Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους

της Clarissa Pinkola Estés

Η άγρια ζωή και η Άγρια Γυναίκα τελούν υπό εξαφάνιση, θύματα και οι δύο μιας πρωτόφαντης κακομεταχείρισης. Οι φυσικοί τους κύκλοι υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν αφύσικους ρυθμούς που ευχαριστούσαν άλλους. Η Clarissa Pinkola Estés, μια χαρισματική ερευνήτρια και ψυχαναλύτρια, με το ενδιαφέρον και πρωτότυπο βιβλίο της έρχεται να ξαναδώσει στις γυναίκες την πραγματική τους θέση στον κόσμο μας, μέσα από έναν έξυπνο και ευρηματικό παραλληλισμό με τη μελέτη της άγριας ζωής. Η φθίνουσα γυναικεία ζωτικότητα μπορεί να αποκατασταθεί αν ανασκάψουμε ενδελεχώς τα ερείπια του γυναικείου εσωτερικού κόσμου, τονίζει χαρακτηριστικά η συγγραφέας κι έτσι παραθέτει μια σειρά από ευρήματα που αποκαθιστούν την αξία και τη σημασία της γυναίκας μέσα από τη φύση. Η Άγρια Γυναίκα είναι η γυναικεία ψυχή, η πηγή του θηλυκού στοιχείου, η ουσία των ενστίκτων, το ίδιο το θεμέλιο της ζωής.

Το βιβλίο προέκυψε από τη μελέτη της Clarissa Pinkola Estés πάνω στη βιολογία της άγριας ζωής και ειδικότερα των λύκων. Είναι εντυπωσιακές οι αναλογίες που βρίσκει μεταξύ των δυναμικών και βασανισμένων λύκων και των γυναικών: «Οι υγιείς λύκοι και οι υγιείς γυναίκες έχουν κάποια κοινά ψυχικά χαρακτηριστικά: οξυμένη διαίσθηση,  παιχνιδιάρικο πνεύμα και μεγάλη ικανότητα αφοσίωσης Από τη φύση τους, οι λύκαινες και οι γυναίκες θέλουν να σχετίζονται, είναι φιλοπερίεργες, πολύ ανθεκτικές και δυνατές» (σελ. 12). Κι όμως και τα δύο πλάσματα κυνηγήθηκαν, βασανίστηκαν και κατηγορήθηκαν άδικα ότι προξενούν μεγάλο κακό κι έγιναν στόχος όσων θέλησαν να εξαφανίσουν κάθε τι «άγριο» (δηλαδή κάποιο πλάσμα που ζει τη φυσική του ζωή, εγγενώς πλήρες και με υγιή όρια). Η κατανόηση της φύσης της Άγριας Γυναίκας είναι η ψυχολογία στην πιο αληθινή της μορφή: ψυχή και λόγος.

Η συγγραφέας, με μεστό, τεκμηριωμένο και επιστημονικό τρόπο καταγράφει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αντικειμένων της έρευνάς της και επιπλέον τα συνδέει με ψυχανάλυση και ενδιαφέρουσες κοινωνιολογικές και ψυχολογικές παρατηρήσεις. Μελετάει τα συμπτώματα της διαρρηγμένης σχέσης με την αδάμαστη δύναμη της Ψυχής. Η ίδια είναι γυναίκα και σε γυναίκες απευθύνεται, δεν αποκλείω όμως το γεγονός πως ίσως καταφέρει να κρατήσει το ενδιαφέρον και αντρών αναγνωστών, όχι μόνο μελετητών αλλά και όσων ενδιαφέρονται γενικά για την ταυτότητα και τον χαρακτήρα της γυναίκας, για την άγρια φύση στη σημερινή εποχή κλπ. Πώς μας επηρεάζει η Άγρια Γυναίκα όμως; Από το βιβλίο ξεπηδάει αβίαστα το συμπέρασμα πως, αν την έχουμε σύμμαχο, οδηγό και πρότυπο, βλέπουμε μέσα από τα πολλά μάτια της διαίσθησης. Από την άλλη, το να συνδεθούμε με την ενστικτώδη φύση μας δε σημαίνει ότι πρέπει να χάσουμε τον έλεγχο και να φερθούμε αλόγιστα, δεν παύουμε δηλαδή να έχουμε κοινωνικά χαρακτηριστικά.

Ακόμη πιο ενδιαφέροντα είναι τα δεκαέξι παραμύθια που περιέχονται στο βιβλίο μαζί με ανέκδοτες πληροφορίες, διευκρινίσεις και σημειώσεις. Πρόκειται για ιστορίες που περιέχουν οδηγίες για όποτε αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, μας βοηθάνε να καταλάβουμε σε τι χρειάζεται το αρχέτυπο που αναδύεται από τη διήγηση και πώς να το επαναφέρουμε στην επιφάνεια, καθώς και ερωτήματα για να προσεγγιστεί σωστά και συνειδητά το πολύτιμο άγριο «Ταυτό». Υπάρχουν επίσης κατασκευές (βιωματικά και ευφυή παιχνίδια) που βοηθάνε να αναδυθεί ξανά ο αδάμαστος εαυτός. Η συγγραφέας φιλοδοξεί κατ’ αυτόν τον τρόπο να γίνει το οχυρό για όσες γυναίκες παλεύουν με τους προσωπικούς τους δαίμονες: «Η Άγρια Γυναίκα είναι δική μας. Είναι όλων των γυναικών» (σελ. 35).

Το «Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους» είναι ένα αξιοπρόσεκτο κράμα επιστημονικής προσέγγισης και θεραπευτικών παραδόσεων που προσπαθεί να συντρέξει κάθε συνειδητή πορεία προς την εξατομίκευση με μικρά αυτόνομα κεφάλαια, μελετημένα παραδείγματα και μεθόδους που θα αφυπνίσουν το ένστικτο και το χάρισμα που σίγουρα κρύβουμε όλοι μέσα μας. Πρόκειται για ένα έργο ζωής της Clarissa Pinkola Estés, μιας και έχει συγκεντρώσει εκατό παραμύθια εσωτερικής ζωής σε πάνω από 2.200 σελίδες σε διάστημα είκοσι χρόνων. Η μελέτη αυτή βοηθάει πολύ στην ατομική βελτίωση και χαρίζει απλόχερα και με φροντίδα μια βαθύτερη ματιά στον εσωτερικό κόσμο της γυναίκας μέσα από την προσέγγιση της άγριας ζωής.

Πάνος Τουρλής