Όταν έρθει η ώρα (Τα χρονικά των Κλίφτον #6)

του Jeffrey Archer

Τα Χρονικά των Κλίφτον πλησιάζουν στο τέλος τους και σιγά σιγά οι χαρακτήρες αρχίζουν να κερδίζουν αυτό που δικαιούνται. Τίσις, νέμεσις, απόδοση δικαιοσύνης και η συναρπαστική επταλογία να πλησιάζει στο τέλος της. Οι Μπάρινγκτον και Κλίφτον έχουν να αντιμετωπίσουν τη σατανική τριανδρία των Ντέσμοντ Μέλορ, Έιντριαν Σλόουν και Τζιμ Νόουλς. Εξαγορές και μετοχικά παιχνίδια, τα τραπεζικά καταστήματα Φάρδινγκς και Κάουφμαν συγχωνεύονται, κάτι που δεν αρέσει σε κάποιους, με αποτέλεσμα να υπάρξει μια παγίδευση, οι Ναυτιλιακές Επιχειρήσεις Μπάρινγκτον δεν είναι οι μόνες που αποσπούν τον χρόνο της Έμμα Κλίφτον, η Βιρτζίνια Φένικ καταστρώνει ένα σατανικό σχέδιο αποπλάνησης ώστε να συνεχίσει να ζει με ανέσεις χωρίς να περιορίζει τις επιθυμίες και τα έξοδά της. Ως προς το κατασκοπικό κομμάτι, ο Μπαμπάκοφ αρχίζει να επιδρά όλο και περισσότερο στους κύκλους της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να του απονεμηθεί το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Πώς θα αντιδράσει η Ρωσία; Θα απελευθερωθεί τελικά αυτός ο ήρωας; Πώς θα αισθανθεί ο Χάρι Κλίφτον; Ταυτόχρονα, ο Σεμπάστιαν Κλίφτον ζει μια ιστορία αγάπης με μια πάμπλουτη Ινδή ενώ η Κάριν, κατάσκοπος των Σοβιετικών, από αγάπη προς τον Τζάιλς Μπάρινγκτον αρχίζει να προδίδει τους συντρόφους της.

Πλούσιο, γεμάτο, εξίσου ανατρεπτικό και με μπόλικο σασπένς, το «Όταν έρθει η ώρα» αρχίζει να βάζει στην τελική ευθεία τους πρωταγωνιστές και τους δευτεραγωνιστές του, τους οποίους φυσικά δεν αφήνει στιγμή ήσυχους αλλά τους δοκιμάζει όλη την ώρα. Ξανά ανατροπές, εμπόδια, αλλαγές, παιχνίδια εξουσίας και μετοχών, πλούτη, μίση, πάθη κλπ. Και να που αχνοφαίνονται τα πρώτα πολιτικά βήματα της Μάργκαρετ Θάτσερ, στενής φίλης της Έμμα Κλίφτον. Μια προσωπικότητα που άλλαξε την ιστορία της Αγγλίας, μια γυναίκα που πάντα με συνάρπαζε και στενοχωρέθηκα αφάνταστα που αυτή η σιδηρά κυρία στο τέλος της ζωής της δε θυμόταν τίποτα λόγω των εγκεφαλικών που της κατέστρεψαν τη μνήμη! Ακόμη κι αν τα Χρονικά των Κλίφτον με είχαν κουράσει (που ούτε καν!) θα διάβαζα το επόμενο και τελευταίο βιβλίο της σειράς μόνο και μόνο για να δω πώς θα χειριστεί ο πανέξυπνος συγγραφέας τον απόηχο από τις αλλαγές που έζησε η Αγγλία κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας της και σε τι θέση θα την τοποθετήσει μέσα στην ιστορία του.

Μου άρεσε πολύ η ερωτική περιπέτεια που έζησε ο Σεμπάστιαν Κλίφτον με την Ινδή Πρίγια Γκουμάν, κάτι που έδειξε τις κοινωνικές διαφορές στις κάστες της Ινδίας, παρ’ όλο που ήταν μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας μα πάνω απ’ όλα τη σκιώδη θέση της γυναίκας σε αυτήν τη χώρα, τουλάχιστον στα τέλη ακόμη και του 20ού αιώνα. Ο τρόπος που παρουσιάστηκε ο Σεμπάστιαν και οι κινήσεις που έκανε έδειχναν ξεκάθαρα τον ρομαντικό και σχεδόν απερίσκεπτο χαρακτήρα του, κάτι που μου έδειξε πως ο συγγραφέας μπορεί να ψυχογραφήσει τους χαρακτήρες μιας ιστορίας του σωστά και σε βάθος. Η ολοκλήρωση αυτής της ιστορίας ήταν ιδανική, γιατί αλλιώς θα έπρεπε πάλι να καταφύγουμε σε υπερβολικές ακρότητες για την αληθοφάνεια των γεγονότων.

Η λαίδη Βιρτζίνια Φένικ μπλέκει έναν πάμπλουτο Αμερικάνο στα δίχτυα της, ώστε να συνεχίσει να εξασφαλίζει λεφτά και κύρος. Η ιστορία της αρχίζει να αποκτά κι αυτή ουσία, μιας και γνωρίζουμε τον πατέρα της, που είναι εντελώς αντίθετος στη συμπεριφορά και τη νοοτροπία της κι από την άλλη δείχνει πόσο καιροσκόπα και ύπουλη είναι, μιας και δε διστάζει να παίξει με τη ζωή ενός αθώου παιδιού, το οποίο χρησιμοποιεί ως όπλο και επιχείρημα, αδιαφορώντας για την ψυχολογία του, το μέλλον του, τη ζωή του όλη. Το βιβλίο κλείνει με ένα πολύ μεγάλο και σοβαρό μπέρδεμα. Αν θα αποκαλυφθεί η απάτη της, είναι κάτι που θα το αφήσω στον αναγνώστη να το ανακαλύψει μόνος του.

Εξίσου ικανοποιημένο με άφησε και το τέλος του Ανατόλι Μπαμπάκοφ, μιας και η πορεία και οι δράσεις του και όλη αυτή η περιπέτεια που έζησε και αναστάτωσε τον δυτικό κόσμο επιστεγάστηκαν με την απονομή του βραβείου Νομπέλ, οπότε ο μεν συγγραφέας βρήκε την ευκαιρία να πλατειάσει (χωρίς στιγμή να βαρεθώ, το ξανατονίζω) περιγράφοντας το παλάτι της Στοκχόλμης, το πρωτόκολλο με τον βασιλιά, ακόμη και την τελετή της απονομής, από την άλλη οι άσοι που εξακολουθεί να βγάζει από το μανίκι του με άφησαν και πάλι άφωνο. Η ανατροπή της ιστορίας αυτής ήταν κάτι αναπάντεχο, αν και έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου πως η κίνηση αυτή ίσως να μην είναι και απόλυτα αληθινή από μεριάς των Σοβιετικών. Κι εδώ έρχομαι στην περίπτωση της Κάριν, της γυναίκας που αγάπησε ο Τζάιλς Μπάρινγκτον με πάθος και η οποία χωρίς δισταγμό, από αγάπη γι’ αυτόν, έπαιξε τον ρόλο του διπλού πράκτορα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι συνθήκες παιχνιδιού, οι επιρροπές από το ανατολικό μπλοκ, η αυστηρή γραμμή του κόμματος και πολλά άλλα χαρακτηριστικά αποδόθηκαν ρεαλιστικά, συναρπαστικά και οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου με συγκίνησαν αφάνταστα.

Το «Όταν έρθει η ώρα» παραμένει ένα καλό βιβλίο, γεμάτο μυστικά, εκπλήξεις και αναποδιές, ευτυχώς με λιγότερα πρακτικά δικών ή πλατειασμούς, κι αρχίζει να προετοιμάζει σιγά σιγά τους ήρωές του για το τέλος. Μέχρι στιγμής, αν εξαιρέσεις το γεγονός πως κάποια κεφάλαια, όσο καλογραμμένα κι αν ήταν ή αν έκοβαν την ανάσα, θα μπορούσαν να λείπουν, τα Χρονικά των Κλίφτον είναι μια καλογραμμένη ιστορία, με εύρος γνώσεων και ταυτόχρονα σωστό στρατηγικό σχεδιασμό από μεριάς του συγγραφέα. Κάποια επαναλαμβανόμενα μοτίβα είναι απαραίτητα μιας και μιλάμε για επτά βιβλία, η ποικιλία όμως των χαρακτήρων, η σωστή τοποθέτησή τους στον χώρο και τον χρόνο, η ποικιλία τόπων δράσης (Νέα Υόρκη, Στοκχόλμη, Μπρίστολ, Λονδίνο, Λένινγκραντ, Βερολίνο, Σκωτία και πολλά άλλα), η στακάτη, κινηματογραφική αφήγηση είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που με ικανοποίησαν στην πορεία της ανάγνωσης. Ελπίζω ο συγγραφέας να καταφέρει να ολοκληρώσει σωστά και χωρίς βιασύνες την ιστορία των Κλίφτον και των Μπάρινγκτον. Προχωράμε στο τελευταίο βιβλίο λοιπόν που διαδραματίζεται τις δεκαετίες 1980 και 1990.

Πάνος Τουρλής