Το λουλούδι της Κριμαίας

της Julia Gregson

Μπορεί να κινούμαστε στα ίδια μοτίβα με το επόμενο βιβλίο της συγγραφέως, το Γιασεμί της ανατολής (ένας άντρας αγαπάει μία γυναίκα και οι περιστάσεις τους χωρίζουν αλλά ο έρωτάς τους θεριεύει με την απόσταση και όταν επιτέλους οι συνθήκες τους φγέρνουν κοντά ζουν την απόλυτη ευτυχία), όμως αυτό το βιβλίο το θεωρώ κάπως καλύτερο. Πιο μεστό, πιο βαθύ σε χαρακτήρες, πιο λυρικό σε περιγραφές και ρομαντισμό. Φυσικά όλα τα βιβλία της συγγραφέως είναι εξαιρετικά καλογραμμένα, με φοβερές εικόνες και περιγραφές και με υπέροχη πλοκή.

Όπως είδα στη Wikipedia (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82) ο Κριμαϊκός Πόλεμος (1853-1856) ήταν η ένοπλη σύγκρουση της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά των Ρώσων, με σημαντικότερες μάχες αυτές στη χερσόνησο της Κριμαίας. Στόχος η ανάκτηση των ανατολικών εδαφών της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας μάλιστα έγινε και ποίημα από τον Τένισον (αναφέρεται και στο βιβλίο). Επίσης αξιοσημείωτη είναι η συμβολή της Φλόρενς Νάιτινγκέιλ στην εφαρμογή πρωτότυπων νοσηλευτικών μεθόδων που έσωσαν τη ζωή πολλών βρετανών στρατιωτών, σε εποχή μάλιστα που οι γυναίκες δεν είχαν αναγνωριστεί στην κοινωνία ως ιστότιμα μέλη, πόσο μάλλον όταν εμφνίζονταν γυναίκες νοσοκόμοι σε καθαρά ανδροκρατούμενα πεδία όπως ο πόλεμος.

Σημαντικό πρόσωπο στην ιστορία είναι η Φλόρενς Νάιτινγκέιλ (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%BB%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%BD%CF%82_%CE%9D%CE%AC%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CF%8A%CE%BB), η οποία μετά από επιτυχημένη διοίκηση και διαχείριση νοσοκομείου στο Λονδίνο έφυγε για το μέτωπο της Κριμαίας επικεφαλής εθελοντριών νοσοκόμων και εργάστηκε στο Σκούταρι της Κωνσταντινούπολης υπό άθλιες συνθήκες. Όλα αυτά περιγράφονται με ακρίβεια στο βιβλίο.

Ποια είναι η ιστορία λοιπόν; Η Κάθρην και ο Ντέιο ζουν στην Ουαλία. Εκείνη κόρη μεγαλέμπορου σε παρακμή αλλά κυρίαρχης και καθώς πρέπει φιγούρας στην τοπική κοινωνία. Εκείνος γελαδάρης. Τα παιδιά μεγαλώνουν μαζί όμως στην εφηβεία τα αισθήματα μεταμορφώνονται και ο Πατέρας τους απαγορεύει να ξαναβρεθούν. Η Κάθρην, από τη μια θέλοντας να ξεφύγει από αυτήν τη δεσποτική στάση και την περιοριστική κοινωνία όπου ζουν, με τις απαιτήσεις της, τον κώδικα ηθικής κλπ. (\"Ράψιμο, ψώνια, κηπουρική, εμφιάλωση. Αυτά έκανε και η μητέρα σου και περνούσε μια χαρά\", σελ. 80). αλλά κυρίως γιατί ήταν μπροστά στη μητέρα της όταν γέννησε και αβοήθητη κι άπραγη την είδε να πεθαίνει μπροστά στα μάτια της, το σκάει μεταμφιεσμένη σε γελαδάρη χάρη στη βοήθεια του Ντέιο και φτάνει στο Λονδίνο, όπου εκπαιδεύεται δίπλα στη Φλόρενς Νάιτινγκέιλ ως νοσοκόμα. Μετά πάει μαζί της στην Κωνσταντινούπολη και τέλος στο μέτωπο της Κριμαίας.

Ο Ντέιο αρχίζει να γίνεται καλός στο ζωεμπόριο και αρχίζει να εμπορεύεται άλογα. Λόγω του πολέμου τα άλογα είναι ανάρπαστα κι έτσι μεταβαίνει με μια παρτίδα ζώα στην Κριμαία. Μια θύελλα του καταστρέφει το κοπάδι κι έτσι δεν του μένει τίποτε άλλο πια να κάνει παρά να καταταχτεί στο ιππικό, οπότε τραυματίζεται και μεταφέρεται στο νοσοκομείο όπου εργάζεται η Κάθρην. Εκεί το ζευγάρι, ανανεωμένο με τις εμπειρίες που έζησε, δίνει μια ευκαιρία στον έρωτά τους. Θα τα καταφέρουν;

Ρομαντική ιστορία, σε ρομαντικό (όσο γίνεται) περιβάλλον. Συγκλονιστικές περιγραφές, βαθιά αισθήματ, καλογραμμένη πλοκή, βαθιά συναισθήματα κι όχι προχειρότητες. Θα σταθώ ιδιαίτερα στις περιγραφές. Κι εδώ έχουμε ρομαντικές εικόνες, μικρές καθημερινές στιγμές αλλά οι περιγραφές των τραυμάτων, της ψυχολογίας των ετοιμοθάνατων, του χειρουργείου, των πεδίων μάχης, των απίστευτα κακών συνθηκών (και ανθυγιεινών) στα νοσοκομεία πρααγματικά σοκάρουν. Πολλές φορές συγκαρτήθηκα να μη φωνάξω γιατί η πένα της συγγραφέως κόβει σα λεπίδα και δεν ανασαίνεις. Η Φλόρενς Νάιτινγκέλι περιγράφεται όπως ήταν (φαντάζομαι), χωρίς ωραιότητες και εικονολατρείες, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά της. Οι περιπέτειες που ζει η Κάθρην θα μπορούσαν να συμβούν εκείνη την εποχή και υπό εκείνες τις συνθήκες (μέχρι και θύμα βιασμού καταντά η καημένη και η θέση της χειροτερεύει όταν ο χειρούργος που τη βίασε χειρουργεί τον αγαπημένο της Ντέιο).

Σε γενικές γραμμές μην το αγνοήσετε, διαβάστε το!

Πάνος Τουρλής