Μετά την Πατρίδα από βαμβάκι, όπου έχουμε την ιστορία ενός πολιτικού πρόσφυγα στην Τασκένδη με τη λήξη του Εμφυλίου και τη ζωή του εκεί, τώρα διαβάζουμε για τη δυο φορές αθώα Βερόνικα Κ., μια κοπέλα γόνο πολιτικών εξορίστων που μετά την περεστρόικα του Γκορμπατσόφ ψάχνει να βρει πατρίδα να αγαπήσει. Ανάμεσα σε δυο πατρίδες, ανάμεσα σε δυο προορισμούς, απογοητευμένη ερωτικά, καταφεύγει στην Αθήνα όπου προσπαθεί να βρει την ταυτότητά της. \"Α, είσαι Ρωσίδα!\", \"Όχι, είμαι Ελληνίδα!\". Καθημερινοί διάλογοι, δυσπιστία, αναζήτηση δουλειάς, κατατρεγμός, δυσκολία προσαρμογής σε μια χώρα που ήταν πιο ελεύθερη και όχι τόσο σοσιαλιστική όσο η πρώην ΕΣΣΔ, καμιά γη πρόθυμη να τη φιλοξενήσει. Κι επιπλεόν ας μην ξεχνάμε ότι αυτή η χώρα δεν ήταν επιλογή της Βερόνικας και της κάθε Βερόνικας να την έχει για όνειρο, \"ανήκεις εκεί που ανήκουμε κι εμείς\" της λένε οι γονείς της (σελ. 110). Τη ζωή της αναστατώνει μια δημοσιογράφος που κάνει ρεπορτάζ για τα παιδιά των πολιτικών εξορίστων και εξαιτίας της οι τραυματικές μνήμες της Βερόνικας αναβιώνουν. Μέσα από την ιστορία της μαθαίνουμε για την ιστορία του γιατρού από το πρώτο βιβλίο και τι απέγιναν αυτός και οι κόρες του (η μεγαλύτερη κόρη του ήταν στενή φίλη της Βερόνικας και συνεχίζουν να αλληλογραφούν).Αν η αδικία ήταν διάσπαρτη στο πρώτο βιβλίο, εδώ τη βρίσκουμε να έχει σύντροφό της την απελπισία. Η συγγραφέας χώνει βαθιά το μαχαίρι και τέμνει μια πραγματικότητα τόσο καθημερινή και τόσο κοντινή μας που δεν της δίνουμε σημασία. Αδικία, αοριστία, αγωνία για το αύριο, αναζήτηση μιας μητέρας-πατρίδας, ένα όνειρο που παραμένει όνειρο. Εξαιρετική ψυχογραφία, εξαιρετική υπόθεση κι ένα μυστικό που ανατρέπει τις σχέσεις των δυο ηρωίδων. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα!
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
\"Τι μου έκανε περισσότερο εντύπωση στην Αθήνα; Οι τράπεζες και οι εκκλησίες. Δεν προλάβαινα να τις μετράω!\" (σελ. 72).
\"Το ίδιο βράδυ η Βερόνικα είδε ένα όνειρο γεμάτο από εκείνη τη μακρινή πολιτεία στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε, σπούδασε, εργάστηκε αλλά απαγορευόταν να τη θεωρεί πατρίδα της διότι πατρίδα ήταν μόνο και πέραν πάσης αμφισβήτησης η Ελλάδα στην οποία κάποτε, όπως ο Οδυσσέας, θα επέστρεφε. Μόνο που εκείνη δεν είχε φύγει ποτέ από την Ελλάδα για να επιστρέψει. Και το παράδοξο στο όνειρό της ήταν ακριβώς αυτό, μια τεράστια προσπάθεια επιστροφής σε έναν τόπο κενό από αναμνήσεις, κενό από τον δικό της προσωπικό χρόνο, ενώ αντίθετα ολόκληρη η ύπαρξή της λουζόταν στο φως έτσι καθώς, πάντα μέσα στο όνειρο, περπατούσε ανέμελα στους δρόμους της γενέθλιας εκείνης πολιτείας...\" (σελ. 110).
\"Δεν το είχα διαλέξει αυτό το πεπρωμένο. Δεν είχα διαλέξει εγώ να γεννηθώ στην Τασκένδη. Δεν είχα διαλέξει εγώ να φύγω από την Τασκένδη. Τι ήμουν τελικά εγώ; Τι ήμουν στην προηγούμενη ζωή μου και τι είμαι στην τωρινή;\" (σελ. 191).
Πάνος Τουρλής