Ο Ορφέας Λεοντίου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Λεόντιου Καρύδα) έχει χαράξει τη δική του σιωπηλή πορεία στα ελληνικά γράμματα του 21ου αιώνα. Έχει γράψει δύο συλλογές ποιημάτων («Ολίγον από πορτοκαλί» το 2009 και «Αγκαθόκηπος» το 2003) και τώρα ήρθε η στιγμή να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στο διήγημα. Το καλαίσθητο βιβλίο «Στην αυλή του δάσους» είναι μια συλλογή μικρών ή εκτεταμένων ιστοριών που ζωντανεύουν μια πόλη και μια κοινωνία, γραμμένων σε στρωτή, διαλεχτή σύγχρονη ελληνική γλώσσα, στολισμένων με αναπάντεχες παρομοιώσεις και πολύτιμα καλολογικά στοιχεία.
Έχουμε γλυκόπικρες αναμνήσεις από τη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα τη Νέα Μαλακοπή στην Άνω Τούμπα της δεκαετίας του 1970. Προσωπικά βιώματα και μαρτυρίες μιας παιδικής ηλικίας που έφυγε ανεπιστρεπτί και μιας εποχής που άλλαξε άρδην με τις ταχύτητες που απαιτούν πλέον οι εξελίξεις με ταξίδεψαν πίσω στον χρόνο και μου σύστησαν ξεχωριστές προσωπικότητες, με φωτεινά αλλά και σκοτεινά χρώματα. Ο συγγραφέας είναι ένας νέος άνθρωπος που παρατηρεί τα πάντα γύρω του και φιλτράρει κάθε σημαντική του στιγμή με καλλιέπεια και πλούσιο λεξιλόγιο. Η γραφή του δείχνει ωριμότητα, ενδελέχεια και βάθος, η σκέψη του είναι αναλυτική αλλά χαρίζει στον αναγνώστη μόνο το κατ’ εκείνον πιο ενδιαφέρον απ’ όλα όσα έχει ζήσει. Επίσης, πειραματίζεται με την έκφραση, δίνοντας έμφαση στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενώ δοκιμάζεται και στην τριτοπρόσωπη και στη δυσκολότερη δευτεροπρόσωπη (σα να μιλάει σε κάποιον απέναντί του δηλαδή και να τον περιγράφει ταυτόχρονα). Το πιο συμπυκνωμένο παράδειγμα γνωριμίας με το περιεχόμενο του βιβλίου είναι το ακόλουθο απόσπασμα: «Λίγοι εξ αυτών αναξιοπαθούντες τω όντι, το σύνηθες αναξιοπαθούντες γιαλαντζί, ζητιάνοι κατ’ επάγγελμα, που το βράδυ, γυρνώντας σπίτια τους ή στα τσαντίρια τους, μετρούσαν κέρματα κι αφέλεια» (σελ. 38).
Χιούμορ και αυτοσαρκασμός με συντρόφεψαν ως το τέλος («Δε γλίτωνα, ωστόσο, να τη φάω στη μάπα μαζί με το μεσημεριανό. Άντε μετά να χωνέψεις!», σελ. 136), με παρηγόρησαν στις στιγμές έντασης και φόβου που συνάντησα, με χάιδεψαν στα χαρμόσυνα κι ευτυχισμένα περιστατικά ενώ το λεξιλόγιο, που ακόμη ακροβατεί ανάμεσα στη λόγια και την καθημερινή απόδοση, είναι ό,τι καλύτερο για να γνωρίσει κανείς αυτήν την αξιόλογη συλλογή κειμένων. «Από εικόνες άλλο τίποτα, ποικίλα και αποθησαυρισμένα περιστατικά και διάλογοι στα μάτια μου, στα μάτια ενός τετράχρονου-πεντάχρονου αγοριού, με έφεση στα ταξίδια της φαντασίας, στο πλάσιμο ιστοριών, στο ονειροπόλημα» (σελ. 102).
Από την εγκατάσταση των προσφύγων στα ριζά του Σέιχ Σου ως τον Εμφύλιο κι από κει στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1950, ο Ορφέας Λεοντίου, γιος οδηγού λεωφορείου, έχει καταγράψει και θυμάται πολλά: για το Χαρίσειο γηροκομείο, τον Τάκη Μπίνη, τον Γιώργο Ιωάννου αλλά και τα γλέντια της γειτονιάς, τη φασαριόζα «μαρίδα», τα ευτράπελα στο γειτονικό νεκροταφείο και στο σκοτεινό δάσος του Σέιχ Σου, για τις δασκάλες του και τα κατοικίδιά του, για τους γονείς και τ’ αδέρφια του, για την αντιπαροχή, τον σεισμό του 1978 και χιλιάδες άλλα, μικρά και μεγάλα, γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του. «Πρέπει να βιαστώ, ν’ αποθησαυρίσω όσο γίνεται περισσότερα για τα παρελθόντα, πριν σβήσουν οι μνήμες μαζί με την αποδημία των εσχάτων μαρτύρων» (σελ. 73), γράφει χαρακτηριστικά.
Και στη συνέχεια ο ταλαντούχος συγγραφέας αρχίζει να μας συστήνει έναν έναν ενδιαφέροντες ανθρώπους από αυτόν τον περίγυρο, μια πανσπερμία νοοτροπιών, αντιλήψεων και συμπεριφορών: η κουτοπόνηρη θεούσα, η αγωνίστρια για το μεροκάματο ζωντοχήρα, ο εποχούμενος κατασκευαστής σάντουιτς με τα αγνότερα υλικά («το μπλόκο της νοστιμιάς») και τόσοι άλλοι. «Εποχές με απίστευτες ελλείψεις από τη μία, αλλά αγνότερες, με πρόσωπα ισχνά μεν, χαμογελαστά δε. Οι άνθρωποι χαίρονταν με το τίποτα. Ήλπιζαν ότι το αύριο, η μέρα που ξημερώνει, θα ‘ναι σίγουρα καλύτερη από τη σημερινή» (σελ. 142).
«Στην αυλή του δάσους» είναι όμορφα, χαρωπά, ο κόσμος γελάει, γλεντά, ερωτεύεται, μεγαλώνει. «Στην αυλή του δάσους» όμως υπάρχουν και τα άγρια ζώα: ο φόβος, η αγωνία, η μοναξιά, η προδοσία, ο θάνατος. Η δυνατή και παραστατική πένα του συγγραφέα αποτυπώνει ακριβοδίκαια κάθε στιγμή της κοινωνίας στην οποία έζησε και μεγάλωσε και ταυτόχρονα δεικνύει μια μικρογραφία της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, από την οποία ο καθένας θ’ αναγνωρίσει πρόσωπα του δικού του περίγυρου και οικεία περιστατικά. Το βιβλίο αυτό είναι η ιδανική επιλογή για όσους θέλουν να διαβάσουν κάτι ιδιαίτερο, που θα τους διασκεδάσει και θα τους προβληματίσει ταυτόχρονα.
Πάνος Τουρλής