Το αίνιγμα της κερασόπιτας

της Βάσιας Ακαρέπη

Η Έλλη ζει μια δύσκολη ερωτική ζωή όταν μια κληρονομιά από τη θεία Μάρθα την καλεί πίσω στην Κεφαλονιά όπου ζούσε τις ανέμελες καλοκαιρινές της διακοπές ανελλιπώς κάθε χρόνο. Μέχρι που κάποια στιγμή η θεία της αποπειράθηκε να τη δηλητηριάσει και η μητέρα της δεν την ξανάστειλε στο αγαπημένο της νησί. Γιατί λοιπόν η θεία της τη θυμήθηκε στη διαθήκη της και γιατί της χάρισε το τετράδιο με τις συνταγές των γλυκών που έφτιαχνε; Σε τι θα βοηθήσει την Έλλη όλη αυτή η διαδικασία;

Το μυθιστόρημα είναι αρκετά πρωτότυπο. Θα ομολογήσω ότι στην αρχή ένιωσα να διάβαζα άλλη μια όμορφη, στρωτή, καλογραμμένη ιστορία για μια γυναίκα με προβληματικό παρόν που το παρελθόν τη βοηθάει να αντιμετωπίσει σωστά τα πράγματα, μια ιστορία για μια γυναίκα που επιστρέφει στο νησί των παιδικών της χρόνων κι ενώ ξεκαθαρίζει τα πράγματα ερωτεύεται κιόλας. Από ένα σημείο και μετά όμως, κάτι ο τελικός σκοπός των συνταγών, κάτι το κυνήγι θησαυρού με αυτά τα κείμενα αλλά κυρίως μια αναπάντεχη έκπληξη που περιμένει την Έλλη (και τον αναγνώστη), έδωσε στο βιβλίο μια εντελώς διαφορετική διάσταση και το ανέβασε αρκετά ψηλά στην εκτίμησή μου. Η ιστορία ξεκινάει αλλιώς και καταλήγει αλλιώς! Ενώ θυμίζει μια ρομαντική ιστορία, σταδιακά εξελίσσεται σε βρόχο που κλείνει ασφυκτικά γύρω από τον μικρόκοσμο της γειτονιάς της θείας Μάρθας και ανελέητα ξεγυμνώνει αυτούς τους ανθρώπους και τους φέρνει αντιμέτωπους με τις συνέπειες των πράξεών τους.

Το μυθιστόρημα είναι ποτισμένο από τα μυστικά επιτυχίας και τα αρώματα των γλυκών που ετοίμαζε η θεία Μάρθα, αν και η ποιητική μορφή των συνταγών αναρωτιέμαι πώς βοηθούσε την Έλλη και τις έφτιαχνε τόσο πετυχημένες, μιας και οι πραγματικές ποσότητες έτσι όπως δίνονται εμένα θα με δυσκόλευαν. Κι όμως, η Έλλη τα κατάφερε και από γλυκό σε γλυκό καταλάβαινε ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός για την εκτέλεση αυτών των συνταγών. Κι ενώ φτάνει στο νησί με σκοπό να πουλήσει σπίτι και ζαχαροπλαστείο ενός μισητού σε εκείνη προσώπου σταδιακά αρχίζει να αγαπάει τον τόπο και όχι μόνο αυτόν. Κι εκεί που λέω ότι έχουμε ένα αίσιο και αναμενόμενο τέλος φτάνουμε στη χαμένη συνταγή της κερασόπιτας και στη μεγάλη αποκάλυψη που τοποθετεί τα πάντα στις σωστές τους διαστάσεις και με αφήνει με το στόμα ανοιχτό.

Η αφήγηση εκτυλίσσεται ταυτόχρονα στο σήμερα και στις δεκαετίες του 1970 και 1980, οπότε έχουμε δύο διαφορετικούς άξονες αφήγησης: στο χτες γνωρίζουμε έναν έναν τους ήρωες του μυθιστορήματος μέσα από τις χαρές ενός γάμου, τις τύψεις ενός παράνομου δεσμού και το βάρος μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης ενώ στο σήμερα αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι έχουν αλλάξει, μεταμορφωθεί, ωριμάσει, σκληρύνει, κλειστεί στον εαυτό τους. Γιατί και πότε και πώς δε μένει παρά στον αναγνώστη να το ανακαλύψει διαβάζοντας κεφάλαιο κεφάλαιο αυτήν τη διαφορετική ιστορία. Μου άρεσε πολύ η περίπτωση της Έλλης που είχε ζάχαρη στα μάγουλα κι από τότε σιχάθηκε τα γλυκά. Τι συνέβη την ημέρα που τη δηλητηρίασε η θεία της; Έγινε όντως αυτό το περιστατικό κι αν ναι, γιατί; Για πόσο καιρό μπορει να γλυτώσει ένα ένοχο, θανάσιμο μυστικό πριν αποκαλυφθεί και πόσο μεγάλες θα είναι οι συνέπειες για τους εμπλεκόμενους; Μια ιστορία που πραγματεύεται το βάρος μιας αλήθειας και τις καταστροφικές συνέπειες αν αυτή παραμείνει θαμμένη κάτω από το χώμα.

Μου άρεσε τόσο πολύ η κεντρική ιδέα που έχω μια ένσταση: η συγγραφέας δε σκιαγράφησε όπως έπρεπε τον κύριο θεματικό άξονα, κατ’ εμέ φρόντισε να το φωτογραφίσει μονοδιάστατα και να δώσει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, αντίθετη προς την πραγματικότητα. Δεν είπα να σχηματίσει μια αμφιλεγόμενη κατάσταση που θα κάνει πράξεις αντίστοιχες με την τελική αποκάλυψη, γιατί έτσι ο αναγνώστης θα υποψιαστεί πολύ γρήγορα και θα χαθεί η μαγεία, όμως δε μου φάνηκε σωστό να υπάρχει χαραγμένο ένα μονοπάτι τόσο διαφορετικό από την αλήθεια, γιατί έδωσε την αίσθηση του εντελώς ξαφνικού. Η κεντρική ιδέα είναι ανθρώπινη, υπαρκτή, πολυδιάστατη, δεν μπορεί να μείνει κρυμμένη για πολύ, ούτε μπορεί να μην κινήσει υποψίες, γι’ αυτό δε μου δημιούργησε και αυτές τις ενστάσεις. Νιώθω σα να γράφω στα κινέζικα αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να γίνω πιο συγκεκριμένος, ακριβώς γιατί η ουσία της «Κερασόπιτας» είναι πανέξυπνη και ανατρεπτική.

«Το αίνιγμα της κερασόπιτας» είναι μια τρυφερή, σκληρή, αληθινή ιστορία, γεμάτη έρωτα, προδοσίες και αποκαλύψεις, γραμμένη με όμορφο, στρωτό, πολυδιάστατο τρόπο που μέσα από μια εμπνευσμένη αφορμή, τις συνταγές, ξεδιπλώνεται ένας σάπιος πυρήνας της ανθρώπινης ψυχής και οι συνέπειές του. Συγχαρητήρια στην κυρία Ακαρέπη και αναμένω με χαρά την επόμενη πρωτοτυπία της.

Πάνος Τουρλής