Μια οικογένεια μετακομίζει σε ένα παραθαλάσσιο χωριό για να ξεφύγει από τη δύσκολη ζωή στο Λονδίνο για όσο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Ποιο μυστήριο κρύβει ένας κλειδωμένος κήπος με περίτεχνα αγάλματα κοντά στο σπίτι; Πώς είναι τοποθετημένα και τι απεικονίζουν; Γιατί δεν τον επισκέπτεται κανένας; Τι σχέση έχει ο μυστηριώδης κήπος με τα αγάλματα με ένα βυθισμένο πλοίο στα ανοιχτά της παραλίας και με τον ηλικιωμένο φαροφύλακα Βίκτορ Κρέι που ζει στον φάρο τον οποίο ο ίδιος έχτισε το 1919 αφού επέζησε από το ναυάγιο; Πώς συνδέεται με τους ήρωες του μυθιστορήματος ο μυστηριώδης Καΐν ή Πρίγκιπας της Ομίχλης, ο οποίος βγαίνει μέσα από τα σκοτεινά σοκάκια σκορπώντας τον τρόμο; Γιατί η μητέρα της οικογένειας έχει μια αδιόρατη ανησυχία αλλά την κρύβει γιατί ξέρουν όλοι πως διαισθάνεται πράγματα που οι υπόλοιποι δεν μπορούν να μαντέψουν;
Ο «Πρίγκιπας της ομίχλης» είναι το πρώτο μυθιστόρημα που δημοσίευσε ο Carlos Ruiz Zafon και ο ίδιος το χαρακτήριζε νεανικό. Από το 1993 ξανακυκλοφόρησε το 2006 «με τον τρόπο που θα έπρεπε να γίνει από την αρχή», όπως υποστηρίζει ο ίδιος στον πρόλογο, και αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας που αποτελείται από έναν κύκλο ιστοριών με πολλά κοινά στοιχεία. Πρόκειται για ένα άρτιο, καλογραμμένο και συναρπαστικό μυθιστόρημα τρόμου και φαντασίας, όπου αναμιγνύεται ο ρεαλισμός με το υπερφυσικό στοιχείο και καταγράφει τις περιπέτειες της οικογένειας Κάρβερ που μετακομίζουν σε μια παραθαλάσσια πόλη και η ζωή τους αλλάζει για πάντα. Το 1943 λοιπόν, την ημέρα των γενεθλίων του Μαξ Κάρβερ, ο συνονόματος πατέρας του, ωρολογοποιός και εφευρέτης, ανακοινώνει στην οικογένειά τους πως την επόμενη μέρα φεύγουν μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος. Ο Μαξ και τ’ αδέλφια του, Αλίσια και Ιρίνα, δέχονται το νέο με ποικίλα αισθήματα αλλά σύντομα ο τόπος τούς κερδίζει με την αύρα του και την ομορφιά του τοπίου γύρω του. Ο Μαξ αντικρίζει πρώτη φορά στη ζωή του θάλασσα κι αυτό τον μαγεύει, μόνο που σύντομα θ’ αλλάξει γνώμη γιατί στον βυθό κρύβεται κάτι φρικιαστικό. Ταυτόχρονα, η ιδιαιτερότητα του ρολογιού του σταθμού κι ένας πορτοκαλής γάτος είναι τα πρώτα που τραβούν την προσοχή του παιδιού, μόνο που κάτι συμβαίνει με αυτά. Επιπλέον, το σπίτι δείχνει να συμπεριφέρεται παράξενα και να τυλίγεται από κάτι ανατριχιαστικό και υπερφυσικό, απότοκο λες μιας άτυπης κατάρας που το κυνηγάει από τότε που χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Εκεί παραθέριζε η οικογένεια του γιατρού Ρίτσαρντ Φλάισμαν, με τον Τζέικομπ να είναι το μοναχοπαίδι τους αλλά πνίγηκε το 1936 στην παραλία μπροστά στο σπίτι. Τα παιδιά αρχίζουν να αισθάνονται άβολα και παράξενα και όταν γνωρίζουν τον νεαρό Ρόλαντ τίποτα δε θα είναι πια το ίδιο.
Το μυθιστόρημα μου χάρισε τις πιο ανατριχιαστικές στιγμές της ως τώρα αναγνωστικής μου πορείας και δε με άφηνε να κοιμηθώ τα βράδια. Είναι τέτοιος ο χειρισμός και η μαγεία των λέξεων που δημιουργούν την κατάλληλη υποβλητική ατμόσφαιρα χωρίς πολλές περιγραφές και περιττές παραγράφους. Ειδικά όταν τα πράγματα αρχίζουν να χειροτερεύουν και γνωρίζουμε τον κακό της ιστορίας, Καΐν, ένα μοχθηρό πλάσμα που μαζεύει γύρω του τα φτωχόπαιδα των γειτονιών και πραγματοποιεί κάθε τους ευχή με αντάλλαγμα την πλήρη αφοσίωση και υποταγή στις διαταγές του, δε γίνεται να συνεχίσεις χωρίς αναμμένο φως! Λέξεις λοιπόν, λέξεις, λέξεις, αυτή είναι μία από τις κυριότερες απολαύσεις του κειμένου ενός συγγραφέα που άλλαξε το σύγχρονο λογοτεχνικό και αναγνωστικό σύμπαν! Λέξεις που δημιουργούν ρεαλιστικές εικόνες και τις ζωντανεύουν με άφθαστη τέχνη χαρίζοντάς μας χρώματα και ποικίλες οπτικές γωνίες. Πόσο ιδιαίτερη είναι η αγάπη του συγγραφέα απέναντι στη φύση, την οποία στήνει με αξέχαστες παρομοιώσεις και μεταφορές («Όταν έβρεχε δυνατά, ο Μαξ ένιωθε πως ο χρόνος σταματούσε. Ήταν σαν ανακωχή κατά την οποία ο καθένας μπορούσε να αφήσει οτιδήποτε έκανε εκείνη τη στιγμή και να σταθεί απλώς να παρακολουθεί από το παράθυρο το θέαμα εκείνης της ατελείωτης κουρτίνας δακρύων του ουρανού με τις ώρες», σελ. 48)! Πόσα διαφορετικά στιγμιότυπα του ίδιου τόπου σε διαφορετικές χρονικές στιγμές (πρωί, μεσημέρι, βράδυ) και πόσο ποικιλόμορφα αυτά διατυπώνονται με ένα λεξιλόγιο πλούσιο, όμορφο, διακριτικά λυρικό και άκρως απαραίτητο για τη σωστή ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος: «Η καταιγίδα ξέσπασε πάνω από το χωριό σαν αλλόκοτο θέαμα περιφερόμενου πανηγυριού» (σελ. 47)!
«Είναι λάθος να πιστεύει κανείς πως τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα χωρίς να προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα» (σελ. 104) και «Και τίποτα δεν έχει τόση δύναμη όσο μια υπόσχεση» (σελ. 113). Αυτός είναι ο βασικός θεματικός άξονας του πρώτου βιβλίου της Τριλογίας της Ομίχλης και γύρω από αυτόν υφαίνονται οι ζωές του Μαξ και της Αλίσια, του Ρόλαντ και του Βίκτορ, οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν τον Καΐν και να βγουν ζωντανοί από τα δελεαστικά ανταλλάγματα που τους προσφέρει ενώ ταυτόχρονα πρέπει να ξεφύγουν από τις υπερφυσικές του δυνάμεις που μπορούν να καταστρέψουν τις ζωές τους για πάντα. Ένταση, αγωνία, σασπένς, ανατριχίλα, ρεαλισμός και φαντασία είναι μερικά μόνο από τα θετικά χαρακτηριστικά ενός κειμένου που με άφησε με κομμένη ανάσα ως το τέλος.
Πάνος Τουρλής