσικά διαψεύδεται, γιατί τον επισκέπτεται η σύζυγος πάμπλουτου βιομήχανου που του αναθέτει να βρει αποδείξεις ότι ο άντρας της την απατά, μόνο που σχεδόν αμέσως ξεκινούν φόνοι γύρω της και ο Δάκης βυθίζεται σε μια υπόθεση που θα τον βάλει σε κίνδυνο. Ταυτόχρονα, ο παλιός του φίλος, Γιώργος Ορφανός, που πρόσφατα μετατέθηκε στο Τμήμα Εγκλημάτων Κατά Ζωής της ΓΑΔΑ, αναλαμβάνει τη διαλεύκανση αυτών ακριβώς των φόνων! Η υπόθεση έχει πολύ ζουμί! Τι κοινό έχει λοιπόν η δολοφονία ενός ιερωμένου με ένα στικάκι γεμάτο ενοχοποιητικά στοιχεία εναντίον ενός υπουργού; Τι σχέση έχει ο βιομήχανος με τις δολοφονίες; Ποιος κινείται πίσω απ’ όλ’ αυτά και γιατί; Θα πετύχει η διαλεκτική λογική ως μέθοδος για να λυθεί η υπόθεση;Το μυθιστόρημα είναι ένα αξιοπρεπές αστυνομικό με πολλά θετικά σημεία. Είναι γραμμένο κυρίως σε ενεστώτα διαρκείας, κάτι που δίνει ταχύτητα, δύναμη και ζωντάνια στο κείμενο και με κρατούσε σχεδόν όρθιο από την ένταση. Μου άρεσε που δεν έχουμε έναν ντετέκτιβ, πρώην αστυνομικό, με όλα τα κλισέ χαρακτηριστικά της παγκόσμιας αστυνομικής λογοτεχνίας. Αντιθέτως, ο Δάκης (από το Δευκαλίων) είναι ένας άνεργος φουκαράς που σκαρφίζεται μια κομπίνα για να βγάλει εύκολο χρήμα λόγω της πολυετούς ανεργίας του και βρίσκεται ανακατεμένος σε μια υπόθεση που βρωμάει από χιλιόμετρα μαφία, εκβιασμούς, ξεκαθάρισμα παρελθόντος και εκδίκηση. Επιπλέον, φοβάται τα αεροπλάνα και ο τρόπος που τα αντιμετώπισε τελικά με βοήθησε κι εμένα σε αυτό το πρόβλημα! Οι χαρακτήρες έρχονταν ο ένας πίσω από τον άλλον και κούμπωναν σωστά στη ροή της πλοκής, ο καθένας με το δικό του ιστορικό υπόβαθρο, χαρακτήρα και αντιδράσεις. Η λύση του μυστηρίου ορθότατη, πληρέστατη και καθόλου αναμενόμενη, ήρθε κατόπιν κλιμακωτής έντασης και αγωνίας.
Η όλη υπόθεση έχει να κάνει με τη δεκαετία του 1970, οπότε υπήρξε διασπασμένος ο χώρος της Αριστεράς και αυτό δίνει περιθώριο στον συγγραφέα να αναπτύξει κάποιες σκέψεις του για τη θέση της ιδεολογίας αυτής αμέσως μετά τη Δικτατορία και να εξηγήσει κατά πόσο ο ανθρώπινος παράγοντας οδήγησε σε κατακερματισμό των αριστερών: «Αφού οι αριστεροί ήταν η πλειονότητα εκείνη την εποχή, φυσικό είναι να τροφοδοτήσουν όλο τον ιστό της κοινωνίας. Άλλο θέμα τι κράτησε ο καθένας από την επαφή του με την Αριστερά, τι πέταξε και βέβαια τι ιδιοποιήθηκε» (σελ. 269-270). Απόψεις που με βοήθησαν κι εμένα να καταλάβω όχι μόνο τον κινητήριο μοχλό της ιστορίας του βιβλίου αλλά και τη σημερινή πραγματικότητα. Διασκορπισμένα στο μυθιστόρημα, χωρίς να καθυστερούν την πλοκή ή να κουράζουν την ανάγνωση, ήταν το απαραίτητο φόντο για την κατανόηση της κεντρικής ιδέας.
Δύο σημεία δε μου άρεσαν: ο τρόπος σκέψης του Δάκη και το τέλος. Ο Δάκης άρχισε να εφαρμόζει τη διαλεκτική λογική από ένα σημείο και μετά για να μπορέσει να κατανοήσει τι έχει να αντιμετωπίσει και ταυτόχρονα είτε οι σκέψεις του είτε ο διάλογος που έκανε με οικεία πρόσωπα πολλές φορές ξεστράτιζε με τσιτάτα του Μαρξ, του Χέγκελ, του Αριστοτέλη και πολλών άλλων φιλοσόφων και πολιτικών, σημεία που με κούραζαν και με ευχαρίστηση τα προσπέρναγα. Σίγουρα όλο αυτό δίνει μια διαφορετικότητα στη νοοτροπία του πρωταγωνιστή και έναν χαρακτήρα εντελώς εναλλακτικό από όσους έχω γνωρίσει ως τώρα, όμως προσπερνούσα αυτά τα χωρία χωρίς τύψεις.
Το τέλος του βιβλίου, παρ’ όλο που είναι ορθόν, ολοκληρωμένο και ικανοποιητικό, με εξέπληξε, γιατί μόλις φτάσαμε στη λύση του μυστηρίου, τα πάντα από κει και πέρα δόθηκαν μέσα σε τέσσερις σελίδες εν είδει επιλόγου! Δεν περίμενα καταδιώξεις, ποινές και τίσιν, αλλά ούτε κι αυτό το σχεδόν διεκπεραιωτικό ολοκλήρωμα. Η ιστορία δε χάνει πουθενά την ακεραιότητά της και τον σφυγμό της, πάντως ο συμπυκνωμένος επίλογος ήταν κάτι ξένο προς την υπόλοιπη ιστορία.
«Η άρνηση της άρνησης» είναι ένα ζωντανό, παλλόμενο μυθιστόρημα, που έχει να κάνει με απλούς και απλησίαστους ανθρώπους, συστήνει στο κοινό έναν εντελώς καινούργιο από άποψη νοοτροπίας και αντιδράσεων κεντρικό χαρακτήρα και επιλέγει μια ρηξικέλευθη μέθοδο επίλυσης, κάτι που θέλει τον χρόνο του από τον αναγνώστη για να την κατανοήσει και να την αγαπήσει. Καλογραμμένο, σφιχτό, γραμμικό και ανατρεπτικό!
Πάνος Τουρλής