Ένα καταπληκτικό βιβλίο, ένας λυρισμός, ένα βιβλίο που με άφησε άφωνο η γραφή του και η πλοκή του. Τι να πω και τι να πρωτογράψω, για την Ιστορία που διανύουμε χέρι χέρι με το συγγραφέα (από το 1896 έως το 2002) με έμφαση στη Μακεδονία και στη Θεσσαλονίκη; Για τον τρόπο με τον οποίο έκλεισε το μυθιστόρημα (οι δυο άνθρωποι στο ασανσέρ τελευταίοι απόγονοι της αδικίας); Για την καθημερινότητα των εποχών (από τα ασπρόρουχα και το βράσιμο στα καζάνια, την αλισίβα, το μαγείρεμα, στην απαλλοτρίωση, στην αντιπαροχή και στη χίπικη δεκαετία του 1970).
Με το Ζουργό ένιωσα όσο ποτέ τον πραγματικό πόνο του Εμφυλίου, την πραγματική διάσταση της εμφύλιας διαμάχης (απίστευτο το σοκ της τιμωρίας του παιδιού που έγινε συνεργάτης των Γερμανών και εραστής του αξιωματικού που τον μύησε στον ναζισμό). Καταπληκτικό, πολυάνθρωπο, πολυεπίπεδο, ίσως κάπου κάπου κουραστικό. Ειδικά στην περίπτωση που μιλάμε για δύο παράλληλες ιστορίες δύο οικογενειών με τους δεσμούς αίματος και με ανθρώπους έξω από την οικογένεια που επηρεάζουν έντονα τον τρόπο σκέψης και τις ενέργειες των οικογενειών.
Και μου άρεσε το σκεπτικό του συγγραφέα, ότι ο ανθρωπος πάντα θα ζει στη σκιά της πεταλούδας, ανάλαφρα, φοβισμένα, δύσκολα θα ξεφύγει από την αποτυχία και το εφήμερο, όσους κόπους κι αν έκανε, όσες σκέψεις κι αν μηχανεύτηκε. Είναι τόσα πολλά αυτά που θέλω να πω γιαυτό το βιβλίο που μπορώ να γράφω ώρες ατελείωτες.
Από τα βιβλία που χαίρομαι που ανακάλυψα και πρέπει να γνωρίσουν οι αναγνώστες.
Πάνος Τουρλής
Παρουσίασεις στα πλαίσια του 5ου Ελληνικού Συνέδριου Bookcrossing με βιβλία από τους συγγραφείς που θα συμμετέχουν!