Το άρωμα του ονείρου

του Tom Robbins

Και ναι ήρθε η στιγμή που διάβασα Τομ Ρόμπινς. Μα λυσσάξανε όλες (κυρίως) να τον διαβάζουν. Μου άρεσε πολύ. Διέκρινα πολλά και πίσω από τις γραμμές και πέρα από τις γραμμές. Είναι ένας συγγραφέας με κάποιες μεγαλοσχηματικές μεταφορές και κάποιο χιούμορ απέναντι στην ιστορία του. Αλλά ταυτόχρονα με δυνατές λογοτεχνικές στιγμές και μια ιστορία που σε παρασύρει και δεν βιάζεται να αποκαλύψει τα μυστικά της.

ΜΗΝ το ξεκινήσετε από το τέλος (γιατί η τελευταία σελίδα-κεφάλαιο σε βάζει σε πειρασμό να το διαβάσεις και διαβάζεις για το πατζάρι που είναι το πιο ισχυρό ζαρζαβατικό και βγαίνει στα κόπρανα -με το μπαρδόν- όπως είναι, νικητής και κάτι τέτοια και στράβωσα αλλά μετά το έπιασα από την αρχή). Τι έχουμε λοιπόν; Έναν αρχηγό άγριας, βαρβαρικής φυλής κάπου στη Βοημία, που δε θέλει να πεθάνει και να γεράσει (όχι από φόβο αλλά θεωρεί ότι ο θάνατος είναι εγωιστής και παρεμβαίνει όποτε του γουστάρει ενώ αυτός θέλει ο Χάρος να τον συμβουλευτεί πρώτα!).

Όταν έρχεται η ώρα του να πεθάνει γιατί η φυλή βρήκε μια άσπρη τρίχα στο κεφάλι του και τους σκοτώνουν τους αρχηγούς πριν γεράσουν έχοντας την ψευδαίσθηση ότι σκοτώνοντάς τους πριν γεράσουν διατηρείται ακμαία και η φυλή, το σκάει. Στις περιπλανήσεις του συναντιέται με μια κλειστή κάστα ασκητών που του διδάσκουν ασκήσεις μακροζωίας (αν αφήσεις τον εαυτό σου να γεράσει μόνο τότε γερνάς, κι αυτό είναι ολόσωστο ακόμη και σήμερα) και μια Ινδή χήρα που το έσκασε από την πυρά του συζύγου της. Μαζί μυούνται στα μυστικά της μακροζωίας και μεγαλώνουν μαζί με τον κόσμο μας! Γνωρίζουν την Αρκαδία του Πάνα (ο οποίος στην εποχή μας έχει αρχίσει να εξασθενίζει εξαιτίας της εκκλησίας που αφόρισε την ωμότητα και λαγνεία των οπαδών του, εξοβελισμός δηλαδή του έρωτα από την καθημερινή ζωή ενός καλού χριστιανού) και του κάνουν παρέα. Μεγαλώνουν και μεγαλώνουν και δεν γερνάνε ποτέ. Για να μην κινήσουν υποψίες κάθε 20 χρόνια μετακομίζουν (Αρκαδία, Κωνσταντινούπολη και Βυζάντιο, Παρίσι και μεσαίωνας, Ντεκάρτ κλπ.). Και καταλήγουν στη Νέα Υόρκη. Εν τω μεταξύ η χήρα Ινδή θέλει να φτιάξει ένα άρωμα μοναδικό για αυτούς τους δυο, αν χαθούν να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον από αυτό το μοναδικό άρωμα. Παράλληλα στη σημερινή εποχή αρωματοβιομηχανίες αλληλοκατασκοπεύονται για να φτιάξουν ένα μοναδικό άρωμα. Και μέσα σε όλον αυτόν τον κυκεώνα οι ιστορίες ενώνονται, οι ήρωες συναντιούνται και η πλοκή παίρνει απρόσμενη τροπή. Απίθανο κείμενο, ανατρεπτική και καθηλωτική πλοκή, παρομοιώσεις και μεταφορές, φιλοσοφίες για τον θάνατο, μαθαίνουμε γιατί πραγματικά εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι (μετάβαση από την ερπετοειδή συνείδηση στην εγκεφαλική!!!), φιλοσοφικά ρεύματα και κινήματα, ανθρώπινες στιγμές, η ολοσχερής εξαφάνιση του έρωτα στην εποχή μας (μια εποχή γρήγορη, βιαστική, ανούσια και απαιτητική).

Πραγματικά όλοι οι αναγνώστες κάτι θα βρουν σε αυτό το βιβλίο που θα τους τραβήξει. Ένα καλειδοσκόπιο εννοιών, περιπετειών και εικόνων που μόνο ο Τομ Ρόμπινς θα μπορούσε να γράψει. Χαρακτηριστικά αποσπάσματα: \"Δίχως εκείνο το πάπλωμα από σύννεφα που έκανε συνήθως τον ουρανό του Σηάτλ να μοιάζει με τυρί φέτα που είχε συρθεί κάμποσα χιλιόμετρα πίσω από καμιόνι φορτωμένο με τσιμέντο, η πόλη, για πρώτη φορά στην ιστορία, θα είχε μια ανεμπόδιστη θέα ενός από τα πιο μυστηριακά φαινόμενα της φύσης\" (σελ. 72) (εδώ η μεταφορά είναι από τις πιο ακραίες που έχω διαβάσει κι όμως διασκεδαστική). \"Η υψηλότερη λειτουργία του έρωτα αντικαθρεφτίζεται στο γεγονός ότι κάνει τον αγαπημένο μας μια μοναδική και αναντικατάστατη ύπαρξη. Παρ\' όλ\' αυτά, οι ερωτευμένοι εξακολουθούν να τσακώνονται. Πολύ συχνά τσακώνονται μόνο και μόνο για να ξαναφορτίσουν την ατμόσφαιρα ανάμεσά τους, για να ζωηρρέψουν τον τόνο της σχέσης τους. Για να προκληθεί ένας τέτοιος καβγάς, συνήθως ανασύρεται από το μπαούλο το ιδρωμένο κιμονό της ζηλοτυπίας, αν και εξίσου καλή θα ήταν οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία...\" (σελ. 166). \"Αν η μυρωδιά που ξεχύνεται από μια φρεσκοανοιγμένη κυψέλη είναι τόσο οικεία που μας θυμίζει με κάποιο αίσθημα ντροπής κάποια δική μας μυρωδιά (ρωτήστε έναν οποιονδήποτε ευαίσθητο μελισσοκόμο), το ίδιο συμβαίνει και με τη γύρη του πατζαριού. Έχει κάτι πολύ προσωπικό και πολύ αρχέγονο...Αλλά η γύρη του πατζαριού είναι μέλι στο τετράγωνο, βασιλικός πολτός στον κύβο, νέκταρ στη νιοστή δύναμη\" (σελ. 226).

Οι σελίδες 383-393 είναι αρκετά βαριές (φιλοσδοφία γαρ) είναι όμως και πολύ πρωτότυπες στη σύλληψή τους για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη!!!

Πάνος Τουρλής