Πώς λειτουργεί το DNA; Πώς μεταλλάσσονται οι ιοί; Είναι δυνατή η τηλεμεταφορά; Γιατί το αίμα είναι κόκκινο; Πόσοι γαλαξίες υπάρχουν στο σύμπαν; Γιατί επιπλέει ο πάγος; Πώς λειτουργεί η βαρύτητα; Γιατί γερνάμε; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται με τον πιο διασκεδαστικό και εύληπτο τρόπο που μπορείτε να φανταστείτε χάρη στο στυλ γραφής και στη φροντίδα της Leah Elson.
Η συγγραφέας σπούδασε Προϊατρική, Βιοτεχνολογία και Επιδημιολογία και ξεκίνησε να πειραματίζεται για το κοινό που την παρακολουθούσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με διάφορες περιπτώσεις, προσπαθώντας να δείξει και να εξηγήσει περίπλοκες έννοιες και απόψεις. Το ένα έφερε το άλλο και τελικά η αυξανόμενη θέαση, επισκεψιμότητα και ακολουθία την οδήγησε σε αυτό το βιβλίο που είναι χωρισμένο σε ενότητες (Βιολογία, Χημεία, Φυσική, Φυσιολογία του ανθρώπου και Διάστημα) και μου χάρισε χιλιάδες πληροφορίες και επεξηγήσεις για έννοιες, καταστάσεις και αντικείμενα που ποτέ δεν ήξερα ότι θα βρω συγκεντρωμένα σε ένα βιβλίο μα πάνω απ’ όλα θα κατανοήσω. Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύτηκα σε κάποια θέματα, ακόμη και με την απλότητα με την οποία παρατίθενται τα σχετικά κεφάλαια, τα περισσότερα όμως τα απόλαυσα και πιστεύω πως κέρδισα πολλά διαβάζοντας αυτό το βιβλίο. Άλλωστε είναι έτσι δομημένο που ο καθένας θα διαβάσει αυτό που τον ιντριγκάρει περισσότερο και είναι πιο κοντά στα δικά του γνωστικά ενδιαφέροντα.
Για παράδειγμα, δε θα σκεφτόμουν ποτέ πως η θεραπεία του κρυολογήματος μέσω της κοτόσουπας θα γινόταν αντικείμενο κλινικής έρευνας με σωστά και έγκυρα αποτελέσματα! Στη συνέχεια, ξετρελάθηκα όταν διαπίστωσα πως το DNA λειτουργεί σαν μια καλά οργανωμένη, πλούσια και μεγάλη σε έκταση και περιεχόμενο βιβλιοθήκη! Επιτέλους κατάλαβα τη διαφορά μεταξύ μπέικιν πάουντερ και σόδας! Δε θα φανταζόμουν ποτέ πως το γουργούρισμα της γάτας προέρχεται από δόνηση του αέρα στον λάρυγγα και στο διάφραγμα. Με αφορμή τον τρόπο δράσης των εμβολίων έμαθα, κατανόησα και ανακάλυψα πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα (ενδογενές και επίκτητο) και αναπαρέστησα τον πόλεμο των κυττάρων του ανοσοποιητικού με τους ιούς και τα βακτήρια ως κανονικό πόλεμο αλλά σε μικρογραφία! Εξίσου ευφάνταστος είναι ο παραλληλισμός της αναμονής των σπερματοζωαρίων για γονιμοποίηση με ένα λυπητερό ρωσικό μυθιστόρημα (όταν διαβάσετε το σχετικό κεφάλαιο θα καταλάβετε τι εννοώ και θα γελάσετε όσο κι εγώ).
Χάρη στη δουλειά της Leah Elson κατανόησα τι είναι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και πόσο επικίνδυνα είναι καθώς και γιατί σπάνε τα κρύα ποτήρια αν τους βάλουμε καυτό νερό! Επίσης, δεν ήξερα ότι οι ιοί δεν είναι ζωντανοί οργανισμοί! Έπαθα σοκ με τις φυσικές συνέπειες στη γη και στους κατοίκους της αν ο πλανήτης σταματούσε μια μέρα να περιστρέφεται! Στα κείμενα υπάρχει και χιούμορ: «Με ανακούφιση θα ακούσεις, αγαπητέ μου αναγνώστη, ότι το μέλι δεν είναι τα κακά των μελισσών. Είναι πιο πολύ σαν τον εμετό τους. Είδες; Δεν σου ‘φυγε ένα βάρος;» (σελ. 59). Πολύ ενδιαφέρουσα βρήκα την ανάλυση για τον ρόλο και τον σκοπό της κλωνοποίησης, τις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιείται και τους λόγους για τους οποίους προτείνεται. Και πόση «επιστημονική μαγεία» υπάρχει στο κατακόκκινο αίμα, αφού ο σίδηρος κάνει τα μαγικά του, όπως και με τη σκουριά! Επίσης με συγκίνησε ο απλουστευμένος ορισμός του καρκίνου: «…ένα κύτταρο που ξεχάστηκε στο βιολογικό φωτοτυπικό μηχάνημα και γεμίζει το σώμα σου με αντίγραφα του βλαμμένου εαυτού σου» (σελ. 187).
Η επιστήμη εξελίσσεται συνεχώς, προχωράει, εμπλουτίζεται με διαρκείς γνώσεις, μελέτες και έρευνες και το «(Δεν) Υπάρχουν χαζές ερωτήσεις στην επιστήμη» συμβάλλει τα μέγιστα σε αυτόν τον αγώνα με τις χιλιάδες κατανοητές πληροφορίες που περιέχει για πολλά θέματα που γενικότερα και κατά μεγάλο ποσοστό απωθούν το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, εδώ όμως γίνονται κτήμα του με υποδειγματικό τρόπο. Έξυπνοι παραλληλισμοί, απλή και όχι απλοϊκή γλώσσα, άφθονα παραδείγματα, ποικιλία θεμάτων και αντικειμένων μελέτης, ζητήματα βιοηθικής και δυνατές, συγκλονιστικές απόψεις: «Αλλά μόνο και μόνο επειδή μπορούμε να το κάνουμε, αυτό σημαίνει και ότι πρέπει; Είμαστε βρέφη του σύμπαντος, τυφλωμένα από τον ενθουσιασμό για αυτό που ονομάζουμε μεγαλείο μας. Πόσα ακόμα έχουμε να μάθουμε και πόσο μικρό είναι το αποτύπωμά μας στ’ αστέρια!» (σελ. 71). Γέλασα, έμαθα, έψαξα, το ευχαριστήθηκα!
Πάνος Τουρλής