Σοβόφ 2: Τα κομμένα λουλούδια

της Λέττας Βασιλείου

Το αλληγορικό, δυνατό, ανατρεπτικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας που αγάπησα όσο κανένα άλλο έχει και συνέχεια, με τους πέντε χαρακτήρες που γνωρίσαμε στο προηγούμενο βιβλίο να διώκονται απηνώς και λυσσωδώς. Όσο προχωράει η ανάγνωση, τόσο απογειώνεται η πλοκή ενώ ταυτόχρονα διεισδύουμε στην ψυχολογία των μελών της ομάδας που κατάφερε να φέρει μεγάλη αναστάτωση στην καθεστηκυία τάξη του Σοβόφ. Είναι ένα κείμενο-ύμνος για τη φιλία, την επανάσταση που φέρνουν στο μυαλό το διάβασμα και η ψυχαγωγία και ταυτόχρονα μια αστυνομικής υφής πλοκή που οποιαδήποτε περίληψη φαίνεται λίγη μπροστά στο περιεχόμενο του κειμένου.

Όπως διαβάσαμε στο πρώτο μυθιστόρημα: «Σοβόφ είναι μια ουσία που οι ιδιότητές της ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύοντάς το από κάθε μορφή ιού. Με αυτόν τον τρόπο έχουν εξαλειφθεί όλες οι αρρώστιες, ακόμα και η απλή γρίπη! Από τη γέννησή τους οι άνθρωποι έπαιρναν την ουσία Σοβόφ που ήταν ο απόλυτος εμβολιασμός. Το σώμα των ανθρώπων ήταν γερό, δυνατό και ικανό να δουλεύει ασταμάτητα για δώδεκα ή και περισσότερες ώρες. Στο σχολείο μάθαιναν πως παλιότερα τα ανθρώπινα πάθη, όπως ο θυμός, είχαν οδηγήσει τους ανθρώπους σε ακραίες μορφές βίας. Πόλεμοι και επαναστάσεις είχαν οδηγήσει τον κόσμο σε αυτοεξόντωση. Η ουσία Σοβόφ έφερε μια νέα εποχή τάξης, ηρεμίας, ειρήνης» (σελ. 107). Είμαστε πλέον μετά τη μεγάλη καταστροφή που προξένησαν οι πέντε πρωταγωνιστές, η Λεόνα, ο Γνωσίας, ο Γαληνός, ο Ορφέας και ο Αίαντας. Τώρα τους κυνηγάνε όλοι ενώ η Πρώτη Κυρία ζητά απελπισμένα εκδίκηση, αφού βλέπει τα σχέδιά της για κυριαρχία να καταρρέουν. Η επανάσταση της παρέας έδωσε δύναμη και κίνηση στη χώρα, γνώση και θέληση για αλλαγή, εξ ου και η αναστάτωση: «Κι όσο μεγαλώνει η απορία, η αμφισβήτηση, η αντίδραση στα στόματα των πολιτών, μεγαλώνει κι η βία της εξουσίας. Γιατί, για να κλείσεις τα στόματα, πρέπει να σπείρεις τον φόβο» (σελ. 36). Βία, καταστολή, απόλυτος έλεγχος των πάντων είναι η άμεση απάντηση της Πρώτης Κυρίας, η οποία επιπλέον αναζητά το μερίδιο που αντιστοιχεί σε 5% ώστε να έχει και πάλι την απόλυτη πλειοψηφία στο ΔΣ της χώρας. Το αντικείμενο της λυσσώδους αναζήτησής της όμως, η Λεόνα, κρύβεται μαζί με τους φίλους της πολύ καλά.

Στο δεύτερο βιβλίο της διλογίας παρακολουθούμε τις νέες σχέσεις μεταξύ των μελών της παρέας, μακριά από το ίδρυμα όπου νοσηλεύονταν, πώς αλληλοεπιδρούν, τι σκέφτονται, πώς νιώθουν για τη νέα κατάσταση και τις συζητήσεις τους για το επόμενο βήμα τους. Γιατί βυθίζονται σταδιακά στη σιωπή και γιατί κλείνονται στον εαυτό τους, λέγοντας στους άλλους τα άκρως απαραίτητα κι αυτά σχετικά με την επιβίωσή τους και την καθημερινότητά τους; Πώς θα αντιδράσουν όταν διαπιστώσουν πως ο ασφαλής ως τότε κόσμος τους ανατρέπεται; Τα πάντα αλλάζουν και οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με πρωτόγνωρα αισθήματα και ανασφαλείς συνθήκες διαβίωσης: ο Αίαντας αγαπάει, ο Γνωσίας διαπιστώνει πως θα πεθάνει και θα υπάρχουν ακόμη αδιάβαστα βιβλία, η Λεόνα παλεύει ακόμη με το μίσος, ο Ορφέας αποκτά ξανά ομιλία και μια πολύτιμη διορατικότητα, ο Γαληνός μετατρέπεται σε πειρατή και καταστρώνει την εκδίκησή του για να υπονομεύσει την εξουσία της Πρώτης Κυρίας, με όνειρό του να γίνει ένας δίκαιος και σωστός αρχηγός σαν τον Γκάνταλφ του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», εξ ου και τους φίλους του τους θεωρεί ιδανικούς βοηθούς λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και ταλέντων τους. Από την άλλη, η Πρώτη Κυρία έχει μεταμορφωθεί σ’ ένα αδίστακτο και απάνθρωπο πλάσμα, κάτι που θα δημιουργήσει κυρίως φόβο αλλά και κρυφές συμμαχίες με απρόσμενους αντιπάλους για την ανατροπή της.

Το μυθιστόρημα δεν υπολείπεται κάτι σε αρετές συγκριτικά με το προηγούμενο βιβλίο. Έχουμε και πάλι συναρπαστική πλοκή, η οποία εμπλουτίζεται από μια σωστά καταστρωμένη αλληλοεπίδραση μεταξύ των χαρακτήρων. Οι πρωταγωνιστές ερωτεύονται, ονειρεύονται, εξελίσσουν τα χαρίσματά τους, οπότε έχουμε πολλές και ποικίλες ανατροπές μετά την αναστάτωση που προκάλεσαν και αγωνία αν θα τους πιάσουν αλλά ταυτόχρονα αλλάζουν και οι μεταξύ τους σχέσεις, οπότε εξελίσσονται ως προσωπικότητες, αγωνίζονται να κρατήσουν τη φιλία τους, να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους κι όλα αυτά όσο ο Γαληνός καταστρώνει τα δικά του σχέδια. Θα ενωθούν σε μια γροθιά για να πολεμήσουν το κακό ή θα διασπαστούν; Επιπλέον, νέοι ήρωες όπως η κοκκινομάλλα Νάρια, ο Ιόλαος, ο μυστηριώδης Τέμπους, η Αδράστεια που με συγκίνησε με την εκδίκηση που πήρε και ο υπεύθυνος δημόσιας ασφάλειας Ρωμύλος εμπλουτίζουν την πλοκή.

Έχουμε και πάλι διαχρονικά μηνύματα, παρατηρήσεις με μια ανατριχιαστική αλήθεια που βρίσκει εφιαλτική ταύτιση στην εποχή μας όπως η δύναμη της αμφισβήτησης που μεγαλώνει την ένταση της βίας για την καταστολή της, η αέναη πάλη επιστήμης και θρησκείας, το μαγικό όπλο του χαμόγελου, ο φόβος να κάνουμε πράγματα που θέλουμε ή λαχταράμε στη ζωή μας, σκέψεις πάνω στην αισθητική και την αρμονία στην τέχνη, πώς μπορεί η διεύρυνση πνεύματος από βιβλία και μουσική να επιτεθεί στη χειραγώγηση της εξουσίας και πολλά άλλα. Είναι απαραίτητο συμπλήρωμα της ιστορίας που ξεκίνησε με τον «Κινούμενο ήλιο», ίσως σε κάποια σημεία πιο εκτεταμένο απ’ όσο θα έπρεπε, και ολοκληρώνεται ακριβοδίκαια. Ήθελαν οι χαρακτήρες που γνωρίσαμε στο πρώτο βιβλίο περισσότερο χώρο να ξεδιπλωθούν και να εξελιχθούν, οπότε το δεύτερο μυθιστόρημα καταφέρνει ακριβώς αυτό, χωρίς υπερβολές και φλυαρίες. Η πλοκή κορυφώνεται σταδιακά, τα μηνύματα και τα αισθήματα ξεπηδούν απρόσμενα μέσα από τις σελίδες, Οδυσσέας Ελύτης, Μάνος Χατζιδάκις, Τσαρλς Μπουκόφσκι, Τζ. Ρ. Τόλκιν, Τ. Σ. Έλιοτ, Έντγκαρ Άλαν Πόε και πολλοί άλλοι στολίζουν το κείμενο και η ιστορία εξελίσσεται σωστά και με υποδειγματικό τρόπο γραφής. Η Λέττα Βασιλείου εμπλούτισε το σύμπαν που δημιούργησε με ενδιαφέροντα ετερόκλητα στοιχεία που συμπληρώνουν, ενισχύουν και προχωράνε τις εξελίξεις κι έτσι το δυστοπικό σύμπαν του Σοβόφ ολοκληρώνεται με τον καλύτερο τρόπο. Δυστυχώς, τα πολλά τυπογραφικά λάθη κατά καιρούς με αποσυντονίζανε.

Το »Σοβόφ: Τα κομμένα λουλούδια» κινείται γύρω από δύο αντικρουόμενα μότο: «Είμαστε όλοι κομμένα λουλούδια όσα όνειρα κι αν κάνουμε» (σελ. 510) μεν αλλά «Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την άνοιξη να έρθει» (Πάμπλο Νερούντα) που δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα ιστορία γεμάτη συγκρούσεις, αλήθειες και εκπλήξεις. Προκλητικό, συναρπαστικό, ανατρεπτικό, με χαρακτήρες που ανελίσσονται και απογειώνουν τις εξελίξεις, ιδέες και σκέψεις που προκαλούν προβληματισμούς, διαχρονικές αλήθειες και ένα καλογραμμένο αφηγηματικό στυλ. Ομολογουμένως θα μου λείψουν οι χαρακτήρες του και οι ιστορίες τους.

Πάνος Τουρλής