Γυναίκες θάλασσες

της Σίσσυς Θεοφανοπούλου

b209219Θάλασσες... Μες στις σελίδες της, θάλασσες... Και με ταξίδεψε σαν το καράβι κι έγραφε...

Γυναίκες θάλασσες που ταξιδεύουν με τις ιστορίες τους τους αναγνώστες, γυναίκες οργισμένες, γαλήνιες, γυναίκες που σε απάνεμα λιμάνια φυλάττουν πολύτιμα μυστικά. Θάλασσες, κύματα, μπόρες και φουρτούνες νοτίζουν ένα υπέροχο κείμενο που το διάβασα απνευστί.

Θάλεια, Αφροδίτη, Κατερίνα, Ελπίδα οι θάλασσες. Ορέστης, Ποσειδώνας, Αργύρης, Άρης οι κυματοθραύστες. Ένα φοβερό αντιπάλεμα ανάμεσά τους, ένας περίτεχνα στολισμένος καμβάς, μια μοίρα ξέφρενη και κακομαθημένη να τους ξεσηκώνει κατά το κέφι της. Νίσυρος, Χίος, Σύρος οι τόποι της τραγωδίας, του πόνου και της χαράς. Άνθρωποι, προσωπικότητες, ψυχές, «θέλω» και «πρέπει», επιθυμίες και προσταγές, το καλό και το κακό. Λέξεις που σαν πολύτιμα βότσαλα σχηματίζουν το πέλαγος του μυθιστορήματος.

Η κυρία Θεοφανοπούλου έχει πολύ ωραία γραφή και διάλεξε μια πολυεπίπεδη ιστορία να αφηγηθεί στο νέο της βιβλίο. Έμεινα απόλυτα ικανοποιημένος και από τον τρόπο που χειρίστηκε την πλοκή και από τον τρόπο γραφής της. Είχε να αντιμετωπίσει μια δύσκολη ιστορία, με πολλούς πρωταγωνιστές και δαιδαλώδεις μεταξύ τους σχέσεις, όμως κατάφερε να ολοκληρώσει το έργο της χωρίς χάσματα και κενά, χωρίς περιττολογίες και ψεγάδια.

Αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να γράψω κάτι για την ιστορία που με καθήλωσε και στις 494 σελίδες, μιας που έχει τόσες ανατροπές και εκπλήξεις! Θα έλεγα να μην επεκταθώ πάντως, γιατί ο αναγνώστης θα μείνει πολλές φορές με ανοιχτό το στόμα από τις απανωτές αλλαγές στην πορεία της αφήγησης, οπότε ας μη χαλάσω ούτε στο ελάχιστο αυτήν τη γλύκα. Μου άρεσε πολύ που η συγγραφέας συγκρότησε μια ιστορία που καλύπτει πολλά χρόνια χωρίς να την αφηγηθεί μονοδιάστατα. Κάνει πολλά πισωγυρίσματα, ακόμη και μέσα στο ίδιο το κεφάλαιο, δίχως να απομακρύνεται από τον αναγνώστη ούτε να επαναλαμβάνεται! Με μικρά ψήγματα αναλύει τις ιστορίες της όπως εκείνη θέλει, με πολύ προσεγμένο τρόπο και κομψά. Μου άρεσε πάρα πολύ το πώς έπλεξε τις ιστορίες, τα αίτια και τα αιτιατά και πώς μπέρδεψε τους ήρωες. Και μόλις μπήκαν τα κομμάτια στη θέση τους, σκέφτηκα «και τώρα;». Ωραία, αναπτύχθηκε η ιστορία, κατάλαβα ποιος είναι ποιος, τώρα τι θα τους κάνει;

Με μεγάλη χαρά είδα ότι η αρχική παράθεση των γεγονότων και οι βάσεις για την εξέλιξη της ιστορίας ήταν αρκετά γεροδεμένα και προσεγμένα. Στη συνέχεια, αποκαλύπτονται σταδιακά κάποιες πτυχές που δεν είχαν σκόπιμα φωτιστεί, αφήνοντάς με άφωνο με τη φαντασία της κυρίας Θεοφανοπούλου. Εδώ ακριβώς θέλω να τονίσω ότι από κάποιο σημείο και μετά οι αποκαλύψεις ήταν αρκετές και εύκολα οδηγήθηκα στο συμπέρασμα ότι το κείμενο είναι υπερβολικό, κανείς δε γίνεται να ζήσει τόσα και τέτοια πράγματα ταυτόχρονα σε μια ζωή. Και αμέσως θα αντικρούσω με τη μαγική λέξη «πειθώ». Δηλαδή, όπως έχω γράψει και σε άλλες κριτικές, αν η ιστορία είναι τραβηγμένη από τα μαλλιά, εξαρτάται πάντα από τον συγγραφέα πώς θα την ντύσει: με αγάπη άρα θα με πείσει ή με αδιαφορία άρα θα συγχυστώ; Και εδώ ομολογώ ότι το αγάπησα το κείμενο. Ναι, σε κάποια σημεία η εξέλιξη του «μύθου» ήταν απιθανότητες, ήταν όμως τόσο καλογραμμένες και ρεαλιστικές που άφησα στην άκρη τις αντιρρήσεις μου και απόλαυσα το λεξιλόγιο και την αφήγηση.

Οι πρωταγωνιστές εξελίσσονται και μεταβάλλονται διαρκώς. Ο κακός Άρης σταδιακά μετατρέπεται από σύζυγος που κακοποιεί τη γυναίκα του σε κάτι χειρότερο. Η Κατερίνα δεν είναι άλλη μια γυναίκα-θύμα κακοποίησης με μια ρομαντική τροπή στην ιστορία της αλλά μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, που οι τυφώνες των αποκαλύψεων και η στροφή 180 μοιρών στη ζωή της τη συγκροτούν σταδιακά σε ένα alter ego. Η Θάλεια, από μια απογοητευμένη γυναίκα, παραστρατημένη νησιωτοπούλα, μετατρέπεται σε δυναμική, αυταρχική προσωπικότητα, χωρίς η ιστορία της να έχει κάτι το ακραία ρομαντικό. Κανείς δεν είναι ίδιος μετά το τέλος του βιβλίου, είτε χαρακτήρας είτε αναγνώστης.

Γυναίκες θάλασσες λοιπόν, γοητευτικές και πλανεύτρες, οργισμένες και αδηφάγες, ήρεμες και αποφασιστικές, αγαπησιάρες και πεισματάρες, γυναίκες με την πέτρα του καημού, τον βράχο της αγάπης και το βότσαλο της χαράς, γυναίκες που τις κατοικούν τα ναυάγια του παρελθόντος και τις φωτίζουν ο ήλιος της αλήθειας και το φεγγάρι του ψέματος. Γυναίκες υπέροχες, φροντισμένες από την πένα της κυρίας Θεοφανοπούλου. Μη διστάσετε να βυθιστείτε σε αυτό το βιβλίο!

Πάνος Τουρλής