Οι ιστορίες, οι φόβοι, οι ανασφάλειες, το παρελθόν μιας καραβιάς φαντάρων που το «Χίος» τους μεταφέρει στη Μακρόνησο. Με μοναδική αφηγηματική μαεστρία ο συγγραφέας δε μας αποκαλύπτει ούτε το έτος ούτε τον λόγο εξαρχής. Αντίθετα, ζούμε μαζί με τους φαντάρους στο αμπάρι του πλοίου, τρώμε μαζί τους τα ελάχιστα παξιμάδια, κουβαλάμε τις ίδες τσακισμένες καραβάνες, φοράμε τις ίδιες φθαρμένες χλαίνες. Από τα συμφραζόμενα των νέων ανθρώπων προσπαθούσα να καταλάβω σε τι εποχή είμαστε και πού τους πάει το καράβι.Η γραφή μού άρεσε αρκετά. Το μυθιστόρημα ξεκινάει πολύ όμορφα, με τις περιγραφές του πλοίου και της θάλασσας, τη φουρτούνα που συναντούν έξω από το ακρωτήρι του Άθω και τις δύσκολες συνθήκες που σιγά σιγά φέρνουν τους φαντάρους κοντά τον έναν με τον άλλον κι αρχίζουν να μοιράζονται ιστορίες, απόψεις, συναισθήματα. Τα παιδιά συζητούσαν διάφορα θέματα: από το Ανάθεμα του Βενιζέλου το 1916 ως τη στάση και τη συμπεριφορά των ιεραρχών κατά τη διάρκεια του 1821, από την κοντόφθαλμη οπτική των καραβανάδων αξιωματικών ως τον ύποπτο ρόλο τιμημένων κατά τα άλλα από το κράτος ηγετών της Εκκλησίας στις λαμπρές σελίδας του έθνους. Μέσα από τα λόγια των φαντάρων έμαθα πολλά πράγματα για τη διχόνοια που κυριαρχεί στον ελληνικό λαό μέχρι και σήμερα, φωτίστηκαν διάφορες θολές και σκοτεινές πτυχές της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, θυμήθηκα τη σημασία του Ρούπελ για την άμυνα της Ελλάδας και πάρα πολλά άλλα.
Το κείμενο ρέει με γλαφυρή αφήγηση, με άγνωστες σελίδες της μακεδονικής και θρακικής Ιστορίας να τονίζουν τον ρόλο των περιοχών αυτών στην Εθνική Αντίσταση, με ένα σωρό παραινέσεις για την αξία της λευτεριάς, κείμενο που άνετα μπορεί να το παρακολουθήσει ο καθένας, μιας και ο συγγραφέας επιδέξια αποφεύγει τις πατριωτικές εξάρσεις και απλώς αφηγείται τα γεγονότα. Στο δεύτερο μέρος, που οι ίδιοι ήρωες συναντιούνται ξανά, αυτήν τη φορά στη Γυάρο την περίοδο της Δικτατορίας, μόνο θλίψη μου έφερε, μιας που τίποτε δεν αλλάζει και καμία αντικειμενικότητα δεν παρατηρείται στη διαχείριση του ελληνικού κράτους. Συγκινητικό, αληθινό, καίριο και διαχρονικό.
Πάνος Τουρλής