Ο Άγγελος τελειώνει το δημοτικό σχολείο και προκαλεί συνέχεια φασαρίες στους συμμαθητές και την οικογένειά του, φτάνοντάς τους στα όρια τους. Ένα περίεργο ταξίδι όμως θα τον βοηθήσει να καταλάβει πού φταίει ο ίδιος και τι λάθη κάνει στις σχέσεις του με τους ανθρώπους που τον αγαπούν, θα βελτιωθεί όμως ως προσωπικότητα ή θα παγιδευτεί στα πάθη του χαρακτήρα του;
Ο συγγραφέας έχει πλούσιο λεξιλόγιο και αποδίδει τις σκηνές με λεπτομέρειες που δεν κουράζουν, αντίθετα δημιουργούν μια αγωνία για τη συνέχεια ενώ στήνουν ένα απόλυτα ρεαλιστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο περιπλανιέται ο μικρός πρωταγωνιστής. Το κείμενο ακροβατεί ανάμεσα στη φιλοσοφία και την ψυχολογία, οι παραινέσεις όμως και οι εξελίξεις που συναντά ο Άγγελος στο ταξίδι του είναι λιτές και κατανοητές, με χαρακτηριστικά παραδείγματα από τα ενδιαφέροντα και την καθημερινότητα ενός παιδιού προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας, επομένως ο αναγνώστης είναι σε θέση να αντιληφθεί έννοιες σημαντικές για τη δική του προσωπικότητα.
«Μόνο ένα ερώτημα πρέπει να βάζεις στον εαυτό σου για καθετί που επιθυμείς. Και το ερώτημα αυτό είναι το εξής: Τι θα συμβεί αν πραγματοποιηθεί αυτό που επιθυμείς και τι αν δεν πραγματοποιηθεί» (σελ. 20); Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που ωθεί τον Άγγελο να περπατήσει μέσα σε μια μυστηριώδη σπηλιά, όπου θα γνωρίσει τον Επίκουρο, τον Ηράκλειτο, τον Επίκτητο, τον Δημόκριτο, τον Πυθαγόρα, τον Αριστοτέλη και τον Σωκράτη μα πάνω απ’ όλα τον ίδιο του τον εαυτό. Ομολογώ πως δε με ελκύουν τα βιβλία αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης, εδώ όμως, χάρη στον τρόπο με τον οποίο έγραψε ο κύριος Γιάννης Παπασαράντος το κείμενο, έπιασα τον εαυτό μου να θέλει να διαβάσει κι άλλο και να φτάσει ως το τέλος. Ένιωθα μαζί με τον Άγγελο να εντοπίζω τα κακά σημεία και να αγαλλιάζω με τις σωστές, απόλυτα ελεύθερες όμως, κατευθύνσεις που με έστρεφε η κάθε συνάντηση με τους σημαντικούς αυτούς αρχαίους φιλοσόφους.
Υπεροψία, ανασφάλεια, λογική και συναίσθημα, τα ελαττώματα που μας δημιουργούν τα πάθη, αυτογνωσία («Γνωρίζοντας τον εαυτό σου, Άγγελε μαθαίνεις να βλέπεις τι είναι αυτό που μπορείς να βελτιώσεις σε σένα. Και όταν το κάνεις αυτό, τότε θα έχεις κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα για να βελτιώσεις τον κόσμο γύρω σου», σελ. 59), πλεονεξία είναι μερικά από τα γνωρίσματα που οφείλει κανείς να εντοπίσει μέσα του και ν’ αγωνιστεί να παλέψει με αυτά, ώστε να βελτιώσει τον εαυτό του και τις σχέσεις του με τους γύρω του. «-…δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό που ψάχνω… -Κατά βάθος, ξέρεις, Άγγελε. Αλλά ακόμα κι αν δεν το έχεις βρει ακριβώς ακόμα, πρέπει να δώσεις τον αγώνα σου για να το βρεις, να το κερδίσεις. Αυτό συμβαίνει πάντα στη ζωή. Αγωνίζεσαι και πότε κερδίζεις, πότε χάνεις» (σελ. 33).
Το «Ταξίδι στη σπηλιά» είναι ένα σημαντικό εφηβικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα ένα εύληπτο ταξίδι στη φιλοσοφία και την ψυχολογία του ατόμου, απόλυτα κατανοητό για κάθε αναγνώστη και ταυτόχρονα συναρπαστικό.
Πάνος Τουρλής