Ο θείος Τάκης

του Γιάννη Ξανθούλη

Προσοχή, SPOILERS:

Θα ξεκινήσω με μια εξομολόγηση. Αν δεν ήταν Ξανθούλης θα το παράταγα αύτανδρο εν μια νυκτί. Μα φαντάσματα και παραφυσικά φαινόμενα (επισκέψεις από τον άλλο κόσμο, τύψεις που συνεχίζονται και στην άλλη ζωή, φαντάσματα που τιμωρούν;)Έλεος! Το προσπερνώ αυτό λοιπόν και λέω τα κάτωθι:

Τον Ξανθούλη τον γνώρισα στα μικράτα μου. Μου άρεσαν οι περιγραφές και οι ιστορίες του. Άλλωστε τι άλλο να μου άρεσαν τότε; Ρώτησα και μια φίλη μου. Τον Ξανθούλη τον χαρακτηρίζει η παράνοια. Κι εδώ έχουμε κορύφωση της παράνοιας. Πάλι δεκαετία του 1950 (κι όπως λέει ο συγγραφέας "Το 1951 το πένθος, το γαμήσι και η φτώχεια αποτελούσαν εθνικό σπορ"). Εδώ τι έχουμε;Οικογένεια μπες-βγες κυριολεκτικά (ελπλίζω να το διαβάσω και αυτό του Ξανθούλη). Μια μάνα που μοιράζεται το ίδιο κρεβάτι με τον άντρα και τον αδερφό της (αν έχει αδερφή ο Ξανθούλης και μετά και το Πεθαμένο λικέρ που διάβασα, φαντάσου τι απωθημένα της έχει) και βάζει τελικά τον άλλο της αδερφό να τον σκοτώσει κουκουλώνοντας τον θάνατό του μέσα στα γεγονότα του Εμφυλίου. Μα γρια υπηρέτρια, αρχόντισσα της κουζίνας, λάτρη των ποιημάτων ημερολογίου, φανατική εχθρός των ποντικιων, που προτιμά να δηλητηριάσει το ίδιο της το παιδί παρά να αποκαλυφθεί ότι ήταν παιδεραστης και κολομπαράς. Κι όταν νιώθει το θάνατό της προτιμά να αυτοκτονήσει για να μη βαραίνει την οικογένεια που μεγάλωσε τόσα χρόνια. Έναν θείο που πάει στον πολεμο και σκοτώνεται για να γυρίσει ως φύλακας-άγγελος της αδερφής του, της μόνης γυναίκας που αγάπησε και θεωρούσε άξια να γλυτώσει.

Μια αδερφή του παντρεύεται στην Πόλη για να γλυτώσει από την οικογένειά της. Και ο Τάκης γκαστρώνει τη γυναίκα του θειού του, σχέση αγάπης και μίσους. Ο θειος του το ξέρει αλλά υιοθετεί το παιδί για δικό του άσχετο αν αυτοκτονεί αργότερα από τύψεις για τη δολοφονία του ανηψιού του. Τι να πω, Φώσκολος με λογοτεχνικές πινελιές. Το νιώθεις όμως ότι ολα αυτά δεν είναι πεζά, δεν είναι έτσι για να περνάει η ώρα. Όσο παράλογα κι αν φαίνονται, όσο ουτοπικά ή πέραν του κόσμου τούτου το βλέπεις ότι υπάρχει λόγος που στα αφηγείται ο συγγραφέας. Είναι οι τύψεις και οι ενοχές; Είναι η αποκατάσταση του δίκαιου;Ξέχασα μια άλλη υπηρέτρια που καθάριζε το σπίτι μετά από όλα αυτά τα θανατικα και βλέποντας τα φαντάσματα τρελάθηκε αλλα κάποια στιγμή συμφιλιώθηκε μαζί τους. Παραλλαγή του νεκρού αδελφού. Και ο Τάκης να γλυτώνει την αγαπημένη του αδερφή από τα Σεπτεμβριανά του 55 στην Πόλη ως τελευταίο καθήκον. Μετά από χρόνια αγκαλιάζει τον γιο του από τη γυναίκα του θείου του και τον αποχαιρετά, πηγαίνοντας οριστικά στον άλλο κόσμο. Μια αγκαλιά δηλαδή στο αθώο αίμα αυτής της οικογένειας.

Συγκλονιστική η σκηνή που η υπηρέτρια δηλητηριάζει το παιδί της (απιστευτες οι σκέψεις και τα λόγια της), απίστευτη η σκηνή που ο Τάκης-φάντασμα συνοδεύει την αδερφή του στην εκκλησία παρουσία όλων, όμορφο το νόημα που αναδύεται πίσω από αυτές τις γραμμές: ότι κι αν κάνει μια οικογένεια που θα την καταδικάσει στην κόλαση, πάντα υπάρχουν και αθώοι που δεν πρέπει να την πληρώσουν αλλά να ξεφύγουν από αυτόν τον κύκλο αίματος. Από τα δύσκολα έργα του Ξανθούλη. Ουφ!!!

Πάνος Τουρλής