Η λιτάνευση του ιχθύος

της Κατίνας Βλάχου

Η Κατίνα Βλάχου είναι μια λατρεμένη συγγραφέας, ένας ασκός γεμάτος λέξεις τις οποίες άλλοτε εξακοντίζει, άλλοτε μοιράζεται αφειδώς, άλλοτε κρατά ζηλότυπα μέσα της. Κι αλίμονο αν ο αναγνώστης δεν κρατάει την ομπρέλα της απαιτητικότητας για να προστατευτεί. Τότε θα γκρινιάξει που αυτός ο αέρας ο γεμάτος λέξεις του χαλάει την ήρεμη, άβουλη καθημερινότητα της μονήρους πορείας στο αναμενόμενο τέλος. Γιατί η Κατίνα Βλάχου ψάχνει, ξεδιαλέγει, τοποθετεί, καταγράφει, παλεύει. Και αποτέλεσμα της πάλης ετούτης είναι αυτή η συλλογή διηγημάτων, μικρών και μεγάλων κειμένων που δεν έχουν μονοδιάστατη ανάγνωση, ούτε διαβάζονται και κατανοούνται prima vista. Σαν το καλό κρασί θέλουν κι αυτά τον χρόνο τους, τη λεξιγνωσία τους, χρόνο και διάθεση να χωνευτούν αργά αργά και νωχελικά.

«Η λιτάνευση του ιχθύος» είναι δεκαπέντε διηγήματα εκτενή αλλά και συντομευμένα, που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και στο διαδίκτυο και αντικατοπτρίζουν την παρατηρητικότητα της συγγραφέως, την οξυδέρκειά της, την αγάπη της να περιγράψει με τον δικό της, σχεδόν ποιητικό τρόπο, όσα την ερεθίζουν, τη διασκεδάζουν, την προβληματίζουν. Ακριβώς όπως το αγκίστρι με το δόλωμα αναγκάζει το ψάρι να σπαρταρήσει πριν εκπνεύσει, έτσι και αυτά τα κείμενα είναι οι ανάσες μιας λογοτέχνιδος που σπαρταρά στα θολά ενίοτε νερά της εποχής μας και αναζητά μικρές στιγμές-δολώματα για να ταράξει αυτά ακριβώς τα νερά και να παραδώσει τους προβληματισμούς και τις σκέψεις της στον αναγνώστη που θέλει να αφοσιωθεί σε κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό, κάτι που θα του δώσει και θα του δοθεί.

Στα περισσότερα διηγήματα της συλλογής, η αφήγηση ξεκινάει με μια ρεαλιστική περιγραφή για να μετουσιωθεί σε κάτι σουρεαλιστικό ή φαντασιακό, σε κάποια άλλα η απόδοση της πραγματικότητας με αληθινά χρώματα πάντα θα κρύβει πίσω της κάτι βαθύτερο, που δε φαίνεται με την πρώτη ματιά. Στο «Μεταφράζοντας την επιθυμία» υπάρχει ένα πανέξυπνο παιχνίδι σύγκρισης της γλώσσας και της γυναίκας, τα «Αγκάθια» διακωμωδούν και δίνουν νέα διάσταση σε μια αστεία ιστορία, η «Ιστορία Φιλαλήθους» ήταν πραγματικά αξιέπαινη για τον χειρισμό της μεταφορικής εικόνας της αλήθειας που πρέπει να ενυπάρχει στην καταγραφή των ιστορικών γεγονότων, στο «Δαχτυλίδι» έχουμε μια αναμενόμενη αλλά απίστευτα τραγική ιστορία, «Η ανάσα της καμπάνας» ήταν ένα έξυπνο σχεδόν μεταφυσικό εύρημα, «Η λιτάνευση του ιχθύος» ήταν τόσο σαρκαστικό και ειρωνικό που με βοήθησε να δω κάποιες αλήθειες. Ειλικρινά, όλα τα διηγήματα ήταν το ένα καλύτερο από το άλλο.

Η συλλογή διηγημάτων της Κατίνας Βλάχου κυκλοφορεί με ένα φροντισμένο, διαφορετικό εξώφυλλο και είναι έτοιμη να φωνάξει «παρούσα» σε οποιονδήποτε αναζητά μια ξεχωριστή πρόταση στη νεοελληνική πεζογραφία.

Πάνος Τουρλής