Το θέατρο του Carlo Gozzi

της Ελίνας Νταρακλίτσα

Ο Carlo Gozzi (1720-1806) ήταν Ιταλός δραματουργός που καθόρισε τις θεατρικές και πολιτιστικές εν γένει εξελίξεις στη Βενετία του 18ου αιώνα αλλά στη χώρα μας έμεινε γνωστός μόνο μέσω δύο έργων του: «Η αγάπη για τα τρία πορτοκάλια» (διασκευάστηκε σε όπερα από τον Σεργκέι Προκόφιεφ) και «Τουραντώ» (σε σύνθεση Τζιάκομο Πουτσίνι). Η θεατρική παραγωγή του Gozzi εντάσσεται στο πλαίσιο της άνθισης της παραμυθιακής λογοτεχνίας στην Ευρώπη του 18ου αιώνα. Τα χαρακτηριστικά των παραμυθοδραμάτων του (υπερφυσικές δυνάμεις, θαύματα, μεταμορφώσεις) καθηλώνουν το βενετσιάνικο κοινό της εποχής που συρρέει στα θέατρα όπου παρουσιάζονται τα έργα του. Στο βιβλίο αυτό, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κύφαντα, αναλύονται με εύληπτο τρόπο η ζωή και το έγο του Carlo Gozzi, η διαμάχη του με τον Γκολντόνι, τα παραμυθοδράματά του και η μεταγραφή τους σε λιμπρέτο.

Πού γεννήθηκε λοιπόν και πώς έζησε ο Gozzi; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της γραφής του; Γιατί εισήλθε σε διαμάχη με τον Γκολντόνι και τον Κιάρι; Ποιες ήταν οι βασικές τους διαφορές; Ποια ήταν η κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική θέση της Βενετίας εκείνη την εποχή και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας την ίδια περίοδο; Τι κατέγραψε στα απομνημονεύματά του με τον τίτλο «Οι άχρηστες αναμνήσεις της ζωής του Κάρλο Γκότσι...»; Πόσα και ποια είναι τα παραμυθοδράματα που συνέγραψε και πώς τα εμπνεύστηκε; Γιατί επελέγησαν τα ανωτέρω δύο να μεταγραφούν σε λιμπρέτο όπερας, πότε και πώς; Η καλογραμμένη, στρωτή και επιστημονικά τεκμηριωμένη εργασία της κυρίας Ελίνας Νταρακλίτσα (επεξηγηματικές υποσημειώσεις και εκτενής βιβλιογραφία) απαντά σε αυτά και σε πολλά άλλα ερωτήματα και μου έδωσε μια νέα ματιά για το λογοτεχνικό σκηνικό του ευρωπαϊκού 18ου αιώνα. Ένα μελετημένο κείμενο για μια προσωπικότητα της Ιταλίας που γνώριζα ελάχιστα.

Πάνος Τουρλής